Το Κύπελλο Ελλάδος υδατοσφαίρισης ανδρών είναι η δεύτερη σε σημασία ελληνική διοργάνωση στην ανδρική υδατοσφαίριση, και διεξάγεται από το 1953 [1] με το σύστημα νοκ-άουτ. Από την περίοδο 1998–99 στην ημιτελική και τελική φάση καθιερώθηκε το σύστημα φάιναλ-φορ σε ένα κολυμβητήριο.[2] Περισσότερες κατακτήσεις μετρά ο Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. με 25.
Ιστορικές πληροφορίες
Το Κύπελλο Ελλάδας θεσμοθετήθηκε το 1952 με την διοίκηση του Νικολάου Μπαλτατζή – Μαυροκορδάτου και ξεκίνησε από την επόμενη χρονιά (1953) με τη μορφή του Επαμειβόμενου Κυπέλλου, στη μνήμη του σπουδαίου προπολεμικά υδατοσφαιριστή Παντελή Ψύχα. [3]
Η απόφαση έλεγε πως όταν μία ομάδα καταφέρει να το κατακτήσει έξι (6) φορές στα επόμενα 10 χρόνια, η διοργάνωση θα ολοκληρωθεί. Αυτό κι έγινε το 1958, όταν ο Εθνικός Πειραιώς κατέκτησε το 6ο στη σειρά Κύπελλο Ελλάδας. Οι τελικοί (και τελικές φάσεις) των πρώτων αυτών διοργανώσεων γίνονταν στο «Ολυμπιακό Κολυμβητήριο» στην περιοχή Ζαππείου. Η διοργάνωση ξανάρχισε το 1984.
Από την περίοδο 1998-99 η διοργάνωση μέχρι την προημιτελική φάση γίνεται με σύστημα νοκ-άουτ στην έδρα του συλλόγου που θα ευνοηθεί από την κλήρωση. Στη συνέχεια διεξάγεται με σύστημα Φάιναλ-φορ, κατά κανόνα σε ένα κολυμβητήριο επαρχιακής πόλης, ώστε να διαφημιστεί το άθλημα και εκτός περιοχής Αττικής. Η πρώτη διοργάνωση με το νέο σύστημα διεξήχθη το 1999 στην Κέρκυρα. Το 2004 στην τελική φάση μετείχαν οκτώ σύλλογοι (Φάϊναλ-8) και διεξήχθη στο νέο «Ολυμπιακό Κολυμβητήριο», ώστε να δοκιμαστεί εν όψει της Ολυμπιάδας του 2004.
Ρεκόρ διοργάνωσης
- Πολυνίκης του θεσμού είναι ο Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. με 25 κύπελλα, ενώ είναι και η ομάδα με τις περισσότερες συμμετοχές στον τελικό (31). Ο Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (1953–1958, 1984–1985) κατέχει το ρεκόρ συνεχόμενων κατακτήσεων του κυπέλλου με 8 ενώ ο Ολυμπιακός κατέχει το ρεκόρ συνεχόμενων κατακτήσεων στην σύγχρονη εποχή με 6 (2006–2011, 2018–2023).
- Ο Ν.Ο. Βουλιαγμένης είναι η ομάδα με τους περισσότερους χαμένους τελικούς με 13.
- Στον τελικό του 2021 ανάμεσα σε Ολυμπιακό και Α.Ε.Κ. "έσπασαν" τρία ρεκόρ: το ένα ήταν του παίκτη με τα περισσότερα γκολ σε τελικό, το οποίο κατόρθωσε ο Γενηδουνιάς με 7 γκολ (το προηγούμενο ρεκόρ ήταν τα 5 και το κατείχαν 8 παίκτες). Το δεύτερο είχε να κάνει με το σκορ, καθώς το τελικό 20–4 υπέρ του Ολυμπιακού και η διαφορά των 16 γκολ είναι ρεκόρ για τη διοργάνωση (το προηγούμενο ρεκόρ ήταν τα 12), ενώ καταρρίφθηκε και το ρεκόρ παραγωγικότητας μιας ομάδας σε τελικό με τα 20 τέρματα που πέτυχαν οι ερυθρόλευκοι και έσπασαν το δικό τους προηγούμενο των 18 τερμάτων του 2015 και του 2020.
