DeepSeek

DeepSeek
Kompaniya túri Jeke menshik
Tarawı Informaciyalıq texnologiyalar

Jasalma intellekt

Dúzilgen waqtı 2023 jıl, may
Tiykarshısı Lyan Venfen
Bas keńsesi Xanchjou, Chjeczyan, Qıtay
Tiykarǵı adamları Lyan Venfen (Bas direktor)
Iyesi High-Flyer
Veb-saytı deepseek.com

DeepSeek (qıtaysha: 深度求索;) ‒ ashıq kodlı úlken til modellerin (LLM) islep shıǵaratuǵın qıtaylı jasalma intellekt kompaniyası. Chjeczyan provinciyasınıń Xanchjou qalasında jaylasqan bul kompaniya Qıtaydıń High-Flyer xedj-fondına tiyisli hám tolıq qarjılandırıladı. Kompaniyanıń birlesken tiykarshısı Lyan Venfen 2023-jılı onı shólkemlestirip, házirgi waqıtta onıń bas direktorı bolıp xızmet etpekte.

DeepSeek-R1 modeli ChatGPT menen birdey dárejede wazıypalardı orınlaydı,[1] biraq ádewir tómen bahada - 2023-jılı OpenAI kompaniyasınıń GPT-4 ushın ketken 100 million AQSH dollarına salıstırǵanda 6 million AQSH dolları hám uqsas LLM ge salıstırǵanda onnan bir esaplaw quwatın talap etedi.[2][3][4] DeepSeek tiń jasalma intellekt modelleri AQSHtıń Qıtayǵa Nvidia chiplerine salǵan sankciyaları sheńberinde islep shıǵıldı, bul sankciyalar eldiń rawajlanǵan jasalma intellekt sistemaların islep shıǵıw múmkinshiligin sheklewge baǵdarlanǵan edi.[5][6]

2025-jılı 10-yanvarda DeepSeek, DeepSeek-R1 modeli tiykarında óziniń birinshi biypul chatbot qosımshasın Apple IOS hám Android ushın shıǵardı; 27-yanvarǵa kelip, DeepSeek-R1 AQSHtaǵı iOS App Store da eń kóp júklep alınǵan biypul qosımsha retinde ChatGPT dan ozıp ketti, bul Nvidia nıń akciya bahasınıń 18% ke tómenlewine alıp keldi.[7][8] DeepSeek tiń anaǵurlım úlken hám ataqlı básekileslerge qarsı jetiskenligi "jasalma intellektti en jaydırıw",[9] "global jasalma intellekt kosmos jarısı sıpatında payda bolıp atırǵan nársege dáslepki soqqı",[10] hám "jasalma intellekttiń jańa dáwirin baslaw" dep táriyiplengen.

DeepSeek óziniń generativ jasalma intellekt algoritmlerin, modellerin hám oqıtıw maǵlıwmatların ashıq kodlı etip, óz kodın paydalanıw, ózgertiw, kóriw hám qurıw maqsetinde hújjetler dúziw ushın erkin jetkilikli qıladı.[11] Xabarlarǵa qaraǵanda, kompaniya Qıtaydıń joqarı oqıw orınlarınan jas jasalma intellekt izertlewshilerin belsendi túrde jumısqa aladı, hám óz modelleriniń bilimi menen qábiletlerin keńeytiw ushın kompyuter ilimi tarawınan tısqarı adamlardı da jumısqa aladı.

DeepSeek AI chatbotı tolıǵı menen qıtaylı baǵdarlamashılar tárepinen islep shıǵılǵan, al Silikon maydanında dúzilgen jasalma intellekt modelleri hár túrli millet wákilleri, sonıń ishinde AQSHta isleytuǵın hár qıylı ellerden kelgen H-1B vizası iyeleri tárepinen jaratılǵan. DeepSeek AI modelleri Aziya elleriniń jergilikli joqarı texnologiyalardı rawajlandırıwǵa qaratılǵan áhmiyetli qádemi sıpatında qaralıwı múmkin

27-yanvarda DeepSeek óziniń serverlerine qaratılǵan belgisiz dereklerden kelgen zıyanlı hújimlerdiń úlken toparın anıqlaǵanın xabarladı, bul onıń serverleri hám xızmetleriniń páseyiwine alıp kelmekte; kompaniya bul máselelerdi sheshiw ústinde jumıs alıp barmaqta.[12]

