Ցախակեռաս

՞
Ցախակեռաս
Ցախակեռաս
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր
Տիպ Ծածկասերմեր
Դաս Երկշաքիլավորներ
Կարգ Դժնիկածաղկավորներ
Ընտանիք Այծատերևազգիներ
Ցեղ Ցախակեռաս
Լատիներեն անվանում
Lonicera
Հոմանիշներ
  • Caprifolium Mill.
  • Metalonicera M.Wang & A.G.Gu
  • Xylosteon Mill.
Տիպիկ ներկայացուցիչներ

Lonicera caprifolium L. — բուրավետ ցախակեռաս

Տեսակներ


Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում




Ցախակեռաս (լատին․՝ Lonicera), այծատերևազգիների ընտանիքի փաթաթվող կամ կանգուն ցողուններով թուփ։ Հայտնի է մոտ 200՝ տարածված հիմնականում Հյուսիսային կիսագնդում, Անդերում։

Հայաստանում

Հայաստանում՝ 5(6) տեսակ՝

  • բուրավետ ցախակեռաս (Lonicera caprifolum),
  • կովկասյան ցախակեռաս (Lonicera caucasica),
  • վրացական ցախակեռաս (Lonicera iberica) և այլն։
L. tatarica
Տարածում

Աճում է Լոռու, Տավուշի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի և այլ մարզերի կաղնու-բոխու անտառներում, նոսրանտառներում, անտառի բացատներում, խոնավ վայրերում, գետերի և առուների երկայնքով, իսկ վրացական ցախակեռասը՝ հիմնականում չորային, արիդային նոսրանտառների կազմում՝ հարավային չոր, ժայռոտ լանջերին (800-1800 մ բարձրություններում)։

Կենսաբանական նկարագիր

Ցողունի բարձրությունը 2,5-3,5 մ է։ Տերևները հակադիր են, պարզ, ամբողջաեզր, ձվաձև կամ օվալաձև։ Ծաղիկները տերևանութային են, խոշոր, վարդագույն, սպիտակ, դեղին, բուրավետ։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը կարմիր, նարնջագույն, դեղին, հյութալի հատապտուղ է։

Բազմանում է սերմերով, կտրոններով, անդալիսով։

Քիմիական կազմ

Տերևները պարունակում են վիտամին E, կարոտին (A-նախավիտամին), պտուղները՝ ներկանյութ։

Կիրառություն

Տերևների և ծաղիկների եփուկն օգտագործում են ողողումների համար՝ խուզող որքինի (մկնատամ) բուժման նպատակով, որպես վերքամոքիչ միջոց ևն։ Փայտանյութն ամուր է, կիրառվում է մանր իրեր պատրաստելու համար։

Գեղազարդիչ է[1]։

Տեսակներ

L. japonica fruit
L. hispidula
L. sempervirens
L.caprifolium, Chèvrefeuille

Հայտնի է մոտ 200[2] տեսակ, նրանցից մի քանիսը.

  • Lonicera alpigena L.
  • Lonicera alseuosmoides Graebn.
  • Lonicera altmannii Regel & Schmalh.
  • Lonicera arborea Boiss.
  • Lonicera arizonica Rehder
  • Lonicera asperifolia (Decne.) Hook.f. & Thomson
  • Lonicera bracteolaris Boiss. & Buhse
  • Lonicera caerulea L. — Жимолость голубая
  • Lonicera canadensis J.Bartram ex Marshall
  • Lonicera caprifolium L.
  • Lonicera caucasica Pall.
  • Lonicera chamissoi Bunge
  • Lonicera chrysantha Turcz. ex Ledeb.
  • Lonicera ciliosa (Pursh) Poir. ex DC.
  • Lonicera confusa DC.
  • Lonicera demissa Rehder
  • Lonicera dioica L.
  • Lonicera discolor Lindl.
  • Lonicera edulis Turcz.[3]
  • Lonicera etarmca Santi
  • Lonicera ferdinandi Franch.
  • Lonicera flava Sims
  • Lonicera floribunda Boiss. & Buhse
  • Lonicera giraldii Rehder
  • Lonicera gracilipes Miq.
  • Lonicera gynochlamydea Hemsl.
  • Lonicera heterophylla Decne.
  • Lonicera hirsuta Eaton
  • Lonicera hispida Pall. ex Schult.
  • Lonicera iberica M.Bieb.
  • Lonicera implexa Aiton
  • Lonicera involucrata (Richardson) Banks ex Spreng.
  • Lonicera japonica Thunb.
  • Lonicera koehneana Rehder
  • Lonicera korolkowii Stapf
  • Lonicera maackii (Rupr.) Maxim.
  • Lonicera maximowiczii (Rupr. ex Maxim.) Maxim.
  • Lonicera microphylla Willd. ex Schult.
  • Lonicera myrtilloides Purpus
  • Lonicera myrtillus Hook.f. & Thomson
  • Lonicera nervosa Maxim. — Жимолость сетчатая
  • Lonicera nigra L. — Жимолость чёрная
  • Lonicera nummulariifolia Jaub. & Spach
  • Lonicera oblongifolia (Goldie) Hook.
  • Lonicera obovata Royle ex Hook.f. & Thomson
  • Lonicera periclymenum L.
  • Lonicera pileata Oliv.
  • Lonicera praeflorens Batalin
  • Lonicera pyrenaica L.
  • Lonicera quinquelocularis Hardw.
  • Lonicera rupicola Hook.f. & Thomson
  • Lonicera ruprechtiana Regel
  • Lonicera sempervirens L.
  • Lonicera similis Hemsl.
  • Lonicera standishii Jacques
  • Lonicera steveniana Fisch. ex Pojark.
  • Lonicera tangutica Maxim.
  • Lonicera tatarica L.
  • Lonicera tatsienensis Franch.
  • Lonicera tenuipes Nakai
  • Lonicera tomentella Hook.f. & Thomson
  • Lonicera tragophylla Hemsl.
  • Lonicera trichosantha Bureau & Franch.
  • Lonicera utahensis S.Watson
  • Lonicera webbiana Wall. ex DC. — Жимолость Уэбба
  • Lonicera xylosteum L.

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Հայաստանի բնաշխարհը հանրագիտարան
  2. ↑ По данным книги «Флора СССР» (см. раздел Литература).
  3. ↑ В базе GRIN ранг данного вида понижен до подвида Lonicera caerulea var. edulis Turcz. ex Herder

Գրականություն

  • Шейко В. В. Спектр современных взглядов на структуру рода Lonicera L. (Caprifoliaceae) // Turczaninowia : журнал. — 2007. — В. 10 (1). — С. 13-54. Архивировано из первоисточника 4 Մարտի 2016.
  • Куклина А. Г. Сорта жимолости съедобной // Жимолость декоративная и съедобная. — М.: Кладезь-Букс, 2006.
  • Род 8. Жимолость - Lonicera L. // Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов. - М.-Л.: Изд-во АН СССР, 1962. - Т. VI. Покрытосеменные. Семейства Логаниевые - Сложноцветные. - С. 211-299. - 380 с. - 2400 экз.
  • Род 1401. Жимолость - Lonicera L. // Флора СССР. В 30 т. / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Ред. тома Б. К. Шишкин. - М.-Л.: Изд-во АН СССР, 1958. - Т. XXIII. - С. 467-573. - 776 с. - 2300 экз.

Արտաքին հղումներ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցախակեռաս» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցախակեռաս» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Տաքսոնոմիա
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 4440880-8 · Microsoft: 2779005926 · NKC: ph571272
Տաքսոնի
նույնացուցիչներ