Londresko maratoia

Londresko maratoia London Marathon
Sorrera	1981
Tokia	Londres (Ingalaterra)
Modalitatea	maratoia
Distantzia	42,195 km
Garaipen gehien	Gizonezkoak: Eliud Kipchoge (4) Emakumezkoak: Ingrid Kristiansen (4)
Errekorrak	Gizonezkoak (2023): 2:01:25 Kelvin Kiptum Emakumezkoak (2003): 2:15:25 Paula Radcliffe
Txapeldunak	Gizonezkoak (2024): Alexander Mutiso Emakumezkoak (2024): Peres Jepchirchir
Webgunea	www.virginmoneylondonmarathon.com

Londresko maratoia (ingelesez: London Marathon) 42,195 kilometroko maratoi bat da, urtero ospatzen dena, apirilean. World Marathon Majorseko kide da, munduko sei maratoirik garrantzitsuenak biltzen dituena.

Londresko maratoia ez da Erresuma Batuko hiriburuan jokatzen den lasterketa zaharrena. Londresen izan ziren 1908ko Udako Olinpiar Jokoetan maratoian arrakasta itzela izan zuen eta 1909an Unibertsitate politeknikoak Polytechnic Marathon maratoia abiatu zuen, Poly ezizenaz ezagutzen dena, eta urtero jokatu zen 1996 artean.

1979ko New Yorkeko maratoian korri egin eta hango giroaz liluratuta Londresen antzeko maratoi berri bat sortu behar zela erabaki zuten Chris Brasher eta John Disley atletek. 1981ko martxoaren 29an izan zuen lehenengo ekitaldia eta 20.000 lasterkarik parte hartzea eskatu zuten arren 6.747 korrikalarik lortu zuten inskribatzea. Lehenengo ekitaldi hartan gainera aurreneko biak eskutik helduta sartu ziren, biak txapeldun izendatu zituzten beraz, Inge Simonsen norvegiarra eta Dick Beardsley estatubatuarra.

1983an gurpildun aulkien lasterketa jarri zen martxan.

Tamesis ibaiaren bi ertzetan jokatzen da maratoia. Greenwich parkean du abiapuntua eta hegoaldeko ertzetik aurrera egin ondoren Tower Bridgen gurutzatzen dute ibaia eta handik Canary Wharf eremura. Handik mendebalderantz jotzen dute St. James jauregiaren inguruan amaitu arte.

Urtea	Gizonezko irabazlea	Denbora	Emakumezko irabazlea	Denbora
1981¹	Inge Simonsen Dick Beardsley	2:11:48	Joyce Smith	2:29:57
1982	Hugh Jones	2:09:24	Joyce Smith	2:29:43
1983	Mike Gratton	2:09:43	Grete Waitz	2:25:29
1984	Charlie Spedding	2:09:57	Ingrid Kristiansen	2:24:26
1985	Steve Jones	2:08:16	Ingrid Kristiansen	2:21:06
1986	Toshihiko Seko	2:10:02	Grete Waitz	2:24:54
1987	Hiromi Taniguchi	2:09:50	Ingrid Kristiansen	2:22:48
1988	Henrik Jørgensen	2:10:20	Ingrid Kristiansen	2:25:41
1989	Douglas Wakiihuri	2:09:03	Véronique Marot	2:25:56
1990	Allister Hutton	2:10:10	Wanda Panfil	2:26:31
1991	Yakov Tolstikov	2:09:17	Rosa Mota	2:26:14
1992	António Pinto	2:10:02	Katrin Dörre-Heinig	2:29:39
1993	Eamonn Martin	2:10:50	Katrin Dörre-Heinig	2:27:09
1994	Dionicio Cerón	2:08:53	Katrin Dörre-Heinig	2:32:34
1995	Dionicio Cerón	2:08:30	Małgorzata Sobańska	2:27:43
1996	Dionicio Cerón	2:10:00	Liz McColgan	2:27:54
1997	António Pinto	2:07:55	Joyce Chepchumba	2:26:51
1998	Abel Antón	2:07:57	Catherina McKiernan	2:26:26
1999	Abdelkader El Mouaziz	2:07:57	Joyce Chepchumba	2:23:22
2000	António Pinto	2:06:36	Tegla Laroupe	2:24:33
2001	Abdelkader El Mouaziz	2:07:09	Derartu Tulu	2:23:57
2002	Khalid Khannouchi	2:05:38	Paula Radcliffe	2:18:56
2003	Gezahegne Abera	2:07:56	Paula Radcliffe	2:15:25 (R)
2004	Evans Rutto	2:06:18	Margaret Okayo	2:22:35
2005	Martin Lel	2:07:35	Paula Radcliffe	2:17:42
2006	Felix Limo	2:06:39	Deena Kastor	2:19:35
2007	Martin Lel	2:07:41	Zhou Chunxiu	2:20:38
2008	Martin Lel	2:05:15	Irina Mikitenko	2:24:14
2009	Samuel Wanjiru	2:05:10	Irina Mikitenko	2:22:11
2010	Tsegaye Kebede	2:05:19	Aselefech Mergia	2:22:38
2011	Emmanuel Mutai	2:04:40	Mary Keitany	2:19:19
2012	Wilson Kipsang	2:04:44	Mary Keitany	2:18:37
2013	Tsegaye Kebede	2:06:04	Priscah Jeptoo	2:20:15
2014	Wilson Kipsang	2:04:29	Edna Kiplagat	2:20:21
2015	Eliud Kipchoge	2:04:42	Tigist Tufa	2:23:21
2016	Eliud Kipchoge	2:03:05	Jemima Sumgong	2:22:58
2017	Daniel Wanjiru	2:05:48	Mary Keitany	2:17:01
2018	Eliud Kipchoge	2:04:17	Vivian Cheruiyot	2:18:31
2019	Eliud Kipchoge	2:02:37	Brigid Kosgei	2:18:20
2020	Shura Kitata Tola	2:05:58	Brigid Kosgei	2:18:58
2021	Shura Kitata	2:04:01	Joyciline Jepkosgei	2:17:43
2022	Amos Kipruto	2:04:39	Yalemzerf Yehualaw	2:17.26
2023	Kelvin Kiptum	2:01:25 (R)	Sifan Hassan	2:18:33
2024	Alexander Mutiso	02:04:01	Peres Jepchirchir	2:16:16

• ¹ 1981eko gizonezkoen ekitaldian lehenengo biak eskutik helduta sartu ziren helmugan.