Tariyxı

2016-jılı fevral ayında, jasalma intellekt penen qızıǵıwshı Lyang Venfeng tárepinen High-Flyer birge shólkemlestirildi. Ol 2007-2008-jıllardaǵı finans daǵdarısı waqtında Chjeczyan universitetinde oqıp atırıp, sawda islep baslaǵan edi.[13] 2019-jılǵa kelip, ol High-Flyer di jasalma intellekt sawda algoritmlerin rawajlandırıw hám qollanıwǵa baǵdarlanǵan xedj-fond sıpatında dúzdi. 2021-jılǵa kelip, High-Flyer sawdada tek jasalma intellektti qollanatuǵın boldı.[14] DeepSeek óziniń generativ jasalma intellekt chatbotın ashıq kodlı etip járiyaladı, yaǵnıy onıń kodı erkin paydalanıw, ózgertiw hám kóriw ushın jetkilikli. Bul derek kodına kiriw hám onı paydalanıw, sonday-aq dizayn hújjetlerin dúziw maqsetinde qollanıw ruqsatın óz ishine aladı.[11]

36Kr ge muwapıq, Lyang AQSH federal húkimeti Qıtayǵa jasalma intellekt chiplerine sheklew qoyıwdan aldın 10,000 Nvidia A100 GPU ların jıynap alǵan.[14] Ayırım bahalawlar boyınsha bul san 50,000 ǵa shekem jetedi.[13]

2023-jıldıń aprel ayında High-Flyer kompaniyası High-Flyer diń finans biznesinen bólek jasalma intellekt quralların rawajlandırıw boyınsha izertlewlerge arnalǵan ulıwma jasalma intellekt laboratoriyasın ashtı.[15][16] 2023-jıldıń may ayında, High-Flyer investorlardıń biri bolıp, laboratoriya óz aldına DeepSeek degen kompaniyaǵa aylandı.[14][17][16] Venchurlıq kapital firmaları qarjılandırıwdı beriwge qıynaldı, óytkeni qısqa waqıt ishinde payda alıw múmkinshiligi az edi.[14]

2024-jıldıń may ayında tómen bahada joqarı ónimlilikti usınǵan DeepSeek-V2 ni shıǵarǵannan keyin, DeepSeek Qıtaydaǵı jasalma intellekt modeli baha urısınıń katalizatorı sıpatında tanıldı. Ol tez arada "jasalma intellekttiń Pinduoduo sı" dep ataldı, hám ByteDance, Tencent, Baidu hám Alibaba sıyaqlı basqa iri texnologiya gigantları kompaniya menen básekilesiw ushın óz jasalma intellekt modelleriniń bahasın tómenletti. DeepSeek tárepinen belgilengen tómen bahaǵa qaramastan, ol aqsha joytıp atırǵan básekileslerine salıstırǵanda paydalı boldı.[18]

DeepSeek tek izertlewlerge baǵdarlanǵan hám kommerciyalizaciya boyınsha anıq jobaları joq;[18] bul onıń texnologiyasına Qıtaydıń jasalma intellekt nızamlarınıń eń qatań rejelerinen, mısalı, tutınıwshılarǵa baǵdarlanǵan texnologiyalardıń húkimettiń informaciyanı baqlaw talaplarına sáykes bolıwı kerek degen talaptan shetlewge múmkinshilik beredi.[19]

DeepSeek tiń jumısqa alıw siyasatı jumıs tájiriybesine qaraǵanda texnikalıq qábiletlerge baǵdarlanǵan, nátiyjede jańa jumısqa alınǵanlardıń kópshiligi ya jaqında universitetti pitkergen, ya bolmasa jasalma intellekt tarawında karerası ele tolıq qáliplespegen baǵdarlamashılar bolıp tabıladı.[16][19] Sonday-aq, kompaniya óz texnologiyasınıń basqa temalar hám bilim tarawların túsiniwine járdem beriw ushın kompyuter ilimleri boyınsha hesh qanday tájiriybesi bolmaǵan adamlardı da jumısqa aladı, sonıń ishinde qosıq dóretiw hám Qıtaydıń ádewir qıyın bolǵan joqarı oqıw orınlarına qabıllaw imtixanlarında (Gaokao) jaqsı nátiyjelerge erisiw qábiletlerin de óz ishine aladı.[19]

