Кĕркури календарĕ

Кӗркури календарӗ — Ҫӗр Хӗвал тавра ҫавӑрӑннӑ вӑхӑта никӗс вырӑнне илнӗ вӑхӑт виҫевӗн системи. Ҫулӑн вӑтам тӑршши редняя продолжительность 365,2425 талӑкпа танлаштарнӑ; 400 ҫула 97 високослӑ ҫул лекет.
Пӗрремӗш хут Кӗркури календарьне Рим папи Григорий XIII католи ҫӗршывӗсенче 1582 ҫулхи 4 юпа уйӑхӗнче унчченхи Юлиан календарӗ вырӑнне йышӑнса илнӗ: кӗҫнерникун 4 юпа хыҫҫӑн тепӗр кунӗ эрнекун 15 юпа пулса тӑнӑ. Кӗркури календарӗпе тӗнче патшалӑхӗсен пысӑкрах пайӗ усӑ курать.
Литературара тата «ҫӗнӗ стиль» тени пур.
Вуламалли
- Календарь // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Селешников С. И. История календаря и хронология. — М.: Наука, 1970. — 224 с. — 11 000 экз.
- Вечные календари / А. В. Буткевич, М. С. Зеликсон; При ред. участии И. А. Климишина. 2-е изд. — М., Наука, 1984. 206 с., ил. 20 см. С. 400.
- Володомонов Н. В. Календарь: прошлое, настоящее, будущее. — Изд. 2. — М.: Наука, 1987. — 80 с. — 310 000 экз.
- Хренов Л. С., Голуб И. Я. Время и календарь. — М.: Наука, 1989. — 128 с. — 250 000 экз. — ISBN 5-02-014072-4.
- Климишин И. А. Календарь и хронология. — Изд. 3. — М.: Наука, 1990. — 478 с. — 105 000 экз. — ISBN 5-02-014354-5.
- Куликов С. Нить времён. Малая энциклопедия календаря с заметками на полях газет. — М.: Наука, 1991. — 288 с. — 200 000 экз. — ISBN 5-02-014563-7.
- Kalender. Historischer Lexikon der Schweiz (нем.).
- Barsoum, Ignatius A. (2003). The Scattered Pearls. Piscataway: Georgias Press.
- Blackburn, B. & Holford-Strevens, L. (1999). The Oxford Companion to the Year. Oxford University Press. ISBN 0-19-214231-3.
Каҫӑсем
- Перевод дат григорианского календаря в другие календари
- Григорианский календарь
- «Прагматика» на десять дней в году
- История календаря. Календарная поправка на стиль
Вăхăт |
||
---|---|---|
База концепцисем | Вăхăт • Вĕçсĕрлĕх • Вĕçихĕррисĕрлĕхĕн тупсăмĕсем • Вилĕмсĕрлĕх | |
Вăхăт виçисем, диапазонсем тата вăхăт хушисем |
Хронометри • UTC • UT • TAI • Çеккунт • Минут • Сехет • Çăлтăр вăхăчĕ • Вăтам хĕвел сехечĕ • Вăхăт тăрăхĕ Сехет • Астрариум • Вăхăта виçмелли приборсен кун-çулĕ • Хорологи • Тинĕс хронометрĕ • Хĕвел сехечĕ • Шыв сехечĕ Календарь • Кун • Эрне • Уйăх • Çулталăк • Тропик çулталăкĕ • Григорий календарĕ • Ислам календарĕ • Юлиан календарĕ Интеркаляци • Координаци çеккунти • Тĕкел çулталăк | |
Хронологи |
Астрономи хронологийĕ • Календарь эри • Хроникăсем • Датировка • Геохронологи Геологи вăхăчĕ • Геологи кун-çулĕ • Тапхăрлав • Девиз правления • Вăхăт йĕрĕ | |
Тĕн тата халаплăх |
Ыйхă вăхăчĕ • Кала • Калачакра • Пӳлĕхлĕх • Вăхăтпа шăпан туррисем • Вăхăт кустăрми | |
Философи |
А-серисем тата В-серисем • Вăхăтăн В-теорийĕ • Сăлтав • Эндурантизм • Ĕмĕрлĕ таврăну • Этернализм • Пулăм Пердурантизм • Презентизм • Темпораллă финитизм • Темпораллă пайсем • The Unreality of Time | |
Физика |
Вăхăт саманчĕ • Абсолютлă уçлăх-вăхăт • Вăхăт тĕнĕлĕ • Хронон • Координатăн вăхăчĕ Тăваттăмĕш хапа • Планк тапхăрĕ • Планк вăхăчĕ • Харпăр вăхăчĕ • Уçлăх-вăхăт • Теория относительности Вăхăтăн релятивлă вăрахланăвĕ • Вăхăтăн гравитациллĕ вăрахланăвĕ • Вăхăт облаçĕ • T-симметри | |
Биологи |
Хронобиологи • Циркада ритмĕ | |
Психологи |
Менталлă хронометри • Вăхăт туйăмĕ • Ултавлă хальхилĕх | |
Социологи тата антропологи |
Long Now Foundation • Временной распорядок • Вăхăтăн хронометраж тĕпчевĕсем | |
Экономика |
Абсолютлă вăхăт экономикăра • Вăхăт банкĕ • Сехет-валюта • Вăхăт факторĕпе укçа хакĕ | |
Çав. пекех |
Carpe diem • Тăсăлу • Вунулт-виçеллĕ вăхăт • Метр вăхăчĕ • Уçлăх • Система вăхăчĕ • Tempus fugit Вăхăт капсули • Такт калăпăшĕ • Вăхăтри çулçӳрев |