Selekta plantoplibonigo

Novaj maizkultivaroj pere de genetika ŝanĝigo

Selekta plantoplibonigo celas genetikan ŝanĝiĝon de plantopopulacioj por plibonigi la biologiajn aŭ ekonomiajn ecojn. Ĝiaj metodoj estas plantoselektado, semtraktado aŭ krucado kaj posta selektado de fil/in/aj plantoj por la sekvanta kultivciklo aŭ la multigado de la nova planta kultivaro.

Celoj

Celoj de la plantoplibonigo povas esti :

  • grandigo de la rikoltaĵo-kvanto
  • plibonigado de la planta kvalito
    • eliminado de nedezirataj enhavosubstancoj (ekzemple amaraj aŭ venenaj substancoj)
    • plibonigo de la gusto kaj konserveblo (precipe de fruktoj, legomoj kaj ornamplantoj)
    • plibonigo de konsisto de la plantgrasoj (kolza oleo, sunflora oleo)
    • plibonigo de la amelo-konsisto ĉe terpomoj kaj cerealoj
    • altigo de certaj enhavosustancoj, ekzemple vitaminoj
    • kaj aliaj depende de la kultivaro
  • tolerado kaj rezistado
    • plibonigo de la tolerado de malvarmo, salo, sekeco
    • pligrandigi la rezistado kontraŭ malsanoj aŭ/kaj damaĝbestoj

Ĉe ornamplantoj aldoniĝas la plibonigaj celoj kiel novaj koloroj kaj aliaj morfologiaj karakterizaĵoj. Tiuj celoj gravas ankaŭ ĉe legomoj kaj fruktoj.

Klasikaj plibonigaj metodoj

plibonigo per selektado

plibonigo per kombinado

Heterozo-plibonigo

Hibrida plibonigo

Mutacia plibonigo

Precizec-plibonigo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo precizecplibonigo.

plibonigo per gentekniko

Famaj plant-plibonigistoj

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo listo de roz-plibonigistoj.
Germanujo
  • Ernst Benary (1819–1893), entrepreno en turingia Erfurto. Plibonigo de hortikulturaj plantoj
  • Ferdinand von Lochow (1849–1924), plibonigis sekalajn tipojn
  • Eduard Meyer (1859–1931), plibonigisto de furaĝbeto, cerealoj, terpomoj
  • Georg Arends (1863–1952), plibonigisto de staŭdoj
  • Kartz von Kameke-Streckenthin (1866–1942), plibonigisto de terpomoj
  • Karl Foerster (1874–1970), plibonigisto de ŝtaŭdoj (delfinio, asteroj kaj gresoj)
  • Thomas Scharnagel (1880–1953), plibonigis novajn tritikajn kultivarojn
  • Rudolf Carsten (1880–1954), plibonigisto de tritiko
  • Vincenz Berger (1883–1974), plibonigisto de dalioj
  • Reinhold von Sengbusch (1898–1985), plibonigisto de fragoj kaj legomoj
  • Eduard von Boguslawski (1905–1999), profesoro pri plant-plibonigo ĉe la universitato de Gießen
  • F. Wolfgang Schnell (1913–2006), direktoro de la instituto pri plant-plibonigo ĉe la Universitato Hohenheim apud Stuttgart
  • Walter Schuster (1918–2010), kun-aŭtoro de instrulibro pri agrokultura plant-plibonigo
  • Gerhard Fischbeck (* 1925), esploras ĉe cerealaj kultivaroj
  • Hans Hachmann (1930–2004), plibonigisto de rododendroj
Usono
  • Luther Burbank (1849–1926), usono
  • Norman Ernest Borlaug (1914–2009), USA
Rusujo
  • Ivan Vladimiroviĉ Miĉurin (1855–1935),
Aŭstrio
  • Peter Ruckenbauer (* 1939
aliaj landoj

Vidu ankaŭ

Literaturo

Eksteraj ligiloj

Referencoj