Qaraqalpaq tili

Sonıda atap ótiw orınlı DeepSeek jasalma intellektiniń úlken til modeline qaraqalpaq tilide qosılǵan. Chatbot qaraqalpaq tilindegi sorawlarǵa qaraqalpaqsha juwap bere aladı. Esletip ótemiz, qaraqalpaq tili jasalma intellekt sistemalarına birinshi ret 2024 jıl aprel ayında Anthropic jasalma intellekt kompaniyasınıń Claude chat botına qosılǵan edi.[20] Házirgi waqıtta Claude chatbotınıń Claude 3.5 Sonnet modelin qollaytuǵın hár qanday jasalma intellekt xızmetlerinen paydalanıwǵa boladı.[21]

Derekler

  1. ↑ Gibney, Elizabeth (23 January 2025). "China's cheap, open AI model DeepSeek thrills scientists" (in en). Nature. doi:10.1038/d41586-025-00229-6. ISSN 1476-4687. PMID 39849139. https://www.nature.com/articles/d41586-025-00229-6. 
  2. ↑ . 
  3. ↑ Hoskins. „Nvidia shares sink as Chinese AI app spooks markets“ (en-GB). BBC (27-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 28-yanvar 2025-jıl.
  4. ↑ Cosgrove. „DeepSeek's cheaper models and weaker chips call into question trillions in AI infrastructure spending“. Business Insider (27-yanvar 2025-jıl).
  5. ↑ Saran. „Nvidia investigation signals widening of US and China chip war | Computer Weekly“. Computer Weekly (10-dekabr 2024-jıl). Qaraldı: 27-yanvar 2025-jıl.
  6. ↑ Sherman. „Nvidia targeted by China in new chip war probe“. BBC (9-dekabr 2024-jıl). Qaraldı: 27-yanvar 2025-jıl.
  7. ↑ Field. „China's DeepSeek AI dethrones ChatGPT on App Store: Here's what you should know“. CNBC (27-yanvar 2025-jıl).
  8. ↑ „What is DeepSeek, and why is it causing Nvidia and other stocks to slump?“. www.cbsnews.com (27-yanvar 2025-jıl).
  9. ↑ . 
  10. ↑ Zahn. „Nvidia, Microsoft shares tumble as China-based AI app DeepSeek hammers tech giants“ (en). ABC News. Qaraldı: 27-yanvar 2025-jıl.
  11. ↑ 11,0 11,1 Romero. „ChatGPT, DeepSeek, Or Llama? Meta's LeCun Says Open-Source Is The Key“. Forbes. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name "auto1" defined multiple times with different content
  12. ↑ Kerr, Dara (27 January 2025). "DeepSeek hit with 'large-scale' cyber-attack after AI chatbot tops app stores". The Guardian. https://www.theguardian.com/technology/2025/jan/27/deepseek-cyberattack-ai. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Chen. „How a top Chinese AI model overcame US sanctions“ (en). MIT Technology Review (24-yanvar 2025-jıl). 25-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":6" defined multiple times with different content
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Ottinger. „Deepseek: From Hedge Fund to Frontier Model Maker“ (en). ChinaTalk (9-dekabr 2024-jıl). 28-dekabr 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-dekabr 2024-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  15. ↑ Yu. „[Exclusive Chinese Quant Hedge Fund High-Flyer Won't Use AGI to Trade Stocks, MD Says“] (en). Yicai Global (17-aprel 2023-jıl). 31-dekabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-dekabr 2024-jıl.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Jiang. „Meet DeepSeek: the Chinese start-up that is changing how AI models are trained“ (en). South China Morning Post (1-yanvar 2025-jıl). 22-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-yanvar 2025-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name "scmp 1 January 2025" defined multiple times with different content
  17. ↑ McMorrow, Ryan (9 June 2024). "The Chinese quant fund-turned-AI pioneer". https://www.ft.com/content/357f3c68-b866-4c2e-b678-0d075051a260. 
  18. ↑ 18,0 18,1 Schneider. „Deepseek: The Quiet Giant Leading China's AI Race“ (en). ChinaTalk (27-noyabr 2024-jıl). Qaraldı: 28-dekabr 2024-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Metz, Cade (23 January 2025). "How Chinese A.I. Start-Up DeepSeek Is Competing With Silicon Valley Giants" (in en-US). https://www.nytimes.com/2025/01/23/technology/deepseek-china-ai-chips.html?smid=fb-nytimes&smtyp=cur&fbclid=IwY2xjawIEynFleHRuA2FlbQIxMQABHZYKXN7GJpUyNRsaGEDQVadxRBarp-aBp1GhiuRe3B57Ehe6HYv7oiK78Q_aem_KTeDgqjV_-R80owNNWOBCQ.  Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":8" defined multiple times with different content
  20. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=EmsRbXyi4RM
  21. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=vUFKt-He1F8