მანილა
| ქალაქი | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
მანილა Lungsod ng Maynila | |||||
 | |||||
| |||||
| ქვეყანა |
 ფილიპინები | ||||
| დაქვემდებარება | დედაქალაქი | ||||
| შიდა დაყოფა | 6 ოლქი | ||||
| კოორდინატები | 14°35′00″ ჩ. გ. 120°58′00″ ა. გ. / 14.58333° ჩ. გ. 120.96667° ა. გ. | ||||
| ქალაქის მერი | ჯოზეფ ესტრადა[1] | ||||
| დაარსდა | 24 ივნისი, 1571 | ||||
| ფართობი | 38.55[2][3] კმ² | ||||
| ცენტრის სიმაღლე | 16.0 მ | ||||
| მოსახლეობა | 1,652,171 კაცი (2010) | ||||
| სიმჭიდროვე | 42,858 კაცი/კმ² | ||||
| აგლომერაცია | 22,710,000[4] | ||||
| სასაათო სარტყელი | UTC+8 | ||||
| სატელეფონო კოდი | 2 | ||||
| საფოსტო ინდექსი | 0900 - 1096 | ||||
| ოფიციალური საიტი | manila.gov.ph | ||||
  | |||||
მანილა — ფილიპინების დედაქალაქი. მანილა არის ერთ-ერთი იმ თექვსმეტი ქალაქიდან, რომლებიც შეადგენენ ფილიპინების დედაქალაქის რეგიონს. მანილაში მდებარეობს აღმასრულებელი და საკანონმდებლო ხელისუფლების ოფისები. 2012 წელს გლობალიზაციის და მსოფლიო ქალაქების კვლევის ქსელმა მანილას მსოფლიო ქალაქის წოდება მიანიჭა.[5]
ქალაქი მდებარეობს მანილას ყურის აღმოსავლეთ სანაპიროზე. გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მონაცემებით 1,652,171 მოსახლით[6] მანილა ფილიპინებში სიდიდით მეორე და კვადრატულ კილომეტრზე 42,857 ადამიანით ის მსოფლიოს ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ქალაქია.[7]
მანილა იყოფა ექვს საკანონმდებლო ოლქად და თექვსმეტ რაიონად.
მანილას შესახებ უძველესი წერილობითი წყარო თარიღდება X საუკუნით. ის მოხსენებულია ლაგუნას სპილენძის წარწერაში, სადაც აღწერილია მელაიუს (მანილას სამეფო) და მატარამის სამეფოებს შორის დიპლომატიური ურთიერთობა. მანილას ჰქონდა უპირატესი სავაჭრო ურთიერთობა მინის დინასტიასთან. მოგვიანებით ქალაქი გახდა მაჯაპაჰიტის პროვინცია. ფილიპინებზე ბრუნეის იმპერიის შეჭრის შემდეგ ის დაიპყრო სულთანმა ბოლკიაჰმა და უწოდა „მაინილა“ რომელიც საწარმოებია Scyphiphora hydrophyllacea-ს ბუჩქის ტაგალური სახელი „ნილა“-დან, მანამდე ქალაქის სახელი იყო სელუდონგი.
XV საუკუნემდე მანილა იყო მუსლიმანური, შემდეგ ის მექსიკელმა კონკისტადორებმა გააქრისსტისანეს. მექსიკელენბმა რეგიონს დაარქვეს Nuevo Reiono de Castilla (კასტილიის ახალი სამეფო) და მაინილას სახელი შეამოკლეს თანამედროვე ვარიანტად - მანილა.
მანილა გარდაიქმნა ესპანეთის ოსტ-ინდოეთის ცენტრად. ის გახდა ლათინური ამერიკის და აზიის სავაჭრო გზის საკვანძო ქალაქი.[8] მისი მოსახერხებელი მდებარეობის გამო მანილამ „აღმოსავლეთის მარგალიტის“ ზედმეტსახელი მიიღო. შემდგომ პერიოდში ხელისუფლება გადადიოდა ადგილობრივი აჯანყებულების, ბრიტანელი ოკუპანტების და აჯანყებული სიფაები ხელში.[9] 1896-1898 წლებში მანილა მოიცვა ფილიპინების აჯანყებამ, ხოლო 1998 წელს ესპანეთ-ამერიკის ომის შემდეგ ის მოექცა ამერიკული იმპერიალიზმის ქვეშ. ქალაქის ურბანული დაგეგმარება გაკეთებულია ამერიკული მმართველობის დროს.[10] მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ამერიკა დაეხმა მანილას ინფრასტრუქტურის განვითარებაში.[11] ქალაქი მას შემდეგ განუხრელად იზრდება.
დამეგობრებული ქალაქები
მანილა დამეგობრებულია შემდეგ ქალაქებთან:[12]
აზია და წყნარი ოკეანის რეგიონი
ბანგკოკი, ტაილანდი[13]
პეკინი, ჩინეთი[14][15]
დელი, აღმოსავლეთი ტიმორი[16]- გუანჯოუ, ჩინეთი[15]
ხოშიმინი, ვიეტნამი[17]
ინჩხონი, სამხრეთი კორეა[18]
აკაპულკო, მექსიკა[19]
ტაიპეი, ტაივანი[20]
ტაკაცუკი, იაპონია[21][22]- იოკოჰამა, იაპონია[22][23]
ჩრდილოეთი ამერიკა
ჰონოლულუ, ჰავაი, აშშ[24][25]- მაუი County, ჰავაი, აშშ[25]
მონრეალი, კვებეკი, კანადა[26]- ნიუ-იორკი, აშშ[27]
- საკრამენტო, კალიფორნია, აშშ[25]
- სან-ფრანცისკო, კალიფორნია, აშშ[25]
- ვინიპეგი, კანადა[28]
ლიტერატურა
- Moore, Charles (1921). "Daniel H. Burnham: Planner of Cities". Houghton Mifflin and Co., Boston and New York.
