Nítriglicrín
![]() | |
Substaint cheimiceach | aicme eintiteas ceimiceach |
---|---|
Mais mhóilíneach | 227.003 Da |
Fionnachtaí nó aireagóir | Ascanio Sobrero |
Dáta fionnachtana nó tionscnaimh | 1847 |
Ról | nitric oxide donors (en) ![]() |
Struchtúr ceimiceach | |
Foirmle cheimiceach | C₃H₅N₃O₉ |
![]() | |
SMILES canónta | Model 2D C(C(CO[N+](=O)[O-])O[N+](=O)[O-])O[N+](=O)[O-] |
InChI | Model 3D |
Airí | |
Dlús | 1.6 g/cm³ (a 20 °C) ![]() |
Tuaslagthacht | 0.1 g/100 g (uisce, 20 °C) ![]() |
Pointe leáite | 13 °C ![]() |
Pointe dianscaoilte | 60 °C (uasmhéid) 50 °C (íosmhéid) ![]() |
Galbhrú | 0.0003 mmHg (a 20 °C) ![]() |
Guais | |
Short-term exposure limit (en) ![]() | 0.1 mg/m³ (luach ar iarraidh) ![]() |
Uasteorainn nochta | 2 mg/m³ (Stáit Aontaithe Mheiriceá) ![]() |
Láithreach contúirteach don bheatha nó sláinte | 75 mg/m³ |
NFPA 704: Standard System for the Identification of the Hazards of Materials for Emergency Response () ![]() | |
Eile | |
leacht inlasta |
Is éard is nítriglicrín[1] (nó tríníotráit phrópán-1,2,3-trí-ile[2]) ann ná leacht pléascach a dhéantar le gníomhú aigéid nítriúil (measctha le haigéad sulfarach) le gliocról.
Nuair a rinne an ceimicí Iodálach Ascanio Sobrero (1812-1888) den chéad uair é i 1846, ceapadh go raibh sé inláimhsithe go sábháilte ar éigin, bíodh is gur úsáideadh é beagán le láimhseáil an-chúramach. Ach thaispeáin Alfred Nobel i 1867 conas a láimhseáil a dhéanamh níos sábháilte le ceimiceáin mhaolaithe a mheascadh leis, agus mar thoradh, d'éirigh an nítriglicrín an-choitianta. Is comhábhar é in an-chuid pléascán measctha, cosúil le geilignít. Sa mhíochaine, tugann ionanálú a ghaile maolú tapa ar phianta aingíne chléibh.[3]
Tagairtí
- ↑ Tomás de Bhaldraithe, eag.: “English-Irish Dictionary (de Bhaldraithe): nitroglycerin” (ga). Teanglann.ie. An Gúm (1959). Dáta rochtana: 2023-05-03.
- ↑ http://www.tearma.ie/Search.aspx?term=propane-1%2c2%2c3-triyl+trinitrate&lang=3116649
- ↑ Hussey, Matt (2011). "Nítriglicrín". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 486.