ޖުމްހޫރީ ޗައިނާ

Republic of China
中華民國
Zhōnghuá Mínguó
A red flag, with a small blue rectangle in the top left hand corner on which sits a white sun composed of a circle surrounded by 12 rays. A blue circular emblem on which sits a white sun composed of a circle surrounded by 12 rays.
Flag National emblem
Anthem: "National Anthem of the Republic of China"
A map depicting a relatively small island in East Asia.
A map depicting a relatively small island in East Asia.
depicting Taiwan, Penghu and other minor islands
Capital
and largest city		Taipei[1][a]
25°02′N 121°38′E / 25.033°N 121.633°E / 25.033; 121.633
Official languages Standard Mandarin[2] (spoken)
Traditional Chinese (written)
Recognised regional languages Taiwanese Hokkien (Taiwan, Penghu and Kinmen)[3]
Hakka (Taiwan)
Several Taiwanese aboriginal languages
Fuzhunese (Matsu)
Puxian Min (Wuqiu)
Demonym Taiwanese[4][5][6] or Chinese[7] or both
Government Semi-presidential system
 -  President Ma Ying-jeou
 -  Vice President Wu Den-yih
 -  Premier Jiang Yi-huah
Legislature Legislative Yuan
Establishment Xinhai Revolution
 -  Start of Xinhai Revolution 10 October 1911 
 -  Republic established 1 January 1912 
 -  Taiwan acquired from Japan 25 October 1945 
 -  Constitution 25 December 1947 
 -  Government relocated to Taipei 7 December 1949 
Area
 -  Total 36,191 km2 (136th)
13,974 sq mi
 -  Water (%) 10.34
Population
 -  2009 estimate 23,069,000[8][b] (50th)
 -  Density 637.4/km2 (15th)
1,650.8/sq mi
GDP (PPP) 2008 estimate
 -  Total $738.800 billion (19th)
 -  Per capita $30,881 (25th)
GDP (nominal) 2008 estimate
 -  Total $392.552 billion (26th)
 -  Per capita $17,040 (42nd)
HDI (2007) 0.943 [9]
Error: Invalid HDI value · 25th
ކަރަންސީ New Taiwan dollar (NT$) (TWD)
Time zone CST (UTC+8)
 -  Summer (DST) not observed (UTC)
ތާރީޚް ފޯމެޓް yyyy-mm-dd
yyyy年m月d日
(CE; CE+2697) or 民國yy年m月d日
ޑްރައިވްސް right
Calling code +886
އިންޓަރނެޓް ޓީއެލްޑީ .tw
a. ^  Before relocating to Taipei, the capital of the ROC was Nanking. After the loss of mainland China, Chiang Kai-shek declared Taipei as the temporary capital. As of 2009, the constitution does not mention the name of the ROC capital, therefore some argue that the de jure capital is still Nanking even though it is not currently under the control of the ROC.[10]
b. ^  Population and density ranks based on 2008 figures.

ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ ނުވަތަ އަޅުގަނޑުމެން ޢާއްމުކޮށް ދަންނަ ގޮތުން ނަމަ ޓައިވާނަކީ އިރުމަތީ އޭޝިޔާއަށް ނިސްބަތްވާ ދައުލަތެކެވެ. ޓައިވާނަކީ އަމިއްލަ ވެރިކަމެއް ހިންގަމުން އަންނަ ދައުލަތެއް ކަމުގައި ވިޔަސް، އަވަށްޓެރި ޗައިނާއިން ޓައިވާނުގެ މިނިވަންކަމެއް ޤަބޫލެއް ނުކުރެއެވެ. ޗައިނާއިން ދެކޭ ގޮތުގައި ޓައިވާނަކީ އަދިވެސް އެ ޤައުމުގެ ބައެކެވެ.

އަވަސް ކަޅިއަކުން ބަލައިލުމެއް

ޓައިވާނުގެ ރަސްމީ ބަހަކީ ސްޓޭންޑަރޑް މެންޑަރިންއެވެ. ލިޔެ އުޅެނީ ޓްރެޑީޝަނަލް ޗައިނީޒް އަކުރުންނެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން ޓައިވާނުގެ މީހުންނަށް ކިޔަނީ ޓައިވާނީޒްއެވެ. ނުވަތަ ޗައިނީޒްއެވެ. ޤައުމުގެ އެންމެ ބޮޑު ޝަހަރަކީ ޓައިޕޭއެވެ. ޓައިވާނުގެ ވެރިރަށަކީ ވެސް ޓައިޕޭއެވެ. ޓައިވާނަކީ ސެމީ ޕްރެޒިޑެންޝަލް ސިސްޓަމެއް އޮންނަ ޤައުމެކެވެ. ޤައުމުގެ އާބާދީއަކީ 23 މިލިއަނެވެ. އެހެންކަމުން މިއީ ދުނިޔޭގައި 50 ވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ޤައުމެވެ. ބިމުގެ ބޮޑުމިނަކީ 36191 އަކަކިލޯމީޓަރެވެ. ދުއްވާއެއްޗެހި ދުއްވަނީ ކަނާތްފަރާތުންނެވެ. އިންޓަނެޓް ކޯޑަކީ tw. އެވެ. ކޯލިން ކޯޑަކީ +886 އެވެ. ފައިސާގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރަނީ ނިއު ޓައިވާން ޑޮލަރެވެ.

