1 მარტი

1 მარტი — გრიგორიანული კალენდრის მე–60 დღე (ნაკიან წლებში - 61–ე დღე). წლის ბოლომდე დარჩენილია 305 დღე.

დღის მოვლენები

• 1555 : ნოსტრადამუსმა გამოაქვეყნა წინასწარმეტყველების წიგნი.
• 1562 : კათოლიკელებმა 1000-ზე მეტი პროტესტანტი გაჟლიტეს ქ. ვასიში, საფრანგეთი. დაიწყო საფრანგეთის რელიგიური ომი.
• 1565 : პორტუგალიელმა რაინდმა ესტასიო დე სამ ქალაქი საო სებასტიაო დო რიო დე ჟანეირო (იანვრის მდინარის წმინდა სებასტიანე) დააარსა მეფე სებასტიან I-ის პატივსაცემად.
• 1803 : ოჰაიო გახდა აშშ-ის მე-17 შტატი.
• 1843 : გამოიცა ევროპის კონტინენტის პირველი საფოსტო მარკა „ციურიხის მარკა“, შვეიცარია
• 1867 : ნებრასკა გახდა აშშ-ის 37-ე შტატი.
• 1869 : დ. მენდელეევმა აღმოაჩინა ელემენტთა პერიოდული სისტემა.
• 1872 : აშშ-ში შეიქმნა მსოფლიოში პირველი ეროვნული პარკი — იელოუსტოუნი
• 1896 : ქ. ადვასთან ეთიოპიელებმა დაამარცხეს იტალიის ჯარები. დასრულდა იტალია-აბისინიის პირველი ომი.
• 1919 : კორეაში დაიწყო დამოუკიდებლობის მოძრაობა.
• 1928 : ამერიკელმა ბიოლოგმა ჰ. ევანზმა აღმოაჩინა ახალი ვიტამინი, რომელსაც შემდგომ დაერქვა „ვიტამინი F“.
• 1954 : ბიკინის ატოლზე (წყნარი ოკეანე) 15 მეგატონიანი წყალბადის ბომბის გამოცდამ ისტორიაში უმძიმესი რადიოაქტიური დაბინძურება გამოიწვია.
• 1970 : როდეზიამ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა დიდი ბრიტანეთისაგან.
• 1994 : საქართველოს პარლამენტმა მიიღო დადგენილება დსთ-ში გაწევრიანების შესახებ.
• 2001 : საქართველოსა და რუსეთის ფედერაციას შორის შემოღებული იქნა სრულმასშტაბიანი სავიზო რეჟიმი.
• 2008 :
  • ისრაელის სამხედრო იერიშს ღაზის სექტორზე ათობით მშვიდობიანი მოქალაქე შეეწირა.
  • სომხეთის პრეზიდენტი რობერტ ქოჩარიანი ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობას აცხადებს, ერევანში საპრეზიდენტო არჩევნების ოფიციალური შედეგების გასაპროტესტებლად შეგროვებულ მომიტინგეთა დაშლის შემდეგ.

