Príncipe de Asturias

Príncipe de Asturias é o principal dos títulos que ostenta o herdeiro da Coroa Española. Na actualidade é Lionor de Borbón. Regulados polo Real Decreto dende 1977 os títulos históricos dos herdeiros ao trono nos diferentes reinos hispanos son:
- Príncipe de Asturias, como herdeiro do Reino de Castela e León con orixe en 1388;
- Príncipe de Xirona, como herdeiro do Reino de Aragón con orixe en 1351;
- Príncipe de Viana, como herdeiro do Reino de Navarra con orixe en 1423;
- Duque de Montblanc, como herdeiro do Principado de Cataluña con orixe en 1387;
- Conde de Cervera, como herdeiro do Reino de Valencia con orixe en 1351;
- Señor de Balaguer, como herdeiro do Reino de Mallorca con orixe en 1413.
Ademais por medio da fundación homónima, cuxa presidencia ostenta, entréganse anualmente os prestixiosos Premios Príncipe de Asturias nun solemne acto en Oviedo, capital do Principado de Asturias.
Orixe do título
As orixes do Principado de Asturias remóntanse aos primeiros anos do século XIV, cando, nas chamadas Asturias de Oviedo, constituír o primeiro gran señorío nobiliario para Rodrigo Álvarez, que pasou a chamarse Rodrigo Álvarez das Asturias (utilizando en ocasións o apelido "Álvarez-Nava", como equivalente ao "Álvarez das Asturias", por proceder Rodrigo do patrucial de Nava, vila do Principado de Asturias). Ao morrer sen sucesión, pasou a Enrique de Trastámara que, á súa vez, cedeuno a un fillo bastardo: Alonso Enríquez. Durante o reinado de Xoán I, o conde de Noreña protagonizou unha serie de revoltas que decidiron ao Rei a confiscar o señorío e incorporalo á Coroa.
En 1388, a raíz do matrimonio acordado polo rei Xoán I de Castela e por Xoán de Gante, duque de Lancaster entre os seus respectivos fillos, o Infante Henrique e Catarina (acordo de Baiona), para pór así fin ás pretensións dos Lancaster á coroa de Castela (como descendentes de Pedro I), decidiuse que, así como en Inglaterra o herdeiro do trono era titulado Príncipe de Gales e en Francia Delfín, en Castela sería Príncipe de Asturias.
E otrosí pusieron e ordenaron los dichos rey don Juan e duque de Alencastre en sus tratos que el dicho infante don Enrique oviese titulo de se llamar principe de Asturias e la dicha infanta doña Catalina, princesa.
O título de Príncipe de Asturias en diante sería ostentado polo herdeiro da Coroa de Castela e de España.
Nos primeiros tempos da institución de Príncipe de Asturias non foi un simple título de honra, pois o territorio asturiano pertencíalles como patrimonio. A persoa á que se lle outorgaba este título podía nomear xuíces, alcaldes etc., que gobernaban o Principado en representación do seu Señor. Esta situación cambiou cos Reis Católicos, que reduciron o título de Príncipe de Asturias a unha condición honorífica, carácter que se mantivo cos reis da Casa de Austria e coa dinastía dos Borbóns.
Lista dos príncipes de Asturias
Imaxe | Príncipe de Asturias | Herdeiro de | Inicio | Fin | |
---|---|---|---|---|---|
Ano | Causa | ||||
![]() |
Henrique de Castela | Xoán I | 1388 | 1390 | Accede ao trono como Henrique III |
![]() |
María de Castela | Henrique III | 1402 | 1405 | Desprazada polo nacemento do seguinte |
![]() |
Xoán de Castela | Henrique III | 1405 | 1406 | Accede ao trono como Xoán II |
![]() |
Catarina de Castela | Xoán II | 1422 | 1424 | Falecida |
![]() |
Leonor de Castela (adoita omitirse das listas de Príncipes de Asturias)[1] |
Xoán II | 1424 | 1425 | Desprazada polo nacemento do seguinte |
![]() |
Henrique IV | Xoán II | 1425 | 1454 | Accede ao trono como Henrique IV |
![]() |
Xoana de Castela | Henrique IV | 1462 | 1464 | Desherdada en favor do seguinte |
![]() |
Afonso de Castela | Henrique IV | 1464 | 1465[2] | Proclamado rei por un grupo de nobres (farsa de Ávila)[2] |
1468[2] | Falecido[2] | ||||
![]() |
Isabel de Castela | Henrique IV | 1468[3] | 1470[4] | Desherdada en favor da seguinte[4] |
1474[5] | Autoproclamada raíña[5] | ||||
![]() |
Xoana de Castela | Henrique IV | 1470[4] | 1475[5] | Autoproclamada raíña[5] |
1479[5] | Perde a Guerra contra Isabel[5] | ||||
![]() |
Isabel de Aragón | Isabel I | 1476 | 1480 | Desprazada polo nacemento do seguinte |
Xoán de Aragón | Isabel I | 1480 | 1497 | Falecido | |
![]() |
Isabel de Aragón | Isabel I | 1498 | 1498 | Falecida |
