Itsasoari irabazitako lur

Itsasoari irabazitako lurrak, itsasotik eskuratutako lurrak, lur-irabaziak, edo lurrak berreskuratzea, aurretik itsasoa edo ura zegoen lekuan, lurra edo harea jartzeko prozesua da. Bi praktika ezberdin dira: horietako bat ibai-ibilguetatik edo itsasotik lur berriak lortzea da, batez ere hiri-kokagune berriak sortzeko edo nekazaritzan erabiltzeko modukoak; besteak, lehen hondamendi ekologikoren batek erabilezin bihurtu zituen lurzoruek (esaterako, kutsadura, baso- soiltzea edo gazitzea) egoera naturalago batera berreskuratzeari egiten dio erreferentzia

Historia

Lurzoru berrien sortzea

Lurren eskurapena, garai batean ura zegoen lekuan, lur berriak sortzea izan daiteke. Adibide nabarmenak dira New Orleanseko mendebaldea; Washington, DC, garai batean zingiratsuak izan ziren lurretan eraikia; Buenos Aires hirian, XIX. mendez geroztik, kilometro koadro ugari eskuratu dira Río de la Plata ibaitik, eta, ondoren, populatu, adibidez, Núñez, Retiro edo Puerto Madero bezalako auzoak edo parkeak eta berdeguneak sortzeko gordez, esaterako, Buenos Aireseko Erreserba Ekologikoaren kasua; Mexiko Hiria, Texcoco aintzira zegoen tokian dagoena; Helsinki, zeina erdigunearen zatirik handiena eskuratutako lurretan eraikitako hiria den; Lurmutur Hiriaren zati bat; Chicagoko itsasertza; Bostongo zati bat, Massachusetts; Battery Park City, Manhattanen; Zeebrugge-ko portua (Belgika); Bielorrusiako Brest hego-mendebaldeko egoitza-gunea; Herbehereetako polder ospetsuak, Toronto uharteak (Kanada) eta Guayaquil hiria, non, iraganean, erdiko kale batzuk erreka txikiak ziren, baita Guayaquilgo aldiri auzoko eremu handiak ere. Monakok eta Gibraltarko britainiar lurraldeak bere lurraldea handitu dute itsasotik lurrak hartuta. Brasilgo Rio de Janeiro hiria, neurri handi batean, itsasotik eskuratutako edo irabazitako lurretan eraiki zen, Txileko Valparaísoko «plan» delakoaren zati handi bat bezala.

Ekialde Urrunean ere, ospetsuak dira lurrak eskuratzeko edo irabazteko ahaleginagatik. Proiekturik goiztiarren eta ospetsuenetako bat Hong Kongeko Praya Berreskuratze Plana izan zen, 1890ean, 50 eta 60 akre (240.000 m²) lursaila gehitu zuen bere bigarren fasean. Hiriko garai kolonialean burututako proiektu handienetakoa izan zen. Hong Kongez gain, Shenzhen eta Macao hiriek ere lurrak eskuratu dituzte Txinako hegoaldean.

Japonian, Tokioko badia eremuko lurren % 20 inguru itsasotik eskuratua da. Asian ere, Filipinetako hiriburuko Manilako kostaldean lanak egin dira lurrak eskuratzeko; baita Singapur hiri-estatuan ere, non lurra urria baita.

Padura drainatzea

Beste praktika bat urtaroetan urpean dauden padurak edo hezeguneak drainatzea da, nekazaritza lur bihurtzeko. Horrek zehazki lur berriak sortzen ez dituen arren, bestela faunaren habitatera mugatuko litzatekeen lur produktiboen erabilera komertziala ahalbidetzen du. Eltxoak kontrolatzeko metodo garrantzitsua ere bada.

Uharte artifizialak

Uharte artifizial bat sortzea garestia eta arriskutsua da. Teknika hori populazio trinkoa duten eta lur laua urriak diren lekuetan erabili ohi da. Kansai nazioarteko aireportua (Osakan (Japonia) eta Hong Kongeko nazioarteko aireportua (Txina) dira horren adibide. Palm uharteak, World Islands eta Burj Al Arab hotela Dubai-ren aurrean, Arabiar Emirerri Batuetan, uharte artifizialen beste adibide batzuk dira.