ამ დღეს დაბადებულნი

• 1105 : ალფონსო VII — კასტილიის, ლეონის და გალისიის მეფე
• 1810 : ფრიდერიკ შოპენი — პოლონელი კომპოზიტორი და პიანისტი
• 1837 : გეორგ ებერსი — გერმანელი მეცნიერ-ეგვიპტოლოგი და მწერალი
• 1837 : უილიამ დინ ჰოუელზი — ამერიკელი მწერალი, კრიტიკოსი.
• 1846 : ვასილი დოკუჩაევი — რუსი ბუნებისმეტყველი.
• 1858 : გეორგ ზიმელი — გერმანელი სოციოლოგი, ფილოსოფოსი
• 1866 : ვლადიმერ ბარსკი — რუსი რეჟისორი.
• 1892 : რიუნოსკე აკუტაგავა — იაპონელი მწერალი
• 1902 : რიჩარდ ფოსტერ ფლინტი — ამერიკელი გეოლოგი.
• 1904 : ანტუნ საადა — ლიბანელი ჟურნალისტი
• 1913 : რალფ ელისონი — შავკანიან ამერიკელთა კულტურის თვალსაჩინო წარმომადგენელი.
• 1919 : ჟუან გულარტი — ბრაზილიელი პოლიტიკოსი
• 1922 : იცხაკ რაბინი — ისრაელის პოლიტიკური და სამხედრო მოღვაწე
• 1923 : ვლადიმერ გელფანდი — მწერალი-მემუარისტი
• 1927 : ანდერს რაპი — შვედი გეომორფოლოგი და გეოგრაფი.
• 1927 : ვლადიმერ გაგუა — ქართველი პედაგოგი.
• 1928 : სეიმორ პაპერტი — სამხრეთაფრიკელი მათემატიკოსი
• 1940 : ჯემალ ქირია — ქართველი მწერალი.
• 1947  : ნაული ჯანაშია — ქართველი პოლიტიკოსი, საქართველოს პარლამენტის წევრი (2008–2015)
• 1948 : ჰამლეტ ისახანლი — აზერბაიჯანელი მათემატიკოსი, პოეტი, მეცნიერი, მწერალი და საზოგადო მოღვაწე.
• 1954 : რონ ჰოვარდი — ამერიკელი კინორეჟისორი, პროდიუსერი და მსახიობი.
• 1955 : დენის მუკვეგე — კონგოელი ექიმი
• 1955 : მამუკა ლორია — ქართველი მსახიობი.
• 1956 : დალია გრიბაუსკაიტე — ლიტველი პოლიტიკოსი
• 1957 : ვალერი ვაშაკიძე — ქართველი ისტორიკოსი.
• 1959 : მაყვალა გონაშვილი — ქართველი პოეტი.
• 1962 : ადამი — საქართველოს მართლმადიდებელი ავტოკეფალური სამოციქულო ეკლესიის მღვდელმსახური
• 1962 : იაკობი (იაკობიშვილი) — ბოდბის ეპარქიის ეპისკოპოსი
• 1966 : ნუცა ალექსი-მესხიშვილი — ქართველი კინორეჟისორი.
• 1966 : ზაკ სნაიდერი — ამერიკელი კინორეჟისორი, სცენარისტი და პროდიუსერი.
• 1967 : გელა ბეჟუაშვილი — ქართველი პოლიტიკოსი.
• 1978: ჯენსენ ეკლსი — ამერიკელი ტელევიზიისა და კინოს მსახიობი.
• 1980 : ანა სემენოვიჩი — რუსი ფიგურისტი, მსახიობი
• 1981 : პარვუსი — უნგრელი გრაფიკოსი და პიროგრაფი.
• 1987 : კეშა — ამერიკელი მომღერალი და კომპოზიტორი.
• 1990 : ლაშა ღონღაძე — ქართველი ფეხბურთელი
• 1992 : ბესიკ დეკანოიძე — ქართველი ფეხბურთელი
• 1993 : ხუან ბერნატი — ესპანელი ფეხბურთელი.
• 1994 : ჯასტინ ბიბერი — კანადელი მომღერალი.

ამ დღეს გარდაცვლილნი

• 1757 : მური, ედუარდ — ინგლისელი პოეტი
• 1911 : ვანტ ჰოფი, იაკობ ჰენდრიკ — ჰოლანდიელი ქიმიკოსი
• 1952 : ასუელა, მარიანო — მექსიკელი მწერალი
• 1976 : მარტინონი, ჯან — ფრანგი დირიჟორი და კომპოზიტორი
• 1995 : ლისტიევი, ვლადისლავ — რუსი ტელეჟურნალისტი

დღესასწაულები

• მართლმადიდებელი ეკლესია აღნიშნავს შემდეგი წმინდანების ხსენების დღეს:

• • თეოდორე აჭარელი
  • თეოდორე ტირონი (აღინიშნება დიდმარხვის პირველ შაბათს)
  • მართალი მარიამი
  • გერმოგენი – მოსკოვის პატრიარქი
  • ღირსი ავქსივიუსი
  • თეოდორე ბიზანტიელი
  • თეოდოსი ბულგარელი და მოწაფე მისი რომანოზი
  • აღმოყვანება ნაწილთა წმინდა მოწამისა მინასი

• აგრეთვე:
  • ბოსნია და ჰერცეგოვინა : დამოუკიდებლობის დღე
  • სამხრეთი კორეა : დამოუკიდებლობის მოძრაობის დღე
  • ძველი რომი : იუნონა ლუცენას დღესასწაული

იხილეთ აგრეთვე

სხვა თვეები