Ռուսաստանի նախագահ

Ռուսաստանի նախագահ
Президент Российской Федерации

Պաշտոնը զբաղեցնում է՝
Վլադիմիր Պուտին
2012 թվականի մայիսի 7-ից
ԴիմելաձևՊարոն նախագահ
Պաշտոնը հայտ է եկել1991 ապրիլի 24
Առաջինը պաշտոնումԲորիս Ելցին
ԿայքՀղում

Ռուսաստանի նախագահ (ռուս.՝ Президент Российской Федерации), Ռուսաստանի Դաշնության բարձրագույն պետական պաշտոն, ինչպես նաև այդ պաշտոնում ընտրված անձ։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը հանդիսանում է պետության ղեկավար։ Նախագահի շատ լիազորություններ կամ անմիջականորեն ունեն գործադիր բնույթ, կամ մոտ են գործադիր իշխանությանը։ Դրա հետ մեկտեղ, որոշ հետազոտողների կարծիքով, նախագահը չի վերաբերում իշխանության որևէ ճյուղի, այլ վեր է խոյանում դրանց վրա, քանի որ իրականացնում է համակարգող գործառույթներ և ունի Պետական դումայի լուծարման իրավունք[1][2]։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը հանդիսանում է նաև Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության, մարդու և քաղաքացու իրավունքների և ազատությունների երաշխավոր և Ռուսաստանի Դաշնության Զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատար։

Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության և դաշնային օրենքների համաձայն՝ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը որոշում է ներքին և արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղղությունները։

2012 թվականի մայիսի 7-ից Ռուսաստանի նախագահն է Վլադիմիր Պուտինը, ով իր պաշտոնում վերընտրվեց 2018 թվականին։

Պատմություն

ՌԽՖՍՀ նախագահի պաշտոնը հիմնադրվել է 1991 թվականի ապրիլի 24-ին[3][4]՝ համառուսաստանյան հանրաքվեի արդյունքների հիման վրա, որն անցկացվել է 1991 թվականի մարտի 17-ին։ Հաստատելով այդ հանրաքվեի արդյունքները՝ ՌԽՖՍՀ Գերագույն խորհուրդը 1991 թվականի ապրիլի 24-ին ընդունեց ՌԽՖՍՀ օրենքը՝ ՌԽՖՍՀ նախագահի մասին[5], որը կարգավորում էր նախագահի գործունեությունն ու լիազորությունները, և ՌԽՖՍՀ օրենքը՝ ՌԽՖՍՀ նախագահի ընտրությունների մասին[6], որը սահմանում էր նրա ընտրության ընթացակարգը։

Այդ ժամանակ ՌԽՖՍՀ նախագահի մասին օրենքը մտցվեց ՌԽՖՍՀ ժողովրդական պատգամավորների համագումարի հաստատմանը[7], որը 1991 թվականի մայիսի 24-ին ՌԽՖՍՀ Սահմանադրության մեջ (Հիմնական օրենք) համապատասխան փոփոխություններ մտցրեց[8]։ Նախագահը դարձավ ՌԽՖՍՀ բարձրագույն պաշտոնատար անձ և գործադիր իշխանության ղեկավար՝ ԽՍՀՄ միութենական հանրապետություններից մեկը։

ՌԽՖՍՀ նախագահի առաջին ընտրություններից հետո, որը տեղի է ունեցել 1991 թվականի հունիսի 12-ին, պահանջվել է թողարկել հատուկ օրենք նրա պաշտոնն ստանձնելու կարգի մասին[9]։

1991 թվականի դեկտեմբերի 25-ին ՌԽՖՍՀ Գերագույն Խորհրդի կողմից Ռուսաստանի Դաշնություն պետության վերանվանման մասին օրենքի ընդունմամբ և 1992 թվականի ապրիլի 21-ին ՌԽՖՍՀ Սահմանադրության մեջ ժողովրդական պատգամավորների համագումարի կողմից համապատասխան փոփոխություններ կատարելով (որոնք ուժի մեջ են մտել 1992 թվականի մայիսի 16-ին[10]) հաստատվեց պաշտոնի ժամանակակից անվանումը՝ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ[4]։

