Ջոն Հարշանյի

Ջոն Հարշանյի
անգլ.՝ John Harsanyi
հունգ.՝ János Harsányi
Ծնվել էմայիսի 29, 1920(1920-05-29)[1][2][3][…]
Բուդապեշտ, Հունգարիայի թագավորություն
Մահացել էօգոստոսի 9, 2000(2000-08-09)[1][2][3][…] (80 տարեկան)
Բերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
բնական մահով
Քաղաքացիություն Հունգարիա և  ԱՄՆ
Դավանանքաթեիզմ և չդավանող կաթոլիկ[4]
Մասնագիտությունտնտեսագետ, պրոֆեսոր և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Ուտյնի պետական համալսարան, Ավստրալիական ազգային համալսարան և Քուինսլենդի համալսարան
Գործունեության ոլորտխաղերի տեսություն և տնտեսագիտություն
ԱնդամակցությունՀունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Տնտեսաչափական ընկերություն[5]
Ալմա մատերՍթենֆորդի համալսարան (1958), Բուդապեշտի համալսարան (1942), Սիդնեյի համալսարան (1953) և Ֆաշորիի գիմնազիա
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[6]
Գիտական ղեկավարՔեննեթ Էրրոու
Եղել է գիտական ղեկավարHui-wen Koo?[7] և Bernhard Anthony Kitous?[7]
Ազդել էՔեննեթ Բինմոր
Պարգևներ
 John Harsanyi Վիքիպահեստում

Ջոն Հարշանյի (անգլ.՝ John Charles Harsanyi, հունգ.՝ Harsányi János Károly, մայիսի 29, 1920(1920-05-29)[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարիայի թագավորություն - օգոստոսի 9, 2000(2000-08-09)[1][2][3][…], Բերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), հունգարական ծագմամբ ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ տնտեսական հարաբերությունների ուսումնասիրման ժամանակ խաղերի տեսության մշակման համար (1994)։

Կենսագրություն

Յանոշ Հարշանյին միակ երեխան է եղել կաթոլիկ հրեա ընտանիքում։ Հայրը դեղագործ էր, մայրը՝ տնային տնտեսուհի[12]։ Սովորել է Լյութերական գիմնազիայում, որի շրջանավարտների թվում էր նաև Ջոն ֆոն Նեյմանը։ 1944 թ. Հարշանյին կորցրեց բանակից ուսանողական տարկետման իրավունքը և հրեա ծագում ունենալով հանդերձ ուղարկվեց Հարավսլավիա՝ աշխատանքային բատալիոն։ 7 ամիս անց, երբ բատալիոնն ուղարկվեց համակենտրոնացման ճամբար, Հարշանիին հաջողվեց փախչել՝ պատսպարվելով ճիզվիտական մենաստանում[13]։

Ավարտել է Բուդապեշտի համալսարանը։ Դոկտորի աստիճանն ստացել է Ստենֆորդի համալսարանում։ Դասավանդել է Ավստրալիայի ազգային համալսարանում (Կանբերա), Դեթրոյթի Ուեյնի պետական համալսարանում, Կալիֆորնիայի համալսարանում։

Աշխատություններ

  • «Էսսե էթիկայի, սոցիալական վարքի և գիտական բացատրության մասին» (Essays on Ethics, Social Behavior, and Scientific Explanation, 1976),
  • «Աշխատանքներ խաղերի տեսության մասին» (Papers in game Theory, 1982)։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ http://www.accessecon.com/pubs/VUECON/vu06-w07.pdf
  5. ↑ 5,0 5,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
  6. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  7. ↑ 7,0 7,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. ↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1994 // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  9. ↑ http://rajk.eu/en/dijaink/
  10. ↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/tnull_44386.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
  11. ↑ Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  12. ↑ «John Charles Harsanyi» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  13. ↑ Автобиография на сайте Нобелевского комитета

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Հարշանյի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