Urtea	Gizonezko irabazlea	Denbora	Emakumezko irabazlea	Denbora
1983	Gordon Perry	3:20:07	Denise Smith	4:29:03
1984	Kevin Breen	2:38:40	Kay McShane	3:10:04
1985		2:19:53	Kay McShane	2:47:12
1986	Gerry O'Rourke	2:26:38	Kay McShane	3:02:40
1987	Chris Hallam	2:08:34	Karen Davidson	2:45:30
1988	Ted Vince	2:01:37	Karen Davidson	2:41:45
1989	David Holding	1:59:31	Josie Cichockyj	3:03:54
1990	Hakan Ericsson	1:57:12	Connie Hansen	2:10:25
1991	Farid Amarouche	1:52:52	Connie Hansen	2:04:40
1992	Daniel Wesley	1:51:42	Tanni Grey	2:17:23
1993	George Vandamme	1:44:10	Rose Hill	2:03:05
1994	David Holding	1:46:06	Tanni Grey	2:08:26
1995	Heinz Frei	1:39:14	Rose Hill	2:17:02
1996	David Holding	1:43:48	Tanni Grey	2:00:10
1997	David Holding	1:42:15	Monica Wetterstrom	1:49:09
1998	Heinz Frei	1:35:18	Tanni Grey	2:02:01
1999	Heinz Frei	1:35:27	Monica Wetterstrom	1:57:38
2000	Kevin Papworth	1:41:50	Sarah Piercy	2:23:30
2001	Denis Lemeunier	1:42:37	Tanni Grey-Thompson	2:13:55
2002	David Weir	1:39:44	Tanni Grey-Thompson	2:22:51
2003	Joel Jeannot	1:32:02	Francesca Porcellato	2:04:21
2004	Saúl Mendoza	1:36:56	Francesca Porcellato	2:04:58
2005	Saúl Mendoza	1:35:51	Francesca Porcellato	1:57:00
2006	David Weir	1:29:48	Francesca Porcellato	1:59:57
2007	David Weir	1:30:51	Shelly Woods	1:50:40
2008	David Weir	1:33:56	Sandra Graf	1:48:04
2009	Kurt Fearnley	1:28:57	Amanda McGrory	1:50:39
2010	Josh Cassidy	1:35:21	Wakako Tsuchida	1:52:33
2011	David Weir	1:30:05	Amanda McGrory	1:46:31
2012	David Weir	1:32:26	Shelly Woods	1:49:10
2013	Kurt Fearnley	1:31:29	Tatyana McFadden	1:46:02
2014	Marcel Hug	1:32:41	Tatyana McFadden	1:45:12
2015	Joshua George	1:31:31	Tatyana McFadden	1:41:14
2016	Marcel Hug	1:35:19	Tatyana McFadden	1:44:14
2017	David Weir	1:31:06	Manuela Schär	1:39:57
2018	David Weir	1:31:15	Madison de Rozario	1:42:58
2019	Daniel Romanchuk	1:33:38	Manuela Schär	1:44:09
2020	Brent Lakatos	1:36:04	Nikita den Boer	1:40:07
2021	Marcel Hug	1:26:27	Manuela Schär	1:39:52
2022	Marcel Hug	1:24.38	Catherine Debrunner	1:38.24 (R)
2023	Marcel Hug	1:23:44 (R)	Madison de Rozario	1:38:51
2024	Marcel Hug	1:28:35	Catherine Debrunner	1:38:54

Lasterkaria	Garaipenak	Urteak
Dionicio Cerón	3	1994, 1995, 1996
António Pinto	3	1992, 1997, 2000
Martin Lel	3	2005, 2007, 2008
Eliud Kipchoge	3	2015, 2016, 2018
Abdelkader El Mouaziz	2	1999, 2001
Tsegaye Kebede	2	2010, 2013
Wilson Kipsang	2	2012, 2014

Lasterkaria	Garaipenak	Urteak
Ingrid Kristiansen	4	1984, 1985, 1987, 1988
Katrin Dörre-Heinig	3	1992, 1993, 1994
Paula Radcliffe	3	2003, 2005, 2006
Mary Keitany	3	2011, 2012, 2017

• Gizonezkoak:

Lasterkaria	Garaipenak	Urteak
David Weir	8	2002, 2006, 2007, 2008, 2011, 2012, 2017, 2018
Marcel Hug	6	2014, 2016, 2021, 2022, 2023, 2024
David Holding	4	1989, 1994, 1996, 1997
Heinz Frei	3	1995, 1998, 1999

• Emakumezkoak:

Lasterkaria	Garaipenak	Urteak
Tanni Grey	6	1992, 1994, 1996, 1998, 2001, 2002
Francesca Porcellato	4	2003, 2004, 2005, 2006
Tatyana McFadden	4	2013, 2014, 2015, 2016
Kay McShane	3	1984, 1985, 1986
Manuela Schär	3	2017, 2019, 2021

• (Ingelesez) Londresko maratoiaren webgune ofiziala