Այն ժամանակ գործող 1978 թվականի Սահմանադրության 104-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետի (փոփոխություններով) համաձայն՝ Ռուսաստանի ներքին և արտաքին քաղաքականության սահմանումը գտնվել է ժողովրդական պատգամավորների համագումարի բացառիկ վարման մեջ, այլ ոչ թե նախագահի, քանի որ պետական իշխանության մարմինների կառուցման ժամանակ խորհուրդների տեսքով ընդհանրապես ժխտվել է իշխանությունների բաժանման սկզբունքը։

Նախագահը մեծապես կախված էր իշխանության օրենսդրական ճյուղից, որը ներկայացված էր միայն հանրապետական մակարդակով (այսինքն՝ ոչ թե դաշնակցային և տեղական օրենսդիր մարմիններ)՝ երեք նորմատիվային մարմիններով՝ ժողովրդական պատգամավորների համագումարով, Գերագույն խորհրդի և Գերագույն խորհրդի նախագահության կողմից։ Նախագահ Ելցինի ցանկությունը՝ ուժեղացնել գործադիր իշխանությունը և քաղաքական տարաձայնությունները նախագահի և օրենսդիր իշխանության միջև հանգեցրին 1992-1993 թվականների սահմանադրական ճգնաժամին, ժողովրդական պատգամավորների համագումարի և Ռուսաստանի Գերագույն Խորհրդի ցրմանը և 1993 թվականի վերջին Ռուսաստանի նախագահի անձնական իշխանության ռեժիմի հաստատմանը։

1993 թվականի դեկտեմբերի 24-ին, Ռուսաստանի Սահմանադրության ընդունման կապակցությամբ, 1993 թվականի դեկտեմբերի 12-ին, նախագահը հրամանագիր է ստորագրել Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդրությունը Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրությանը համապատասխանեցնելու միջոցառումների մասին[11], իսկ 1994 թվականի հունվարի 19-ին հատուկ հավելված № 2-ը[12] (վերացրած հավելվածի նախկինում հրապարակված տեքստը), որով վերջնականապես ճանաչվում էին Գերագույն խորհրդի, Ժողովրդական պատգամավորների, Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական պատգամավորների Սահմանադրական դատարանի, Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական պատգամավորների տեղական խորհուրդների մասին, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի մասին նախկին ակտերը և նոր Սահմանադրությանը հակասող այլ նորմեր։

Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրությունը, որն ընդունվել է 1993 թվականի դեկտեմբերի 12-ին, ուժի մեջ է մտել 1993 թվականի դեկտեմբերի 25-ին։ Ըստ նրա՝ նախագահը պետության ղեկավարն է և ավելի լայն լիազորություններ ունի՝ Ռուսաստանի Դաշնության՝ 1978 թվականի Սահմանադրության (հիմնական օրենքի) դրույթների և դրանում կատարված փոփոխությունների համեմատությամբ։

Իրավական կարգավիճակ

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ՝ միակ պաշտոնն է, որի համար ընտրվում է Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիների ընդհանուր քվեարկությամբ թեկնածուներից մեկը։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի իրավական կարգավիճակն ամրագրված է Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրությյան 11, 78, 80-93, 107-109, 111-117, 125, 128, 134 հոդվածներում[13]։

Պետության ղեկավարի լիազորությունների հետ մեկտեղ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահն իրավունք ունի նախագահելու Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության նիստերը։ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը կարող է հանձնարարականներ տալ կառավարությանը, նա նաև իրականացնում է գործադիր իշխանության առանձին դաշնային մարմինների ղեկավարումը։

Ի տարբերություն Ֆրանսիայի հինգերորդ Հանրապետության Սահմանադրության, որտեղ պետության քաղաքականությունը որոշում և իրականացնում է կառավարությունը, իսկ նախագահը գրեթե միշտ նախագահում է նրա նիստերը, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահն ինքնուրույն և լիակատար պատասխանատվությամբ որոշում է պետության ներքին և արտաքին քաղաքականության հիմնական ուղղությունները (Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության 80-րդ հոդված) և ղեկավարում է արտաքին քաղաքականությունը (Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության 86-րդ հոդված)։ Կառավարությունը իրականացնում է գործադիր իշխանությունը (ՌԴ Սահմանադրության 110-րդ հոդված), այսինքն՝ որոշում է ներքին քաղաքականության օպերատիվ ուղղությունները և վարում է նախագահի կողմից իր հրամանագրերում սահմանված քաղաքականություն։

