Marswpial

Marswpialod
	Cangarŵ Llwyd y Dwyrain; (Macropus giganteus)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Mammalia
Is-ddosbarth:	Theria
Inffradosbarth:	Marsupialia; Illiger, 1811
Urddau
	Didelphimorphia; Paucituberculata; Microbiotheria; Dasyuromorphia; Peramelemorphia; Notoryctemorphia; Diprotodontia; †Sparassodonta; †Yalkaparidontia;

Grŵp o famaliaid yw marswpialod (hefyd bolgodogion neu codogion). Mae ganddynt goden arbennig (sef y marsupium) a ddefnyddir gan y benywod i gario eu hepil yn ystod plentyndod cynnar. Mae tua 331 o rywogaethau o farswpialod: mwy na 200 yn Awstralasia, tua 100 yng Nghanolbarth a De America ac un yng Ngogledd America. Fe'u ceir mewn llawer o gynefinoedd gwahanol ac maent yn cynnwys hollysyddion, cigysyddion, llysysyddion a phryfysyddion.

Tacsonomeg

Uwch-urdd Ameridelphia
- Urdd Didelphimorphia (87 o rywogaethau)
  - Teulu Didelphidae: oposymiaid
- Urdd Paucituberculata (6 rhywogaeth)
  - Teulu Caenolestidae: llŷg-oposymiaid
Uwch-urdd Australidelphia
- Urdd †Yalkaparidontia
- Urdd Microbiotheria (1 rywogaeth)
  - Teulu Microbiotheriidae: Monito del Monte
- Urdd Dasyuromorphia (71 o rywogaethau)
  - Teulu †Thylacinidae: Thylasin
  - Teulu Dasyuridae: cwoliaid, Cythraul Tasmania, a pherthnasau
  - Teulu Myrmecobiidae: Nymbat
- Urdd Peramelemorphia (21 o rywogaethau)
  - Teulu Thylacomyidae: bilbïaid
  - Teulu †Chaeropodidae
  - Teulu Peramelidae: bandicŵtiaid
- Urdd Notoryctemorphia (2 rywogaeth)
  - Teulu Notoryctidae: tyrchod daear bolgodog
- Urdd Diprotodontia (143 o rywogaethau)
  - Teulu Phascolarctidae: Coala
  - Teulu Vombatidae: wombatiaid
  - Teulu †Diprotodontidae
  - Teulu Burramyidae
  - Teulu Phalangeridae: cwscwsiaid a pherthnasau
  - Teulu Pseudocheiridae
  - Teulu Petauridae
  - Teulu Tarsipedidae: Poswm y Mêl
  - Teulu Acrobatidae
  - Teulu Hypsiprymnodontidae
  - Teulu Potoridae
  - Teulu Macropodidae: cangarŵod a walabïod
  - Teulu †Thylacoleonidae: llewod bolgodog
- Urdd †Sparassodonta

Cyfeiriadau

MacDonald, David W., gol. (2009) The Encyclopedia of Mammals, Oxford University Press, Rhydychen.
Wilson, D. E. & D. M. Reeder, goln. (2005) Mammal Species of the World, 3ydd argraffiad, Johns Hopkins University Press.

Dolenni allanol

(Saesneg) Natural History Collections: Marsupials