Лиссабон

Қала
Лиссабон
порт. Lisboa
Ту Елтаңбасы
Әкімшілігі
Ел	ПортугалияПортугалия
Статусы	Астана
Аймағы	Лиссабон
Округ	Лиссабон
Ішкі бөлінісі	53 аудан
Мэр	Фернанду Медина
Тарихы мен географиясы
Координаттары	38°43′ с. е. 9°10′ б. б. / 38.717° с. е. 9.167° б. б. / 38.717; -9.167 (G) (O) (Я)Координаттар: 38°43′ с. е. 9°10′ б. б. / 38.717° с. е. 9.167° б. б. / 38.717; -9.167 (G) (O) (Я)
Алғашқы дерек	б.э.б. 205
Бұрынғы атаулары	лат. Olisipo, Olyssipo, Ulisipo, Ulyssipo араб.: al-Lixbûnâ‎
Қала статусы	1179
Жер аумағы	100,05[1] км²
Орталығының биiктігі	100 м
Уақыт белдеуі	UTC+0, жазда UTC+1
Тұрғындары
Тұрғыны	505 526[2] адам (2017)
Тығыздығы	6503,4 адам/км²
Агломерация	Үлкен Лиссабон
Ұлттық құрамы	Португалдар
Этнохороним	лиссабондық
Ресми тілі	Португал тілі
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+351 21
Пошта индекстері	1000-1900
cm-lisboa.pt  (порт.)
Лиссабон
Лиссабон шекарасы
Ортаққордағы санаты: Лиссабон

Лиссабон (порт. Lisboa) — Португалияның астанасы.

Географиялық сипаттама

Атлант мұхитынан 15 км жерде, Тежу өзенінің кең сағасында, Пиреней түбегінің оңтүстік-батыс жағалауындағы қолайлы жерде тұр. Қала аудандары өзен сағасынан Алентежу жағажайларына дейін созылып жатқан Лиссабон жағалауларында орналасқан. Астаналық мегаполистің қазіргі заманғы көп қабатты үйлері шеткі аймақтардағы табиғаты әсем, шағын кенттерге біріккен балықшылар мекендерімен алмасады.

Лиссабонның төңірегіндегі табиғи жағдайлар тіршілік үшін өте қолайлы. Атлант мұхитынан ылғалды ауа ағынының тұрақты келіп тұруы климатты жеткілікті дәрежеде жұмсақ етеді, мұнда қыста жылы (ауа температурасы +9°С белгіден төмен түспейді), ал жазда шамалы ыстық (тамыздағы орташа температура + 24 °С-тан аспайды) болады.

Өсімдіктер дүниесі

Жағалаудагы аудандарда ормандардың аяусыз жойылуына қарамастан, Лиссабонның айналасы өсімдіктер дүниесі бай теңіз жағалауында өсетін қарағай, эвкалипттер, мәңгі жасыл бұталар (маквистер) сақталған. Биік әрі қалың болып өсетін массивтер ландшафтыға қайталанбас әсемдік береді.

Халқы

Лиссабон — Португалияның ең ірі қаласы, оның 678 мыңнан аса тұрғыны бар, ал Үлкен Лиссабон агломерациясында 2,1 млн-ға жуық адам тұрады. Португалияның астанасы — бір ұлтты қала, оның халқының 97%-ын португалдықтар, тек 3%-ын шетелдік азаматтар құрайды. Солай болса да дәстүрлері мен мәдениеті тек жергілікті тұрғындардың ғана емес Жапония, Үндістан, Африка мен тағы да бірқатар елдер саяхатшыларының ықпалымен қалыптасқан Лиссабонның көп ғасырлық тарихы оған, "қарама-қарсылықтар қаласы" аталуына құқық береді.

Лиссабон тұрғындарының көпшілік бөлігінің тілі белгілі бір дәрежеде испан тіліне ұқсас, бірақ сөздердің айтылуы, жазу ережелерімен ерекшеленетін португал тілінде сөйлейді. Лиссабонды Португалия қалаларының інжу-маржаны деп атайды. Ол көптеген туристерді өзінің тамаша шіркеулері, замоктары, ортағасырлық көшелері және мұрайжайларымен тартады.^[3]

Дереккөздер

Еуропа елордалары Тәуелді аймақтар және жартылай мойындалған елдер көлбеу жазумен белгіленген Батыс Еуропа Оңтүстік Еуропа Солтүстік Еуропа Шығыс Еуропа • Амстердам, Нидерланд • Андорра-ла-Велья, Андорра • Берлин, Германия • Берн, Швейцария • Брюссель, Бельгия • Вадуц, Лихтенштейн • Вена, Аустрия • Дублин, Ирландия • Дуглас, Мэн аралы • Лондон, Ұлыбритания • Люксембург, Люксембург • Париж, Франция • Сент-Питер-Порт, Гернси • Сент-Хелиер, Джерси • Анкара, Түркия1 • Афина, Грекия • Белград, Сербия • Валлетта, Мальта • Ватикан, Ватикан • Гибралтар, Гибралтар • Загреб, Хорватия • Лиссабон, Португалия • Любляна, Словения • Мадрид, Испания • Монако, Монако • Никосия, Кипр2 • Подгорица, Черногория • Приштина, Косово • Рим, Италия • Сан-Марино, Сан-Марино • Сараево, Босния және Герцеговина • Скопье, Солтүстік Македония • Солтүстік Никосия, Солтүстік Кипр • Тирана, Албания • Вильнюс, Литва • Копенгаген, Дания • Лонгйир, Шпицберген • Мариехамн, Аланд аралдары • Осло, Норвегия • Рейкьявик, Исландия • Рига, Латвия • Стокгольм, Швеция • Таллин, Эстония • Торсхавн, Фарер аралдары • Хельсинки, Финляндия • Астана, Қазақстан1 • Баку, Әзербайжан • Братислава, Словакия • Будапешт, Мажарстан • Бухарест, Румыния • Варшава, Польша • Ереван, Армения2 • Киев, Украина • Кишинев, Молдова • Мәскеу, Ресей1 • Минск, Беларусь • Прага, Чехия • София, Болгария • Степанакерт, Таулы Қарабақ Республикасы • Сухум, Абхазия • Тбилиси, Грузия • Тирасполь, Транснистрия • Цхинвал, Оңтүстік Осетия 1Трансқұрлықтық мемлекеттер, 2толықтай Оңтүстік-Батыс Азияда, бірақ Еуропамен саяси-әлеуметтік байланысы тығыз.

Бұл — география бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.