Նախագահի հրամանագրերը և կարգադրությունները, ինչպես նաև կառավարության որոշումները և կարգադրությունները, պարտադիր են Ռուսաստանի Դաշնությունում կատարման համար և ենթաօրենսդրական ակտեր են։ Սակայն նախագահը կարող է չեղարկել Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության որոշումներն ու կարգադրությունները։

Ֆորմալ առումով կառավարությունը գործադիր իշխանության կոլեկտիվ ղեկավարն է։ Սակայն, իր հրամանագրերով սահմանելով կառավարության, գործադիր իշխանության այլ մարմինների գործունեության ուղղությունները, նախագահը գործադիր իշխանության փաստացի ղեկավարն է (դա ընթացիկ աշխատանքի կառավարումը չէ, որը բնութագրվում է որպես ապարատային-կառավարչական գործունեություն)։

Գործադիր իշխանության նման երկաստիճան լինելու պատճառով Ռուսաստանի Դաշնության (ինչպես և Ֆրանսիայի) Սահմանադրության մեջ գործադիր իշխանության ղեկավար տերմինը բացակայում է (կառավարության նախագահն այդպիսին չէ, քանի որ իշխանական լիազորություններ ունեն նախագահն ու կառավարությունը)։

Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության, օրենքների, նախագահի նորմատիվ հրամանագրերի հիման վրա և ի կատարումն Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարությունը հրապարակում է որոշումներ և կարգադրություններ, ապահովում դրանց կատարումը։ Եթե կառավարության ակտերը հակասում են Սահմանադրությանը, Ռուսաստանի Դաշնության դաշնային օրենքներին կամ նախագահի հրամանագրերին, ապա դրանք կարող են չեղյալ հայտարարվել նախագահի կողմից (ՌԴ Սահմանադրության 115-րդ հոդված)։ Սակայն 90-րդ հոդվածի համաձայն՝ նախագահի հրամանագրերը չեն կարող հակասել դաշնային օրենքներին, որոնք, իր հերթին, ըստ 109-րդ հոդվածի, նախագահի կողմից մերժվելուց հետո, Պետական Դումայի և Դաշնության խորհրդի կողմից երկրորդական քննարկման և ձայների երկու երրորդից ավելի ընդունման դեպքում, ենթակա են ստորագրման 1 շաբաթվա ընթացքում։

Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության նախագահը Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության, դաշնային օրենքների և Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի հրամանագրերի համաձայն որոշում է Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության գործունեության հիմնական ուղղությունները և կազմակերպում է նրա աշխատանքը (ՌԴ Սահմանադրության 113-րդ հոդված)։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը կարող է որոշում ընդունել Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության հրաժարականի մասին (ՌԴ Սահմանադրության 117-րդ հոդված)։

Այսպիսով, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի ընտրությունները նրա ծրագրով կարելի է անվանել դաշնային մակարդակի գործադիր իշխանության ընտրություններ։

Օրենսդիր իշխանության նկատմամբ նախագահը, ինչպես և կառավարությունը, օրենսդրական նախաձեռնության իրավունք ունի։ Սակայն կառավարությունը Պետդումա է ներկայացնում իր իրավասությանը վերաբերող օրինագծեր (հիմնականում բյուջե), իսկ նախագահը ներկայացնում է հասարակական կյանքի բոլոր կողմերին վերաբերող օրինագծեր։ Նա դիմում է Դաշնային ժողովին ամենամյա ուղերձների մասին իրավիճակի երկրում, հիմնական ուղղություններով քաղաքականության պետության (Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության 84-րդ հոդված), այդ թվում՝ օրենսդրական քաղաքականության (խորհուրդ է տալիս որոշակի օրենքների ընդունումը)։

