Кĕçĕн пăрлăх тапхăрĕ
Кĕçĕн пăрлăх тапхăрĕ (КПТ) — XIV—XIX ĕмĕрсенче Çĕр çинче планета кăштах сивĕнĕ пулнă тапхăр. Юлашки 2 пин çул хушшинчи çулталăкри вăтам температурăпа чи сивĕ тапхăр. Кĕçĕн пăрлăх тапхăрĕччен климатăн кĕçĕн оптимумĕ (X—XIII ĕмĕр хушăра темелле) — ăшă та тăнăç çанталăк (çемçе кăмăллă хĕл тата хаяр типĕ çанталăксăр çулла) тăнă.
Историри фактсем
Кĕçĕн пăрлăх тапхăрĕ виçĕ стадине пайланать.
Пĕрремĕш фаза (XIV—XV ĕмĕрсем тейĕпĕр)
Асăрхавсем
Сăлтавсем
Каçăсем
- Малый ледниковый период 13-16 веков начался из-за извержений вулканов // РИА, фев 2012
- Ученые: вымирание индейцев в Америке привело к Малому ледниковому периоду // Газета.Ru, фев 2019
- Малый ледниковый период в Европе 2014 ҫулхи Чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ. // secrets-world.com
- д/ф «Малый ледниковый период»
- Дюби Ж. История Франции. Средние века. От Гуго Капета до Жанны д’Арк. 987—1460. — М.: Международные отношения, 2001. — 416 с.
Климат улăшăнни |
|
---|---|
Тĕп ăнлавсем |
Климатологи • Палеоклиматологи • Тепловой баланс Земли • Ăшă çаврăнăшĕ • Круговорот воды в природе • Солярный климат • Циркуляция атмосферы • Общая циркуляция атмосферы • Пассат • Муссон • Ледник • Ледниковый период • Гляциологи • Палеогляциологи • Термальный максимум • Ледниковая эпоха • Межледниковье • Массовое вымирание • Глобальное затемнение |
Климат улăшăнăвĕн механизмĕсем |
Вариации солнечного излучения • Кăмрăкамăшĕн геохими циклĕ • Парниковый эффект • Миланкович циклĕсем • Бонд циклĕсем • Событие Хайнриха • Дансгор — Эшгер осцилляцисем |
Планета ăшăнни |
Вăрмансăрланни • Противодействие изменению климата • Адаптация к глобальному изменению климата • Эль-Ниньо • Модель общей циркуляции • Палеоцен-эоценовый термический максимум • Озон шăтăкĕ • Парник эффекчĕ • Диоксид углерода • Парниковые газы • Межправительственная группа экспертов по изменению климата • Рамочная конвенция ООН об изменении климата • *(Киот протоколĕ) • Парижское соглашение (2015) • Пик нефти • Возобновляемая энергия • Температурный тренд • Повышение уровня моря • Океан йӳçекленни • Копенгагенри консенсус • Ăшă утравĕ • Доул эффекчĕ |
Планета сивĕнни |
Протерозойское оледенение • Гуронское оледенение • Земля-снежок • Дунайское оледенение • Покровское оледенение • Днепровское оледенение • Предпоследняя ледниковая эпоха • Последняя ледниковая эпоха • Максимум последнего оледенения • Антарктический холодный реверс |
Климат улăшăнни кайранхи плейстоцен — голоценре |
Малтанхи дриас • Бёллингское потепление • Вăта дриас • Аллерёдское потепление • Кайранхи дриас • Пребореальный период • Бореальный период • (Колебание Мезокко) • Атлантика тапхăрĕ • Суббореальный период (Засуха 5900 лет назад • Пиорское колебание • Засуха 4200 лет назад) • Субатлантика тапхăрĕ: Похолодание среднего бронзового века • Тимĕр ĕмĕрĕнче сивĕтни • Римский климатический оптимум • Климатический пессимум раннего Средневековья (535—536 çулсенче сивĕтни) • Средневековый климатический оптимум • Кĕçĕн пăрлăх тапхăрĕ |
Этемлĕх историнчи пăрилни хыççăн климат улăшăнни |
|
---|---|
Бореал • Атлантик / Неолит субплювиалĕ • Мезокко сулланăвĕсем • Засуха 5900 лет назад Суббореал Пиор сулланăвĕ • Засуха 4200 лет назад • Вăтам бронза ĕмĕрĕнче сивĕтни • Тимĕр ĕмĕрĕнче сивĕтни • Субатлантик Рим климачĕн оптимумĕ • Ирхи вăтам ĕмĕрсенчи климат пессимумĕ / 535—536 çулсенче сивĕтни • Вăтам ĕмĕрсенчи климат оптимумĕ • Кĕçĕн пăрлăх тапхăрĕ • Планета ăшăнни |