- 7 τελικοί χρειάστηκαν την παράταση για να αναδειχθεί νικητής, ενώ στον παρθενικό του 1953 χρειάστηκαν τρεις εξάλεπτες παρατάσεις αφού στα 20 αγωνιστικά λεπτά της κανονικής διάρκειας δεν επιβλήθηκε καμία ομάδα.
- Ο Ν.Ο. Χίου το 1990 αποτέλεσε την πρώτη επαρχιακή ομάδα που κατέκτησε τον θεσμό.
- Το Ολυμπιακό Κολυμβητήριο στην περιοχή Ζαππείου στο κέντρο της Αθήνας και το κολυμβητήριο του Ο.Α.Κ.Α. στο Μαρούσι έχουν φιλοξενήσει από 8 τελικούς.
- Το ρεκόρ συνεχόμενων χαμένων τελικών είναι 4 και το κατέχουν οι Πανιώνιος και ο Ν.Ο. Βουλιαγμένης.
- Το 1955 ο Εθνικός κατέκτησε το τρόπαιο με σκορ 1–0 αφού ο Άρης αποχώρησε από τον αγώνα έπειτα από τέσσερα αγωνιστικά λεπτά εξαιτίας επεισοδίων των παικτών Μεϊμάρη (Άρη) και Καλφαμανώλη (Εθνικού).[4] Ο Άρης αποτελεί την μοναδική ομάδα δεύτερης κατηγορίας που αγωνίστηκε σε τελικό (1955).
- Το 1954 ο Ολυμπιακός δεν σκόραρε τέρμα κάτι που αποτελεί αρνητικό ρεκόρ σε τελικό.
- Ο Νίκος Δεληγιάννης κατέχει το ρεκόρ κατακτήσεων υδατοσφαιριστή με 12 τρόπαια (2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2013, 2014, 2015), όλα με τον Ολυμπιακό.
- Πολυνίκης προπονητής με 7 κατακτήσεις, όλες με τον Ολυμπιακό, είναι ο Θοδωρής Βλάχος.
- Ο Μανώλης Μυλωνάκης κατέχει το ρεκόρ παρουσιών σε τελικούς (16). Με τον Ολυμπιακό το (2009, 2010, 2011, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020), με τη Βουλιαγμένη (2012, 2013, 2014, 2022), με τον Εθνικό (2005, 2007) και με τον ΝΟ Χανίων (2003).
- Οι πρώτοι σκόρερ στην ιστορία των τελικών είναι οι Γιώργος Αφρουδάκης και Θοδωρής Χατζηθεοδώρου με 19 τέρματα. Ο πρώτος για λογαριασμό των Βουλιαγμένη, Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού ενώ ο δεύτερος με τον Ολυμπιακό.
- Περισσότερα τέρματα σε μια περίοδο στον θεσμό του κυπέλλου έχει πετύχει ο Χρήστος Μαντζουρίδης δύο φορές με τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης (1989,1991) και ο Νίκος Βενετόπουλος με τον Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (1992), οι οποίοι πέτυχαν από 32 τέρματα στις συγκεκριμένες περιόδους.
- Ο Νίκος Σταυρόπουλος αποτελεί τον διαιτητή με τις περισσότερες συμμετοχές σε τελικό (1997, 2000, 2001, 2004, 2006, 2007, 2008, 2013, 2014).
Οι τελικοί
Περίοδος
|
Πόλη
|
Κολυμβητήριο
|
Κυπελλούχος
|
Φιναλίστ
|
Σκορ
|
1953 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. |
5–4 (παρ.)
|
1954 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (2) |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (2) |
12–0
|
1955 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (3) |
Άρης Θεσσαλονίκης |
1–0[4] (αποχώρησε ο Άρης)
|
1956 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου
|
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (4)
|
Ν.Ο. Πατρών
|
4–3 [5]
|
1957 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (5) |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (3) |
6–4 (παρ.)