ՌԴ նախագահը ավագանուն է ներկայացնում Ֆեդերացիայի թեկնածության նշանակման համար դատավորների Սահմանադրական և Գերագույն դատարանների, ինչպես նաև Գլխավոր դատախազի թեկնածությունը, առաջարկություն է ներկայացնում նրա ազատ արձակմանը, նշանակում է դատավորների այլ դաշնային դատարանների, նշանակում և ազատում է բարձրագույն Զինված ուժերի հրամանատարությունը, նշանակում և ետ է կանչում դեսպաններին, ընդունում է հավատարմագրերը և օտարերկրյա դեսպանների հետկանչագրերը։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը անձեռնմխելիություն ունի (ՌԴ Սահմանադրության 91-րդ հոդված), որը տարբերվում է անձնական անձեռնմխելիություն հասկացությունից, որը նախատեսված է Ռուսաստանի Դաշնության բոլոր քաղաքացիների համար Սահմանադրության 22-րդ հոդվածով, բայց ոչ Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդրությամբ։ Համարվում է, որ անձեռնմխելիությունը նշանակում է նախագահին քրեական կամ վարչական պատասխանատվության ենթարկելու կամ նրա նկատմամբ որևէ հարկադրանքի միջոց կիրառելու անհնարինություն (հարցաքննություն և այլն)[14]։

Սահմանադրության 93-րդ հոդվածը սահմանում է նախագահին պաշտոնանկ անելու կարգը՝ Պետական դումայի կողմից առաջադրված Պետական դավաճանության կամ առանձնապես ծանր այլ հանցանք կատարելու մեղադրանքի հիման վրա, որը նախատեսում է պետական իշխանության երկու ճյուղերի՝ օրենսդիր և դատական։

Համաձայն «Պետական պահպանության մասին» Դաշնային օրենքի 7-րդ հոդվածի»[15], ի տարբերություն պետական պաշտոններ զբաղեցնող այլ անձանց, որոնց տրամադրվում է պետական պահպանություն, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահն իր լիազորությունների ժամկետում իրավունք չունի հրաժարվել պետական պահպանությունից։ Պետական պահպանության ենթակա են նաև նախագահի ընտանիքի անդամները, իսկ նախագահի լիազորությունների ժամկետի ավարտից հետո պետական պահպանությունը նրան տրամադրվում է ցմահ։

Ընտրության կարգ

Հիմնական հոդված՝ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահական ընտրություններ

Նախագահի պաշտոնի թեկնածու կարող է լինել Ռուսաստանի Դաշնության առնվազն 35 տարեկան քաղաքացի, որը մշտապես բնակվում է Ռուսաստանի Դաշնությունում առնվազն 10 տարի։ Նույն անձը չի կարող ավելի քան երկու անգամ անընդմեջ զբաղեցնել Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնը։

Պետական դուման 1998 թվականին դիմել է Սահմանադրական դատարան՝ խնդրելով մեկնաբանել 1993 թվականի Սահմանադրության եզրափակիչ և անցումային դրույթները։ Պատգամավորներ Ա. Կ. Զախարովը և Ե. Բ. Միզուլինան կարծում էին, որ դեռևս 1978 թվականի Սահմանադրությամբ նախագահ ընտրված Բորիս Ելցինը պետք է համարվի առաջին ժամկետի և նոր Սահմանադրության նախագահ։ Սահմանադրական դատարանը 1998 թվականի նոյեմբերի 5-ի թիվ 134-ն սահմանել է, որ Սահմանադրության 81-րդ հոդվածի 3-րդ մասում նշված «լիազորությունների երկու ժամկետն անընդմեջ կազմում է սահմանադրական սահման, որի գերազանցումը Սահմանադրությունը թույլ չի տալիս»[16]։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի ընտրությունների ճշգրիտ կարգը սահմանվում է 2003 թվականի հունվարի 10-ի «Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի ընտրությունների մասին № 19 դաշնային օրենքով»[17][18]։