ނަން

ޓައިވާނުގެ ރަސްމީ ނަމަކީ ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާއެވެ. ބައެއް ފަހަރު “ކޮމިއުނިސްޓް ޗައިނާ” އާއި ތަފާތު ކުރުމުގެ ގޮތުން ޓައިވާނަށް “ނޭޝަނަލިސްޓް ޗައިނާ” އޭ ވެސް ކިޔައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ “ފްރީ ޗައިނާ” އޭ ވެސް ކިޔައެވެ. އަދި މިހާރު ޢާއްމު ގޮތެއްގައި ބައިނަލް އަޤްވާމީ ފޯރަމްތަކުގައި ކިޔަނީ “ޗައިނީޒް ޓައިޕޭ” އެވެ. “ޓައިވާން” މި ނަމަކީ ސިރާޔާ ބަހުން ނެގިފައިވާ ބަހެކެވެ. ޖުޣުރާފީ ޓައިވާނުގެ ހުޅަނގުގައި އޮތީ ޗައިނާއެވެ. ނުވަތަ ޓައިވާނުގެ މައިކަރައެވެ. ދެކުނުން އޮތީ ޖަޕާނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މިއީ ބިމުގެ ގޮތުން ގުޅިފައިވާ ބޯޑަރުތަކެއް ނޫނެވެ.

ތާރީޚު

ރިޕަބްލިކް އޮފް ޗައިނާ ނުވަތަ ޓައިވާނު އުފެދުނީ 1911 ވަނަ އަހަރުގައެވެ. ޓައިވާނަކީ އިރުމަތީ އޭޝިޔާގެ ޖުމްހޫރިއްޔާތަކުގެ ތެރެއިން މިއަދާ ހަމަޔަށް ވެސް ޖުމްހޫރިއްޔަތު އޮތް ޤައުމުތަކަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ދޮށީ ޖުމްހޫރިއްޔާއެވެ. ޓައިވާނު އުފެދުނު ފަހުން އެ ޤައުމު އަންނަނީ ސައިންސާއި ޓެކްނޮލޮޖީގައި އަދި އިޤްތިޞާދުގައި ހަލުވި ފިޔަވަޅުތަކެއް ކުރިޔަށް އަޅަމުންނެވެ. ދެހާސް އަހަރުގެ ދިގު ރަސްކަމަކަށް ފަހުގައި 1911 ވަނަ އަހަރު ޖުމްހޫރިއްޔާއެއްގެ ގޮތުގައި ޙަރަކާތްތައް ފެށުނު ކަމުގައި ވިޔަސް ޖުމްހޫރިއްޔާ ޤާއިމުވީ 1 ޖެނުއަރީ 1912 ގައެވެ. 7 ޑިސެމްބަރ 1949 ގެ ފަހުން ސަރުކާރު ހިންގަމުން ދަނީ ޓައިޕޭގައެވެ. މިއަދު ވެސް ޗައިނާއިން ގެންދަނީ ޓައިވާނުން ފުރިހަމަ މިނިވަންކަމެއް އިޢުލާންކޮށްގެން ނުވާނެ ކަމަށް ބުނަމުންނެވެ. އަނެއްކޮޅުން ޓައިވާނުގެ ލީޑަރުން ވިދާޅުވަނީ ޗައިނާގައި އޮތް ކޮމިއުނިސްޓުންގެ ވެރިކަން ނިމުމަކަށް އައިސް ފުރިހަމަ ޑިމޮކްރެޓިކް ޖުމްހޫރިއްޔާއަކަށް ވެއްޖެ ނަމަ މައި ކަރައާ ގުޅުމަކީ މައްސަލައެއް ކަމަށް ޓައިވާނުން ނުދެކޭ ކަމުގައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ޗައިނާގެ އިންސާނީ ޙައްޤުތަކުގެ މައްސަލަތަކާއި އެހެނިހެން ވެސް ޑިމޮކްރަސީއާ ޚިލާފު އުޞޫލުތައް އެހުރި ގޮތަށް ހުއްޓާ ޗައިނާގެ މައިކަރަ އާ ގުޅުމަކީ ޓައިވާނަށް ކުރެވޭނޭ ކަމެއް ނޫން ކަމުގައި ވެސް ޓައިވާނުގެ ވެރިން ގެންދަވަނީ ވިދާޅުވަމުންނެވެ. ޓައިވާނުގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިޔަކީ ޗައިނާގެ ހަތުރު އެމެރިކާއެވެ. ޓައިވާނަށް ޙަމަލާއެއް ދިނުމަށް ފަހު ޢަސްކަރީ ޙަރަކާތެއްގެ ތެރެއިން ޓައިވާނަކީ ޗައިނާގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ހަދަން، ޗައިނާއިން ބޭނުންވި ކަމުގައި ވިޔަސް އެކަމަށް އެޅިފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ހުރަހަކީ އެމެރިކާއެވެ. އެއީ އެމެރިކާއިން އެކަމުގެ ތެރެއަށް ވަންނާނެކަން ޗައިނާގެ ވެރިންނަށް ރަނގަޅަށް އެނގިވަޑައިގަންނަވާތީއެވެ. މިހާރު ވެސް ޗައިނާ އާއި ޓައިވާނުން ގެންދަނީ ސިޔާސީ ދަރަޖައިގެ ވާހަކަތައް ބާއްވަމުންނެވެ.

