Anatole France

Anatole France
Ffotograff o Anatole France ym 1921
Ffugenw	Anatole France, Anatolis Fransas
Ganwyd	Jacques François-Anatole Thibault  16 Ebrill 1844  Paris
Bu farw	12 Hydref 1924  Q22994052
Dinasyddiaeth	Ffrainc
Alma mater	Collège Stanislas de Paris
Galwedigaeth	llenor, bardd, nofelydd, llyfrgellydd, beirniad llenyddol, awdur ffuglen wyddonol, rhyddieithwr, cofiannydd, critig
Swydd	llywydd corfforaeth, seat 38 of the Académie française
Adnabyddus am	Thaïs, Les dieux ont soif
Mudiad	rhyddfeddyliaeth
Priod	Valérie Guérin de Sauville, Emma Laprévotte
Partner	Léontine Lippmann
Plant	Suzanne Thibault
Gwobr/au	Gwobr Lenyddol Nobel, Gwobrau Montyon, Vitet Prize, Officier de la Légion d'honneur, Chevalier de la Légion d'Honneur, Grand Prize for the Best Novels of the Half-Century
llofnod

Llenor o Ffrainc yn yr iaith Ffrangeg oedd Anatole France (Jacques-Anatole-François Thibault; 16 Ebrill 1844 – 12 Hydref 1924) sydd yn nodedig am ei nofelau, dramâu, a beirniadaeth lenyddol sydd yn mynegi sgeptigiaeth, eironi, ac hynawsedd deallusol. Dyfarnwyd iddo Wobr Lenyddol Nobel ym 1921 "i gydnabod ei orchestion llenyddol penigamp, a nodweddir gan urddas eu harddull, cydymdeimlad dwfn o'r ddynolryw, graslonrwydd, ac anian wir Ffrengig".^[1]

Ganed ef ym Mharis yn fab i werthwr llyfrau. Yn ei ieuenctid ymroddai ei hun i lenydda, a dylanwadwyd ar ei farddoniaeth gynnar gan y Parnasiaid. Trodd at ryddiaith ffuglennol, gan fynegi sgeptigiaeth ideolegol yn ei nofelau cynnar, gan gynnwys Le Crime de Sylvestre Bonnard (1881), La Rôtisserie de la Reine Pédauque (1893), a Les Opinions de Jérome Coignard (1893). Arbrofodd hefyd â nofelau rhamantus, Thaïs (1890) a Le Lys rouge (1894). Mae'r cylch L'Histoire contemporaine (1897–1901) yn ymwneud â gwleidyddiaeth ac achos Dreyfus. Mae ei nofelau diweddarach yn ymdrin â phynciau cymdeithasol. Cofleidiodd gomiwnyddiaeth tuag at ddiwedd ei oes. Bu farw yn Saint-Cyr-sur-Loire, ger Tours, yn 80 oed.^[2]