Այս օրենքի 36-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն (2012 թվականի խմբագրությամբ[19]) գրանցման համար թեկնածուն պետք է Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողով (ԿԸՀ) ներկայացնի առնվազն 300 հազար (ինքնաառաջադրված անձանց համար) կամ 100 հազար (խորհրդարանում չներկայացված կուսակցությունների թեկնածուների համար) ՌԴ քաղաքացիների ստորագրություններ, որոնք նրան աջակցում են (2012 թվականին՝ 2 մլն ստորագրություն)[20]։ Օրենքը թույլ է տալիս նրանց բերել 5 % պաշարով։ ԿԸՀ-ն պետք է ստուգի պատահական ընտրվող ստորագրությունների առնվազն 20 %-ը։ Եթե ամուսնության թիվը գերազանցում է 5 %-ը, ապա լրացուցիչ ստուգվում է ստորագրությունների թերթերի ևս 10%-ը։ Այն թեկնածուներին, ովքեր ներկայացրել են ստորագրաթերթիկներ առանց բավարար պահուստի, կարելի է թույլ չտալ գրանցում նաև ամուսնության փոքր տոկոսի դեպքում, քանի որ գրանցումը մերժելու հիմքերից մեկը, եթե ստորագրությունների թիվը, հանելով ամուսնացածների թիվը, ավելի քիչ է, քան պահանջվում է օրենքով[20]։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահն ընտրվում է Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիների կողմից՝ ընդհանուր հավասար և ուղղակի ընտրական իրավունքի հիման վրա, գաղտնի քվեարկությամբ (ՌԴ Սահմանադրության 81-րդ հոդված)։

Պաշտոնը ստանձնելու կարգ

Հիմնական հոդված՝ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի երդմնակալության արարողություն

Ռուսաստանի առաջին նախագահն ընտրվել է 1991 թվականին՝ 5 տարի ժամկետով։ ՌԴ Սահմանադրության մեջ 1993 թվականի նախագահի լիազորությունների ժամկետը կրճատվել է մինչև 4 տարի։ Սակայն Սահմանադրության եզրափակիչ և անցումային դրույթների 3-րդ կետի համաձայն՝ նախագահ Ելցինը լիազորություններն իրականացնում էր լրիվ ժամկետով, որի համար ընտրվել էր (այսինքն՝ մինչև 1996 թվականը)։ Սահմանադրության փոփոխությանը համապատասխան, որն ուժի մեջ է մտել 2008 թվականի դեկտեմբերի 31-ին, սկսած 2012 թվականի ընտրություններից, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահն ընտրվում է վեց տարի ժամկետով[21]։

Պաշտոնը ստանձնելիս Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը ժողովրդին տալիս է հետևյալ երդումը (ՌԴ Սահմանադրության 82-րդ հոդված)[22]։

«Երդվում եմ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի լիազորություններն իրականացնելիս հարգել և պաշտպանել մարդու և քաղաքացու իրավունքներն ու ազատությունները, պահպանել և պաշտպանել Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրությունը, պաշտպանել պետության ինքնիշխանությունն ու անկախությունը, անվտանգությունն ու ամբողջականությունը, հավատարմորեն ծառայել ժողովրդին»:

Երդումը տրվում է հանդիսավոր պայմաններում՝ Դաշնության խորհրդի անդամների, Պետական դումայի պատգամավորների և Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրական դատարանի դատավորների ներկայությամբ։

Նախագահների ցանկ

Հիմնական հոդված՝ Ռուսաստանի նախագահների ցանկ

     Անկուսակցական
     Միասնական Ռուսաստան

№ Նախագահ Լուսանկար Պաշտոնում Պաշտոնաթող Կուսակցություն
1 Բորիս Ելցին 1991 հուլիսի 10 1999 դեկտեմբերի 31
Անկուսակցական
2 Վլադիմիր Պուտին 1999 դեկտեմբերի 31 (Նախագահի պաշտոնակատար)
2000 մայիսի 7 		2000 մայիսի 7 (Նախագահի պաշտոնակատար)
2008 մայիսի 7
Անկուսակցական
3 Դմիտրի Մեդվեդև 2008 մայիսի 7 2012 մայիսի 7
Միասնական Ռուսաստան
4 Վլադիմիր Պուտին 2012 մայիսի 7 այժմ պաշտոնավարում է
Անկուսակցական