ޑެމޮގްރަފިކްސް

ޓައިވާނުގެ އާބާދީގެ 98% މީހުންނަކީ ޗައިނާ ނަސްލުގެ މީހުންނެވެ. އަނެއް 2% މީހުންނަކީ އޮސްޓްރޮނޭޝިއަން އަދިވާސީންނެވެ. ދީންތަކަށް ބަލާއިރު ޓައިވާނުގެ 35.1% މީހުންނަކީ ބުދިސްޓުންނެވެ. 33% މީހުންނަކީ ޓާއޮއިސްޓުންނެވެ. 14% މީހުންނަކީ އެތީސްޓުންނެވެ. 3.9% މީހުންނަކީ ކްރިސްޓިއަނުންނެވެ. 3.5% މީހުންނަކީ އިކުން ޓާއޯއިންނެވެ.

ސަގާފަތު

ސަގާފަތަށް ބަލާއިރު ޗައިނާ އާއި ޓައިވާނުގެ ސަގާފަތުގައި މާބޮޑު ތަފާތެއް ނެތެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ޑިމޮކްރަޓިކް ތަނަކަށް ވުމުން ތަފާތު ދީންތަކުގެ މީހުންނަށް ދީނީ އިޙްތިފާލުތައް ފާހަގަކުރުމުގެ ފުރުޞަތު މާބޮޑަށް ވެސް ހުޅުވިފައިވާތީ އެކަމުގެ ތަފާތު ފެނެއެވެ.

އިޤްތިޞާދު

ޓައިވާނަކީ ވަރުގަދަ އިޤްތިޞާދެއް އޮތް އުފެއްދުންތެރި ޤައުމެކެވެ. އެ ޤައުމުގެ ޖީ.ޑީ.ޕީ ޕަރކެޕިޓާ އަކީ 30881 ޑޮލަރެވެ.

Preview of references

  1. ↑ "Yearbook 2004". Yearbook. Government Information Office of the Republic of China. 2004. Taipei is the capital of the ROC 
  2. ↑ "Taiwan (self-governing island, Asia)". Britannica Online Encyclopedia. 1975-04-05. Retrieved 2009-05-07. 
  3. ↑ "Taiwan Information: People and Language". Asia-planet.net (Information provided by Tourism Bureau, ROC). Retrieved 2009-06-11. The official language of Taiwan is Mandarin Chinese (Guoyu), but because many Taiwanese are of southern Fujianese descent, Min-nan (the Southern Min dialect, or Holo) is also widely spoken. The smaller groups of Hakka people and aborigines have also preserved their own languages. Many elderly people can also speak some Japanese, as they were subjected to Japanese education during the Japanese occupation which lasted for half a century. 
  4. ↑ "The ROC's Humanitarian Relief Program for Afghan Refugees". Gio.gov.tw. 2001-12-11. Retrieved 2009-05-07. 
  5. ↑ "Taiwanese health official invited to observe bird-flu conference". Gio.gov.tw. 2005-11-11. Retrieved 2009-05-07. 
  6. ↑ "Demonyms - Names of Nationalities". Geography.about.com. Retrieved 2009-05-07. 
  7. ↑ Although the territories controlled by the ROC imply that the demonym is "Taiwanese", some consider that it is "Chinese" due to the claims of the ROC over China. Taiwanese people have various opinions regarding their own national identity.
  8. ↑ "Area and Number of Villages, Neighborhoods, Households and Resident Population". MOI Statistical Information Service. 
  9. ↑ Due to its political status, the UN has not calculated an HDI for the ROC. The ROC government calculated its HDI for 2007 to be 0.943 [1]
  10. ↑ Cite warning: <ref> tag with name capital-nanking cannot be previewed because it is defined outside the current section or not defined at all.