![]() |
Miguel da Paz de Portugal | Isabel I | 1499 | 1500 | Falecido |
![]() |
Xoana de Aragón | Isabel I | 1502 | 1504 | Accede ao trono como Xoana I |
![]() |
Carlos de Austria | Xoana I | 1506 | 1516 | Accede ao trono como Carlos I |
![]() |
Filipe de Austria | Carlos I | 1528 | 1556 | Accede ao trono como Filipe II |
![]() |
Carlos de Austria | Filipe II | 1560 | 1568 | Falecido |
![]() |
Fernando de Austria | Filipe II | 1573 | 1578 | Falecido |
![]() |
Diego de Austria | Filipe II | 1580 | 1582 | Falecido |
![]() |
Filipe de Austria | Filipe II | 1584 | 1598 | Accede ao trono como Filipe III |
![]() |
Filipe de Austria | Filipe III | 1608 | 1621 | Accede ao trono como Filipe IV |
![]() |
Baltasar Carlos de Austria | Filipe IV | 1632 | 1646 | Falecido |
![]() |
Filipe Próspero de Austria | Filipe IV | 1658 | 1661 | Falecido |
![]() |
Carlos de Austria | Filipe IV | 1661 | 1665 | Accede ao trono como Carlos II |
![]() |
Lois de Borbón | Filipe V | 1709 | 1724 | Accede ao trono como Luís I |
![]() |
Fernando de Borbón | Filipe V | 1724 | 1746 | Accede ao trono como Fernando VI |
![]() |
Carlos de Borbón | Carlos III | 1760 | 1788 | Accede ao trono como Carlos IV |
![]() |
Fernando de Borbón | Carlos IV | 1789 | 1808 | Accede ao trono como Fernando VII |
![]() |
Isabel de Borbón | Fernando VII | 1830 (1833)[6] |
1833 | Accede ao trono como Isabel II |
![]() |
Isabel de Borbón | Isabel II | 1851 | 1857 | Desprazada polo nacemento do seguinte |
![]() |
Afonso de Borbón | Isabel II | 1857 | 1870 | Recibe os dereitos dinásticos da súa nai, a raíña Isabel II (no exilio) |
![]() |
Manuel Filiberto de Savoia | Amadeu I | 1871 | 1873 | Abdicación do seu pai, o rei Amadeu I |
![]() |
Isabel de Borbón | Afonso XII | 1875 | 1880 | Desprazada polo nacemento da seguinte |
![]() |
María das Mercedes de Borbón | Afonso XII | 1881 | 1904 | Falecida |
Afonso XIII | |||||
Afonso de Borbón-Dúas Sicilias (Herdeiro da Coroa sen tratamento de Príncipe de Asturias)[7] |
Afonso XIII | 1904 | 1907 | Desprazado polo nacemento do seguinte | |
![]() |
Afonso de Borbón | Afonso XIII | 1907 | 1933 | Renuncia aos seus dereitos á Coroa |
![]() |
Xoán de Borbón[8] | Afonso XIII | 1933 | 1941 | Accede á Xefatura da Casa Real |
![]() |
Xoán Carlos de Borbón[9] | Xoán de Borbón | 1941 | 1975[10] | Accede ao trono como Xoán Carlos I |
![]() |
Filipe de Borbón | Xoán Carlos I | 1977 | 2014 | Accede ao trono como Filipe VI |
![]() |
Lionor de Borbón | Filipe VI | 2014 | Actualidade | - |
Notas
- ↑ Xurada como Princesa de Asturias unicamente por doce procuradores das Cortes de Castela. Adoita omitirse nas listas de Príncipes de Asturias ("A numeración dos Príncipes de Asturias" Arquivado 07 de abril de 2010 en Wayback Machine.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 O 5 de xuño de 1465, no que se denominou "farsa de Ávila", un grupo de nobres proclamou rei ao Príncipe Afonso. O príncipe morreu por causas descoñecidas en 1468, deixando a Henrique IV como único rei
- ↑ Polo Pacto dos Toros de Guisando do 19 de setembro de 1468, Henrique IV recoñecía á súa medio irmán Isabel como Princesa de Asturias
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Na Cerimonia da Val de Lozoya, celebrada o 26 de outubro de 1470, Henrique IV anulou o Pacto dos Toros de Guisando e proclamou Princesa de Asturias á súa filla Xoana
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Tras a morte en 1474 de Henrique IV desencadeouse unha guerra pola sucesión entre Isabel e Xoana. Isabel autoproclamouse raíña o 13 de decembro de 1474 e Xoana o 30 de maio de 1475. O 4 de setembro de 1479, o Tratado de Alcáçovas puxo fin á contenda, quedando Isabel como única raíña
- ↑ Proclamada Princesa de Asturias mediante o Real Decreto do 13 de outubro de 1830 e xurada como Herdeira da Coroa o 20 de xuño de 1833
- ↑ Por Real Decreto do 17 de outubro de 1904, gozou de todas as honras que lle correspondían como Herdeiro da Coroa, pero nunca ostentou o título de Príncipe de Asturias
- ↑ Príncipe titular de Asturias por nomeamento do seu pai, o Rei Afonso XIII (no exilio)
- ↑ Príncipe titular de Asturias polo nomeamento do seu pai, o Xefe da Casa Real
- ↑ Desde 1969, en virtude da Lei de Sucesión na Xefatura do Estado ostentaba o título de Príncipe de España