რესურსები ინტერნეტში
სქოლიო
- ↑ Cities. Department of the Interior and Local Government. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 მარტი 2013. ციტირების თარიღი: 30 November 2012.
- ↑ Manila City Profile. FuturArc. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 იანვარი 2015. ციტირების თარიღი: 29 January 2015.
- ↑ List of Cities. PSGC Interactive. National Statistical Coordination Board. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 აპრილი 2011. ციტირების თარიღი: 24 April 2014.
- ↑ Demographia World Urban Areas PDF (March 2013). Demographia. ციტირების თარიღი: 24 November 2013.
- ↑ GaWC - The World According to GaWC 2012. ციტირების თარიღი: 2015-11-29.
- ↑ Total Population by Province, City, Municipality and Barangay: as of May 1, 2010. 2010 Census of Population and Housing. National Statistics Office of the Republic of the Philippines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 ნოემბერი 2013. ციტირების თარიღი: 6 April 2012.
- ↑ Manila Population 2015 - World Population Review. ციტირების თარიღი: 2015-11-29.
- ↑ Rethinking the rise of the West: Global Commodities. ციტირების თარიღი: 2015-11-29.
- ↑ Sitio y conquista de Manila por los ingleses en 1762. Monografía del Sr. Marqués de Ayerbe / Cesáreo Fernández Duro | Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes. ციტირების თარიღი: 2015-11-29.
- ↑ Gates, John M. (November 2002). „The Pacification of the Philippines“, The U.S. Army and Irregular Warfare. ციტირების თარიღი: 20 February 2010. დაარქივებული 12 February 2015[Date mismatch] საიტზე Wayback Machine.Category:Webarchive-ის თარგის შეტყობინებები
- ↑ White, Matthew. "Death Tolls for the Man-made Megadeaths of the 20th Century". Retrieved August 1, 2007.
- ↑ About Manila: Sister Cities. City of Manila. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 ივნისი 2016. ციტირების თარიღი: 3 January 2015.
- ↑ Relationship with Sister Cities: Manila. Bangkok Metropolitan Administration. ციტირების თარიღი: May 27, 2015.
- ↑ Beijing's Sister Cities. eBeijing. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 იანვარი 2010. ციტირების თარიღი: 3 January 2015.
- ↑ 15.0 15.1 Overview of China-Philippines Bilateral Relations: III. Exchanges and Cooperation in the Fields of Culture, Education, Science and the Military, etc.. Embassy of the People's Republic of China in the Republic of the Philippines (March 5, 2009). ციტატა: „There are 24 pairs of sister-cities or sister-provinces between China and the Philippines, namely: Hangzhou and Baguio City, Guangzhou and Manila City, Shanghai and Metro Manila, Xiamen and Cebu City, Shenyang and Quezon City, Fushun and Lipa City, Hainan and Cebu Province, Sanya and Lapu-Lapu City, Shishi and Naya City, Shandong and Ilocos Norte Province, Zibo and Manduae City, Anhui and Nueva Ecija Province, Hubei and Leyte Province, Liuzhou and Muntinlupa City, Hezhou and San Fernando City, Haerbin and Cagayan de Oro City, Laibin and Laoag City, Beijing and Manila City, Jiangxi and Bohol Province, Guangxi Zhuang Autonomous Region and Davao City, Lanzhou and Albay Province, Beihai and Puerto Princessa City, Fujian Province and Laguna Province, Wuxi and Puerto Princessa City.“ ციტირების თარიღი: 4 February 2015.
- ↑ Sisterhood Agreement With Democratic Republic Of Timor Leste. City of Manila. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-01-03. ციტირების თარიღი: 2015-12-22.
- ↑ Sister Cities - Ho Chi Minh City. Ho Chi Minh City. ციტირების თარიღი: 7 February 2015.
- ↑ Sister and Friendship Cities. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 თებერვალი 2015. ციტირების თარიღი: 7 February 2015.
- ↑ Sister Cities Spanish. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-07. ციტირების თარიღი: 2013.
- ↑ International Sister Cities. Taipei City Council. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 23, 2016. ციტირების თარიღი: June 3, 2015
- ↑ Manila-Takatsuki sisterpact. City of Manila. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 იანვარი 2015. ციტირების თარიღი: 8 January 2015.
- ↑ 22.0 22.1 List of Sister City Affiliations with Japan (by country): Philippines. Japan Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR, Singapore) (February 29, 2012). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ოქტომბერი 2016. ციტირების თარიღი: 4 February 2015.
- ↑ How the Filipino hero found his samurai wife in Yokohama. Inquirer.net. ციტირების თარიღი: 8 January 2015.
- ↑ Manila, Philippines. Sister Cities International. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ოქტომბერი 2016. ციტირების თარიღი: 27 October 2014.
- ↑ 25.0 25.1 25.2 25.3 US-Asia Sister Cities by State. East West Center. ციტირების თარიღი: 5 February 2015.
- ↑ Foreign Relations. (June 24, 2005) Manila-Montreal Sister City Agreement Holds Potential for Better Cooperation. The Republic of the Philippines. დაარქივებულია ორიგინალიდან — დეკემბერი 5, 2009. ციტირების თარიღი: October 2, 2009.
- ↑ NYC's Partner Cities. New York City Global Partners. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 აგვისტო 2013. ციტირების თარიღი: 19 January 2015.
- ↑ Winnipeg's Sister Cities: Manila (Maynila), Philippines (Republika ng Pilipinas). ციტირების თარიღი: June 2, 2015
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||
| ||||||||