Hondartzen zaharberritzea

Hondartzen zaharberritzea barnealdeko harea edo lokatza bezalako materialekin hondartzak konpontzeko prozesua da. Erabilera desegokiagatik edo noraezeko higaduragatik harea falta jasaten duten hondartzak berreraikitzeko erabiltzen da, hondartzaren itxura naturala gorde nahian. Iraupen luzeko irtenbidea ez den arren, merkea da beste kostaldeko defentsa mota batzuekin alderatuta.

Ingurumen-inpaktua

Nekazaritzarako hezeguneen drainatzea, adibidez, habitata suntsitzeko modu bat da. Munduko zenbait lekutan, birsorkuntza proiektu berriak mugatuta daude, edo ezin dira egin ingurumena babesteko legeak direla eta.

ingurumen-legedia

Hong Kongeko legebiltzarkideek, 1996an, Victoria Harbour Babeserako Ordenantza onartu zuten, itsasoa lur irabazien mehatxu gero eta zuzenagotik babesteko ahaleginean.

Itsasoari irabazitako lurrak

• Herbehereak, herrialdearen azaleraren bosten bat inguru, 7.000 km² inguru.

• Hego Korea, 2006 arte, kostaldeko hezeguneen ehuneko 38 edo 1.550 km² birsortu ziren.

• Singapur, jatorrizko tamainaren % 20 edo 135 km² 2003tik aurrera 99 km² gehiago egiteko planak aurrera aterako dira.

• Hong Kong, Praya berreskuratzeko plana 1860ko hamarkadaren amaieran hasi zen, eta 50 eta 60 hektareako bi etapa zituen guztira. Kopuru horrek gutxietsi egiten du eskuratutako guneen garrantzia: Hong Kong Disneyland, Hong Kongeko Nazioarteko Aireportua eta bere aurrekoa, Kai Tak aireportua, lur eskuratuetan eraiki ziren. Gainera, eskurapenaren zati handi bat Victoria Portuaren bi aldeetako kostaldeko tokietan egin da.

Gainera, hiria hedatu ahala, hainbat hamarkadatan egindako hiri berriak, gehienbat, lur berreskuratuetan eraiki ziren, hala nola Tuen Mun, Tai Po, Shatin - El Ma Shan, West Kowloon, Kwun Tong eta Tseung Kwan O.

• Macao, jatorrizko tamainaren % 170 edo 17 km²

• Tokioko badia, Japonia, 249 km²

• Kobe, Japonia, 23 km² (1995).

• Bahrain, 410 km² jatorrizko tamainaren % 76,3 (1931-2007).

• Zeelanda Berria, Wellington eta Dunedin Harbourfront zehar ehunka hektareaz osatutako lur eremu esanguratsuak eskuratu dira. Dunedin, hasierako garaietan «Mudedin» ezizena zuena, 2,5 km² inguru, hirigunearen zati handi bat, Dunedin North, Dunedin South eta Andersons Bay auzoak barne hartuta, Otago Harbour-etik eskuratu ziren, eta antzeko eremu bat, St Clair eta St Kilda aldirian, eskuratutako padurak dira.

• Monako, 32,41 hektarea (0,3241 km²) Fontvieille auzo edo barrutia itsasotik eskuratutako lurretan eraiki zen herrialdearen lurralde mugatua zela eta bizilekuei lekua egiteko. Bada Le Portier izeneko beste proiektu bat 27,50 hektarea gehiago irabazteko.

• Gibraltar, Gibraltarko lurralde britainiarrak ere itsasoari lurrak kendu dizkio, eta Espainiak protesta egin du, ez baitio lurralde horri itsas botererik aitortzen.

• Bermuda, Saint David uhartea Bermudako Britainia Handiko Itsasoz haraindiko Lurraldea osatzen duten horietako bat artifizialki zabaldu zen 2,04 km²-tik 2,60 km²-ra, base militar bati lekua egiteko.

• Maldivak, hainbat uharte zabaldu ditu, eta beste atoloi berriak sortu ditu bizitzeko, 2,00 km²-ko Hulhumale^[1] uharte artifizialarekin gertatzen den bezala.

• Valparaíso, Txileko Portu Planaren zati handi bat itsasotik eskuratutako lurrak dira, Sotomayor plaza dagoen lurra barne.
• Indonesia, Jakarta hiriak, hazkunde demografiko eta urbanistikoaren ondorioz, zabaltzeko beharra izan du, bere mugetatik haratago.

Erreferentziak

Kanpo estekak