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Баранов Н. А. Курс «Политические отношения и политический процесс в современной России». Лекция 3. Современная реформа политической власти в России Արխիվացված 2009-03-13 Wayback Machine
  2. ↑ Николаев А. Проблемы реализации принципа разделения властей в Конституции РФ//Право и жизнь. 2000. № 25
  3. ↑ Глава 4. Президент Российской Федерации // Комментарий к Конституции Российской Федерации (под общ. ред. Л. В. Лазарева). — ООО «Новая правовая культура», 2009. — «1. В Российской Федерации пост Президента, избираемого всенародным голосованием, введён Законами от 24 апреля 1991 г. «О Президенте РСФСР» и «О выборах Президента РСФСР», оформившими результаты первого референдума, проведённого в России 17 марта 1991 г. (Ведомости РСФСР. 1991. № 17. Ст. 510, 512; № 21. Ст. 708). В целях конституционного закрепления решения референдума Законом от 24 мая 1991 г. были внесены соответствующие изменения и дополнения в Конституцию 1978 г. (Ведомости РСФСР. 1991. № 22. Ст. 776).»
  4. ↑ 4,0 4,1 Определение Конституционного Суда РФ от 5 ноября 1998 г. № 134-О «По делу о толковании статьи 81 (часть 3) и пункта 3 раздела второго „Заключительные и переходные положения“ Конституции Российской Федерации» Արխիվացված 2015-06-22 Wayback Machine — «Должность Президента РСФСР была введена Законом РСФСР от 24 апреля 1991 года „О Президенте РСФСР“ в соответствии с результатами проведённого 17 марта 1991 года референдума. 24 мая 1991 года институт Президента РСФСР был включён в действовавшую тогда Конституцию РСФСР. При этом часть вторая её статьи 121.2 установила, что Президент РСФСР избирается сроком на пять лет; одно и то же лицо не может быть Президентом РСФСР более двух сроков подряд.
    12 июня 1991 года всенародным голосованием был избран первый президент РСФСР. Им стал Б. Н. Ельцин. С принятием Закона РСФСР от 25 декабря 1991 года „Об изменении наименования государства Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика“ и с внесением соответствующих изменений в Конституцию РСФСР президент РСФСР стал именоваться президентом Российской Федерации.»
  5. ↑ Закон РСФСР от 24 апреля 1991 года № 1098-1 «О Президенте РСФСР» Արխիվացված 2012-01-30 Wayback Machine // Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР. — 1991. — № 17. — Стр. 512.
  6. ↑ Закон РСФСР от 24 апреля 1991 года № 1096-I «О выборах Президента РСФСР»(չաշխատող հղում) // Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР. — 1991. — № 17. — Стр. 510.
  7. ↑ Постановление Верховного Совета РСФСР от 24 апреля 1991 года № 1099-I «О порядке введения в действие Закона РСФСР „О Президенте РСФСР“»
  8. ↑ Закон РСФСР от 24 мая 1991 года № 1326-I «Об изменениях и дополнениях Конституции (основного закона) РСФСР»
  9. ↑ Закон РСФСР от 27 июня 1991 года № 1494-I «О вступлении в должность Президента РСФСР» // Ведомости Съезда народных депутатов РСФСР и Верховного Совета РСФСР. — 1991. — № 26. — Стр. 880.
  10. ↑ Закон Российской Федерации Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) Российской Советской Федеративной Социалистической Республики // «Российская газета», 16 мая 1992 года, № 111 (447), с. 3—5. На титульном листе газеты отмечено, что указанный закон вступает в силу с момента опубликования.