|
1958 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (6) |
Ν.Ο. Πατρών (2) |
5–2
|
1959–83 |
Δεν έγινε διοργάνωση κυπέλλου
|
1984 |
Αθήνα
|
«Ιλίσιο» |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (7) |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας |
8–5
|
1985 |
Αθήνα
|
«Ιλίσιο» |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (8) |
Άρης Θεσσαλονίκης (2) |
8–7
|
1986 |
Πειραιάς
|
«Παπαστράτειο» |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης |
5–4
|
1987 |
Αθήνα
|
«Ιλίσιο» |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας (2) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (2) |
10–7
|
1988 |
Αθήνα
|
«Ιλίσιο» |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (9) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (3) |
8–6
|
1989 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας (3) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (4) |
10–8 (παρ.)
|
1990 |
Αθήνα
|
«Ολυμπιακό» Ζαππείου |
Ν.Ο. Χίου |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας (2) |
8–5 (παρ.)
|
1991 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (10) |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας (3) |
10–7
|
1992 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. |
Ν.Ο. Πατρών (3) |
9–8
|
1993 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (2) |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας (4) |
8–4
|
1994 |
Δεν έγινε διοργάνωση κυπέλλου
|
1994–95 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Ν.Ο. Πατρών |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (5) |
13–12
|
1995–96 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης |
Ν.Ο. Πατρών (4) |
11–8
|
1996–97 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (3) |
Ν.Ο. Πατρών (5) |
9–8
|
1997–98 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (4) |
Ν.Ο. Πατρών (6) |
10–8
|
1998–99 |
Κέρκυρα
|
«Κέρκυρας» |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (2) |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (4) |
8–7
|
1999–00 |
Πειραιάς, Νίκαια
|
«Νίκαιας» |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (11) |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (5) |
12–11 (παρ.)
|
2000–01 |
Πάτρα
|
«Αντ. Πεπανός» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (5) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (6) |
9–7
|
2001–02 |
Βόλος
|
«Ε.Α.Κ.» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (6) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (7) |
10–9 (παρ.)
|
2002–03 |
Χίος
|
«Ιωνικό» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (7) |
Ν.Ο. Χανίων |
14–5
|
2003–04 |
Αθήνα, Μαρούσι
|
«Ο.Α.Κ.Α.» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (8) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (8) |
6–5
|
2004–05 |
Θεσσαλονίκη
|
«Ποσειδώνιο» |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (12) |
Ν.Ο. Πατρών (7) |
12–8
|
2005–06 |
Άρτα
|
«Άρτας» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (9) |
Πανιώνιος |
16–5
|
2006–07 |
Καλαμάτα
|
«Καλαμάτας» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (10) |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. |
11–5
|
2007–08 |
Τρίπολη
|
«Τρίπολης» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (11) |
Πανιώνιος (2) |
10–4
|
2008–09 |
Πτολεμαΐδα
|
«Πτολεμαϊδας» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (12) |
Πανιώνιος (3) |
9–6
|
2009–10 |
Ερμούπολη
|
«Ερμούπολης» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (13) |
Πανιώνιος (4) |
7–6 (παρ.)
|
2010–11 |
Κάλυμνος
|
«Καλύμνου» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (14) |
Πανιώνιος (5) |
10–8
|
2011–12 |
Αργοστόλι
|
«Αργοστολίου» |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (3) |
Ν.Ο. Χίου |
6–4
|
2012–13 |
Λαμία
|
«Τ.Ε.Ι.» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (15) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (9) |
6–5
|
2013–14 |
Αθήνα, Π. Φάληρο
|
«Ρέστειο» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (16) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (10) |
11–10
|
2014–15 |
Καρπενήσι
|
«Καρπενησίου» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (17) |
Παναθηναϊκός Α.Ο. |
18–10
|
2015–16 |
Βουλιαγμένη
|
«Λαιμού» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (18) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (11) |
12–5
|
2016–17 |
Καρπενήσι
|
«Καρπενησίου» |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (4) |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (6) |
8–7
|
2017–18 |
Χίος
|
«Ιωνικό» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (19) |
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας (5) |
14–8
|
2018–19 |
Καρπενήσι
|
«Καρπενησίου» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (20) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (12) |
6–4
|
2019–20 |
Χίος
|
«Ιωνικό» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (21) |
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ. (2) |
18–6
|
2020–21 |
Βουλιαγμένη
|
«Λαιμού» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (22) |
Α.Ε.Κ. |
20–4
|
2021–22 |
Λάρισα
|
«Νέας Πολιτείας» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (23) |
Ν.Ο. Βουλιαγμένης (13)
|
9–8
|
2022–23 |
Πάτρα |
«Αντ. Πεπανός» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (24) |
Παναθηναϊκός Α.Ο. (2)
|
14–4
|
2023–24 |
Βουλιαγμένη
|
«Λαιμού» |
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π. (25) |
Απόλλων Σμύρνης (1)
|
16–8
|
Τίτλοι ανά σύλλογο
Σύλλογος
|
Τίτλοι
|
Φιναλίστ
|
Χρονιές Κατάκτησης
|
Ολυμπιακός Σ.Φ.Π.
