Ντουάτ

Τμήμα μιας σειράς λημμάτων
Μάτι του Ώρου
Πεποιθήσεις
Πρακτικές
Θεότητες
Κείμενα
Σχετικές θρησκείες
Portal icon Πύλη Αρχαία Αίγυπτος

Το Ντουάτ (επίσης αναφερόμενο ως Τουάτ, Τουαούτ ή Ακέρτ, Αμένθης, Αμέντι, ή Νέτερ-χέρτετ) ήταν το βασίλειο των νεκρών στην αρχαία Αιγυπτιακή μυθολογία. Στα ιερογλυφικά η αναπαράσταση του ήταν ένα αστέρι σε ένα κύκλο. Ο θεός Όσιρις πιστευόταν ότι ήταν ο κύριος του κάτω κόσμου, καθώς προσωποποιούσε την αναγέννηση και τη μεταθανάτια ζωή, όντας η πρώτη μούμια όπως περιγράφεται στον Μύθο του Όσιρι. Ο Κάτω κόσμος επίσης πιστευόταν ότι ήταν ο κατοικία διάφορων θεών μαζί με τον Όσιρι. Το Ντουάτ ήταν η περιοχή από όπου ταξίδευε ο θεός ήλιος Ρα από τη δύση στην ανατολή κάθε νύχτα, και ήταν εκεί όπου μαχόταν τον Άποφι, ο οποίος ήταν η προσωποποίηση του αρχέγονου χάους το οποίο έπρεπε να νικήσει ο ήλιος προκειμένου να ανατείλει κάθε πρωί και να ξαναφέρει την τάξη στη γη. Ήταν επίσης το μέρος όπου πήγαιναν οι ψυχές των νεκρών μετά τον θάνατο για την κρίση, αν και δεν περιοριζόταν η μεταθανάτια ζωή μόνο σ’ αυτό[1]. Οι τάφοι ήταν τα «ενωτικά» σημεία μεταξύ του απτού κόσμου και του Ντουάτ, και η πνεύμα της ψυχής (ακχ), μπορούσε να χρησιμοποιεί τον τάφο για να ταξιδεύει από και προς το Ντουάτ.[2]

Κάθε βράδυ μέσω του Ντουάτ ο θεός ήλιος Ρα ταξίδευε, σηματοδοτώντας την αναγέννηση ως τον κύριο σκοπό του νεκρού. Ο Ρα ταξίδευε πάνω στη βάρκα Ατέτ από τη δύση στην ανατολή, και μεταμορφωνόταν από γηραιό Ατούμ στο Κεπρί, τον νέο ανατέλλοντα ήλιο. Ο νεκρός βασιλιάς, που λατρευόταν ως θεός, είχε επίσης κεντρική θέση στη μυθολογία που αφορούσε το Ντουάτ, απεικονιζόμενος συχνά ως ένα με τον Ρα[3]. Μαζί με τον θεό ήλιο ο νεκρός φαραώ ταξίδευε στο Βασίλειο του Όσιρι, το Ντουάτ, χρησιμοποιώντας την ειδική γνώση που υποτίθεται ότι κατείχε, η οποία ήταν καταγεγραμμένη στα Κείμενα των Σαρκοφάγων, τα οποία είχαν σκοπό να αποτελέσουν οδηγό για τη μεταθανάτια ζωή όχι μόνο για για τον βασιλιά αλλά και για όλους τους νεκρούς. Σύμφωνα με το ταφικό κείμενο Αμντουάτ, ο κάτω κόσμος αποτελείται από δώδεκα περιοχές, που αντιστοιχούν στις δώδεκα ώρες του ταξιδιού του θεού ήλιου πολεμώντας τον Άποφι για να ξαναφέρει στη γη την ημέρα το πρωί. Καθώς οι ακτίνες του φωτίζουν το Ντουάτ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, ζωντανεύουν τους νεκρούς που βρίσκονταν σε εκείνο το σημείο της νύχτας, μετά από το οποίο ξανακοιμούνταν περιμένοντας την επόμενη νύχτα[4].

Όπως ο νεκρός φαραώ, και οι άλλοι νεκροί ταξίδευαν από τα διάφορα μέρη του Ντουάτ, όχι για να ενωθούν με τον θεό ήλιο αλλά για να κριθούν. Αν ο νεκρός περνούσε επιτυχώς διάφορους δαίμονες και δοκιμασίες, τότε θα έφταναν στο ζύγισμα της καρδιάς. Σε αυτό το τελετουργικό καρδιάς η καρδιά του νεκρού ζυγιζόταν από τον Άνουβι με το φτερό της Μαάτ, που αντιπροσώπευε την αλήθεια και τη δικαιοσύνη. Αν ήταν βαρύτερη από το φτερό την έτρωγε η Αμμούτ, και αυτοί οι νεκροί στερούνταν της ύπαρξης στη μεταθανάτια ζωή στο Ντουάτ. Η καρδιές (ψυχές) που ήταν ελαφρότερες από το φτερό, περνούσαν αυτή την πολύ σημαντική δοκιμασία επιτυχώς, και μπορούσαν να ταξιδέψουν στο Ααρού, το "Πεδίο των Καλαμιώνων" μια ιδεώδη εκδοχή του κόσμου που ξέρανε, όπου θα όργωναν, θα έσπερναν, και θα μάζευαν άφθονα σπαρτά[5].