  11. ↑ Указ президента РФ от 24 декабря 1993 года № 2288 «О мерах по приведению законодательства Российской Федерации в соответствие с Конституцией Российской Федерации» Արխիվացված 2011-11-01 Wayback Machine // Российская газета. — 14 января 1994 года. — № 11.
  12. ↑ Приложение № 2 к Указу президента РФ от 24 декабря 1993 года № 2288 «О мерах по приведению законодательства Российской Федерации в соответствие с Конституцией Российской Федерации» // Российская газета от 19 января 1994 года
  13. ↑ Конституция Российской Федерации
  14. ↑ «Неприкосновенность президента РФ». Конституционное право РФ. Яндекс.Словари. 2002. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 30-ին.
  15. ↑ Федеральный закон от 27 мая 1996 года № 57-ФЗ «О государственной охране» Արխիվացված 2019-06-05 Wayback Machine
  16. ↑ Определение Конституционного Суда РФ от 5 ноября 1998 г. № 134-О «По делу о толковании статьи 81 (часть 3) и пункта 3 раздела второго „Заключительные и переходные положения“ Конституции Российской Федерации»
  17. ↑ Федеральный закон от 10 января 2003 года № 19-ФЗ «О выборах Президента Российской Федерации» // Российская газета. — 16 января 2003 года. — № 6. (с изменениями от 21 июля 2005 года; 12, 25 июля, 30 декабря 2006 года; 26 апреля, 24 июля 2007 года)
  18. ↑ Федеральный закон «О выборах Президента Российской Федерации» ([1]) (В редакции федеральных законов от 21.07.2005 г. № 93-ФЗ; от 12.07.2006 г. № 106-ФЗ; от 12.07.2006 г. № 107-ФЗ; от 25.07.2006 г. № 128-ФЗ; от 30.12.2006 г. № 274-ФЗ; от 26.04.2007 г. № 64-ФЗ; от 24.07.2007 г. № 211-ФЗ; от 24.07.2007 г. № 214-ФЗ; от 09.02.2009 г. № 3-ФЗ; от 12.05.2009 г. № 94-ФЗ; от 03.06.2009 г. № 108-ФЗ; от 19.07.2009 г. № 196-ФЗ; от 19.07.2009 г. № 203-ФЗ; от 22.04.2010 г. № 63-ФЗ; от 27.07.2010 г. № 222-ФЗ; от 04.10.2010 г. № 263-ФЗ; от 28.12.2010 г. № 404-ФЗ; от 14.06.2011 г. № 143-ФЗ; от 11.07.2011 г. № 200-ФЗ; от 23.07.2011 г. № 259-ФЗ; от 25.07.2011 г. № 262-ФЗ; от 20.10.2011 г. № 287-ФЗ; от 02.05.2012 г. № 41-ФЗ; от 07.05.2013 г. № 102-ФЗ; от 02.07.2013 г. № 185-ФЗ; от 21.10.2013 г. № 283-ФЗ; от 28.12.2013 г. № 396-ФЗ; от 21.02.2014 г. № 19-ФЗ; от 12.03.2014 г. № 33-ФЗ; от 02.04.2014 г. № 51-ФЗ; от 24.11.2014 г. № 355-ФЗ; от 01.12.2014 г. № 419-ФЗ; от 13.07.2015 г. № 231-ФЗ; от 28.12.2016 г. № 505-ФЗ; от 01.06.2017 г. № 103-ФЗ; от 18.06.2017 г. № 127-ФЗ; от 05.12.2017 г. № 374-ФЗ)
  19. ↑ 2 мая 2012 года N 41-ФЗ (В редакции Федерального закона от 22.02.2014 г. N 20-ФЗ)
  20. ↑ 20,0 20,1 Правила регистрации кандидатов-самовыдвиженцев на выборах президента РФ. Досье — Биографии и справки — ТАСС
  21. ↑ Федеральный конституционный закон от 30 декабря 2008 года № 6-ФКЗ «Об изменении срока полномочий президента Российской Федерации и Государственной думы» // Российская газета от 31 декабря 2008 года.
  22. ↑ Государство

Արտաքին հղումներ

Ռուսաստան ըստ թեմայի
Պատմություն
Ժամանակագրություն
Ըստ թեմատիկայի
  • Տնտեսություն
  • Լրագրություն
  • Զինված ուժեր
  • Փոստ
Աշխարհագրություն
Քաղաքականություն
Տնտեսություն
Հասարակություն
Մշակույթ