|
25
|
6
|
1992, 1993, 1997, 1998, 2001, 2002, 2003, 2004, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2013, 2014, 2015, 2016, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024
|
Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ.
|
12
|
2
|
1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1984, 1985, 1988, 1991, 2000, 2005
|
Ν.Ο. Βουλιαγμένης
|
4
|
13
|
1996, 1999, 2012, 2017
|
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας
|
3
|
5
|
1986, 1987, 1989
|
Ν.Ο. Πατρών
|
1
|
7
|
1995
|
Ν.Ο. Χίου
|
1
|
1
|
1990
|
Πανιώνιος Γ.Σ.Σ.
|
–
|
5
|
—
|
Α.Σ. Άρης Θεσσαλονίκης
|
–
|
2
|
—
|
Παναθηναϊκός Α.Ο.
|
–
|
2
|
—
|
Ν.Ο. Χανίων
|
–
|
1
|
—
|
Α.Ε.Κ.
|
–
|
1
|
—
|
Απόλλων Σμύρνης
|
–
|
1
|
—
|
Πρώτοι σκόρερ διοργάνωσης
MVP φάιναλ φορ
Συμμετοχές ομάδων σε φάιναλ φορ (1999-2023)
Εξαιρούνται τα έτη 2004, 2021 και 2024 που πραγματοποιήθηκε φάιναλ έιτ
Συμ.
|
Ομάδα
|
Έτη
|
23
|
Ολυμπιακός
|
1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2022, 2023
|
13
|
Βουλιαγμένη
|
1999, 2000, 2001, 2002, 2007, 2012, 2013, 2016, 2017, 2018, 2019, 2022, 2023
|
12
|
Εθνικός
|
1999, 2000, 2001, 2002, 2005, 2006, 2007, 2008, 2016, 2017, 2020, 2023
|
8
|
Παναθηναϊκός Α.Ο.
|
2002, 2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2016, 2023
|
7
|
Πανιώνιος Γ.Σ.Σ.
|
2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2018
|
6
|
Ν.Ο. Χίου
|
2000, 2003, 2006, 2011, 2012, 2014
|
5
|
Α.Ν.Ο. Γλυφάδας
|
2001, 2003, 2008, 2018, 2019
|
3
|
Π.Α.Ο.Κ.
|
2009, 2015, 2017
|
2
|
Γ.Σ. Περιστερίου
|
2019, 2020
|
Ν.Ο. Χανίων
|
1999, 2003
|
Α.Ο. Παλαιού Φαλήρου
|
2005, 2010
|
Νηρέας Λαμίας
|
2013, 2014
|
Υδραϊκός Ν.Ο.
|
2015, 2022
|
1
|
Ν.Ο. Πατρών
|
2005
|
Ν.Ο. Αργοστολίου
|
2013
|
Απόλλων Σμύρνης
|
2020
|
Α.Ε.Κ.
|
2022
|
Παραπομπές
Πηγές
π • σ • ε
Ελληνική υδατοσφαίριση |
---|
| | | Εθνικές Ομάδες Ανδρών |
Εθνική Ανδρών · Εθνική Νέων Ανδρών · Εθνική Εφήβων · Εθνική Παίδων | | Εθνικές Ομάδες Γυναικών | | | Πρωταθλήματα ανδρών | | | Πρωταθλήματα γυναικών | | | Διοργανώσεις Κυπέλλου | | | Ευρωπαϊκές Διακρίσεις |
Ευρωπαϊκές διακρίσεις ελληνικών συλλόγων |
|