Αυτά που είναι γνωστά για το Ντουάτ προέρχονται κυρίως από το Βιβλίο των Πυλών, το Βιβλίο των Σπηλαίων, τα Κείμενα των Σαρκοφάγων, το Αμντουάτ, και το Βιβλίο των Νεκρών. Κάθε ένα από αυτά τα γραπτά είχαν διαφορετικό σκοπό και έδιναν διαφορετική έννοια του Ντουάτ, και διαφορετικά κείμενα μέσα σε αυτά μπορεί να ήταν αντικρουόμενα. Τα κείμενα που έχουν διασωθεί διαφέρουν σε χρονολογία και προέλευση, και είναι πιθανό ότι ποτέ δεν υπήρχε μία και μοναδική καθολική έννοια για το Ντουάτ, όπως είναι η περίπτωση και πολλές άλλες θεολογικές έννοιες στην αρχαία Αίγυπτο[6].

Μέρος του Βιβλίου των Νεκρών γραμμένο σε πάπυρο, που δείχνει το ζύγισμα της καρδιάς στο Ντουάτ, όπου μπορούμε να δούμε τέρμα δεξιά τον Άννουβι. Στη ζυγαριά υπάρχει το φτερό, και η Αμμούτ περιμένει την καρδιά. Η παρουσία του Όσιρι στην πύλη του παραδείσου Ααρού χρονολογεί τον πάπυρο στην ύστερη περίοδο της παράδοσης του μύθου.

Η «γεωγραφία» του Ντουάτ ήταν παρόμοια με αυτή που γνωρίζανε οι Αιγύπτιοι. Υπήρχαν ποτάμια, νησιά, λίμνες, βουνά και σπήλαια, όμως, υπήρχαν επίσης φανταστικές λίμνες φωτιάς, τείχη από σίδερο και δέντρα από τουρκουάζ. Στο Βιβλίο των δύο Οδών μάλιστα (ένα από τα Κείμενα των Σαρκοφάγων), υπάρχει μια αναπαράσταση σαν χάρτη του Ντουάτ[7]. Το Βιβλίο των Νεκρών και τα Κείμενα των Σαρκοφάγων είχαν σκοπό να καθοδηγήσουν τα άτομα που είχαν πεθάνει πρόσφατα μέσω των δύσκολων τοπίων του Ντουάτ, και προς τη ζωή ως ακχ (ζωντανή ψυχή). Σε κάποια από αυτά τα κείμενα υπάρχει έμφαση για βουνά και σπηλιές που κατοικούνται από θεούς, δαίμονες, και υπερφυσικά θηρία, που απειλούσαν τον νεκρό καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού του. Ο σκοπός των Βιβλίων δεν ήταν η παρουσία της τοπογραφίας, αλλά η περιγραφεί των απαραίτητων διαδοχικών τελετουργικών τα οποία έπρεπε να περάσει ο νεκρών για φτάσει στην αιώνια ζωή[8].

Παρά τους πολλούς δαιμονόμορφους «κατοίκους» του Ντουάτ, δεν είναι το αντίστοιχο των Αμβρααμικών αντιλήψεων για την Κόλαση, όπου οι ψυχές είναι καταδικασμένες τρομερά βασανιστήρια. Η απόλυτη τιμωρία πάντως στην αρχαία Αιγυπτιακή σκέψη ήταν η άρνηση της μεταθανάτιας ζωής, με την παύση της ύπαρξης με τη μορφή του ακχ. Τα πνεύματα του κάτω κόσμου δεν είναι σατανικά, αλλά υπό τον έλεγχο των θεών, και η παρουσία τους έχει τη θέση δοκιμασιών που πρέπει να αντιμετωπίσει ο νεκρός[9]. Το Ντουάτ επίσης ήταν η κατοικία και άλλων θεών εκτός του Όσιρι, όπως του Άνουβι, του Θωθ, του Ώρου, της Αθώρ, και της Μαάτ, που όλοι κάνουν την εμφάνιση τους στη ψυχή του νεκρού καθώς αυτή βαδίζει προς την κρίση.

Παραπομπές

  1. ↑ Faulkner, p. 143
  2. ↑ Pinch, pp. 33–5
  3. ↑ Weigal, Arthur Edward Pearse Brome. A guide to the antiquities of Upper Egypt from Abydos to the Sudan Frontier. Taylor & Francis. σελ. 199. ISBN 9780710310026. 
  4. ↑ Taylor, John H. Death and the Afterlife in Ancient Egypt. The University of Chicago Press. σελ. 33. ISBN 0226791645. 
  5. ↑ Taylor, John H. Death and the Afterlife in Ancient Egypt. The University of Chicago Press. σελ. 34. ISBN 0226791645. 
  6. ↑ Taylor, p. 134
  7. ↑ Taylor, p. 133
  8. ↑ Taylor, pp. 138–140
  9. ↑ Pinch, p. 34

Βιβλιογραφία

  • Faulkner, R. (translator): "The Egyptian Book of the Dead: The Book of Going Forth by Day". Chronicle Books, 2000
  • Pinch, G.: "Magic in Ancient Egypt". British Museum Press, 1994
  • Taylor, John (editor): "Ancient Egyptian Book of the Dead". British Museum Press, 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι