Lingua Latina iuridica

Hic est index dictionum Latinarum iuridicarum, quae adhuc hodie in usu sunt:

A

a fortiori – a posteriori – a priori – ab extra – ab initio – actor – actor sequitur forum rei – actore non probante, reus absolvitur ^[1] – actus reus – ad colligenda bona – Adfinitas in coniuge superstite non deletur – ad hoc – ad hominem – ad idem – ad infinitum – ad impossibilia nemo tenetur – ad litem – ad quod damnum – ad valorem – affidavit – alter ego – a mensa et thoro – amicus curiae – animus nocendi – ante – arguendo – audiatur et altera pars^[2] - a bene placito -- a caelo ad terram -- a capite -- a contra -- a contrariis -- a contrario sensu -- a datu -- a die -- a divinis -- a fonte -- a furto -- a gratia -- a latere -- a limine -- a lucis orto -- a maiori ad minus -- a mane ad vesperum -- a minori ad maius -- a nativitate -- a nihilo -- a non domino -- a novo -- a pari -- a prima die -- a primo tempore -- a principio -- a pro rata -- a quo -- a radice -- a sacris -- a simili -- a sinistris -- a tergo -- a vero domino -- ab absurdo -- ab antiquo -- ab integro -- ab intestato -- ab irato -- ab utraque parte -- aberratio ictus -- abolitio criminis -- absente reo -- absentia domini -- absque hoc -- absque tali causa -- accessio possessionis -- accidentalia negotii -- accipiens -- acta, non verba -- actio ad exhibendum -- actio aestimatoria -- actio de damno infecto -- actio de in rem verso -- actio de negotiis gestis -- actio empti -- actio in personam -- actio in rem -- actio libera in causa -- actio mandati -- actio nata -- actio quanti minoris -- actio venditi -- actus legitimus -- ad absurdum -- ad acta -- ad adiuvandum -- ad arbitrium -- ad beneplacitum -- ad calendas graecas -- ad causam -- ad cautelam -- ad coadiuvandum -- ad corpu -- ad diem -- ad exemplum -- ad experimentum -- ad hoc tempus -- ad honorem -- ad incertam personam -- ad inquirendum -- ad instar -- ad interim -- ad iudicem -- ad libitum -- ad limina -- ad honorem -- ad incertam personam -- ad infinitum -- ad inquirendum -- ad instar -- ad interim -- ad iudicem -- ad libitum -- ad limina -- ad litem -- ad literam -- ad mensuram -- ad modum -- ad negotia -- ad normam -- ad nutum -- ad oculos -- ad ostentationem -- ad pedem litterae -- ad perpetuam memoriam -- ad personam -- ad pompam vel ostentationem -- ad probationem -- ad processum -- ad quem -- ad referendum -- ad sensum -- ad solemnitatem -- ad substantiam -- ad summum -- ad tempus --ad usum -- ad vitam -- addenda -- addictio bonorum -- aditio hereditatis -- advocatus diaboli -- aequitas -- aequo animo -- affectio maritalis -- affectio societatis -- agenda -- ager publicus --alienatio fiduciaria -- alienatio mentis -- alieni iuris -- alieno loco --alio die -- aliquid novi -- aliud pro alio -- alma mater -- animo tanto -- animus abutendi -- animus adiuvandi -- animus celandi -- animus confitendi -- animus contrahendi -- animus decipiendi -- animus derelinquendi -- animus donandi -- animus furandi --animus iniuriandi -- animus iocandi -- animus laedendi -- animus lucri faciendi -- animus necandi -- animus nocendi -- animus novandi -- animus occupandi -- animus possidendi -- animus rem sibi habendi -- animus revertendi -- animus simulandi -- animus solvendi -- animus turbandi -- animus violandi -- animus -- ante auditam causam -- ante diem -- ante litem -- ante meridiem -- apices iuris -- apud acta -- apud iudicem -- arbitrio boni viri -- a fortiori -- a posteriori -- a priori -- a priori assumption -- ab extra -- ab initio -- actus reus -- ad coelum -- ad colligenda bona -- ad hoc -- ad hominem -- ad idem -- ad infinitum -- ad litem -- ad quod damnum -- ad valorem -- adjournment sine die -- affidavit -- agency -- alter ego -- a mensa et thoro -- amicus curiae -- animus nocendi -- ante -- arguendo -- ars iudicanti.

B

bellum iustum – bene iudicat qui distinguit – beneficium excussionis – bona fide – bona fides – bona vacantia – bona fides praesumitur – Bona non intelleguntur nisi de docto aere alieno – brachium seculare – brevi manu traditio

C

cadit quaestio – capital – casus belli – casum sentit debitor – caveat – caveat emptor – certiorari – ceteris paribus – cogitationis poenam nemo patitur – compos mentis – conditio sine qua non – consensus facit legem – consensus, non amor, facit nuptias – consuetudo pro lege servatur – contra – contra bonos mores – contra legem – contradictio in adiecto – contra proferentem – coram non iudice – corpus – corpus delicti – corpus iuris – corpus iuris civilis – corpus iuris secundum – cui bono – cuius est solum eius est usque ad coelum et ad inferos – cuius regio, eius religio – culpa – culpa in contrahendo – curia advisari vult – custos morum

D

da mihi facta, dabo tibi ius – damnatio ad bestias - damnatio ad metalla – Damnatio ad furcam– damnatio memoriae de bonis asportatis – debellatio – de bonis non administratis – de cuius – de die in diem – de facto – de futuro – de integro – de iure – de lege ferenda – de lege lata – delegatus non potest delegare – de minimis non curat praetor^[3] – de mortuis nil nisi bonum – de novo – dicta – dictum – dies ad quem – dies a quo – doli incapax – dolus – dolus bonus – dolus directus – dolus malus – dolus specialis – domicilium –dubia in meliora partem interpretari debent – duces tecum – dura lex sed lex

E

ei incumbit probatio qui dicit – eiusdem generis – eo nomine – electa una via, non datur recusus ad alteram - exceptio inadimpleti contractus - erga omnes – ergo – erratum – esse – essentialia negotii – et al – et cetera – et seq – et uxor – ex aequo et bono – ex ante – ex cathedra – exceptio firmat regulam –ex concessis – ex delicto – ex facie – ex gratia – ex officio – ex parte – ex post – ex post facto – ex post facto ius – expressio unis est exclusio alterius – ex proprio motu – ex rel – ex turpi causa non oritur actio – exempli gratia - Excusatio non petita, acusatio manifesta – domicilium citandi et executandi – ex tunc – ex nunc

F

facio ut des – facio ut facias – falsa demonstratio non nocet – falsimonia - felo de se – ferae naturae – fiat – fiat iustitia ruat caelum – fideicommissum – fiducia – fieri facias – flagrante delicto – forum conveniens – forum non conveniens – Fraus omnia corrumpit– functus officio – fumus boni iuris – forum – furiosi voluntas nulla est – fur semper in mora ^[4]– furtum – furtum usus

G

genius loci – genus – genus non perit – genus proximum et differentia specifica – gravamen

H

habeas corpus – habitatio – hanc rem meam esse aio – heredis institutio – heredis institutio est caput et fundamentum testamenti – heredis institutio ex re certa – hereditas – hereditas iacens – honeste vivere, neminem laedere, suum cuique tribuere – hostis humani generis – hypotheca

I

i.e. – ibid – id est – idem – ignorantia iuris non excusat^[5] – imprimatur – inadimplenti non est adimplendum – in absentia – inaudita altera parte – in camera – In claris non fit interpretatio – in curia – in dubio pro reo – in esse – in extenso – in extremis – in fieri – in flagrante delicto – in forma pauperis – in futoro – in haec verba – in limine – in loco parentis – in mitius – in omnibus – in pari delicto – in pari materia – in pari turpitudine melior est causa possidentis – in personam – in pleno – in prope persona – in propria persona – in re – in rem – in situ – in solidum – in terrorem – in terrorem clause – in toto – indicia – infra – in limine– innuendo – inter alia – inter arma enim silent leges ^[6]– inter rusticos – inter se – inter vivos – intra – intra fauces terra – intra legem – intra vires – Invitatio ad incertas personas – ipse dixit – ipsissima verba – ipso facto – iudex non calculat – iudex suspectus – iura novit curia – iurat – ius – ius ad bellum – ius civile – ius cogens – ius commune – ius gentium – ius in bello – ius inter gentes – ius naturale – ius primae noctis – ius sanguinis – ius soli – ius tertii

L

lacunae – leges humanae nascuntur, vivunt, moriuntur – legitime – lex communis – lex lata – lex posterior derogat priori – lex retro non agit – lex scripta – lex specialis derogat legi generali – Lex superior derogat legi inferiori – liberum veto – lingua franca – lis alibi pendens – lis pendens – locus – locus delicti – locus in quo – locus poenitentiae

M

magna carta – magnum opus – male fide – malum in se – malum prohibitum – mandamus – mare clausum – mare liberum – melior est conditio possidentis ^[7]–mens rea – modus operandi –mora – mora debitoris perpetuat obligationem – mos pro lege – mutatis mutandis

N

Necessitas probandi incumbit ei qui agit – ne eat iudex ultra petita partium^[8] – ne exeat – ne bis in idem – negativa non sunt probanda – neminem laedere – nemo dat quod non habet – nemo debet esse iudex in propria – nemo iudex in sua causa – nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet – nemo sibi titulum adscribit – Nemo tenetur se detegere ^[9]- nexus – nihil obstat – nisi – nisi prius – nolle prosequi – nolo contendere – non bis in idem – non compos mentis – non constat – non est factum – non faciat malum, ut inde veniat bonum – non liquet – non obstante verdicto – non sequitur – nota bene – nulla bona – nulla poena sine lege – nullum crimen, nulla poena sine praevia lege poenali – nunc pro tunc

O

obiter dictum – oblatio debiti – oblatio realis – oblatio verbalis – obligatio – obligatio ex contractu – obligatio ex delicto – obligatio ex lege – obligatio naturalis – occupatio – omissio diligentiae – onus probandi – ope exceptionis – opinio iuris – opinio necessitatis – opinio iuris sive necessitatis

P

pacta sunt servanda – pactum ^[10] – pactum de non petendo – pactum de quota litis – par delictum – parens patriae – pater familias – pendente lite – per – per capita – per contra – per curiam – per diem – periculum in mora – per minas – per pro – per quod – per se – per stirpes – persona non grata – poena maior absorbet minorem posito sed non concesso – posse comitatus – possessio - – post mortem – post mortem auctoris– praesumptio – praesumptio iuris et de iure – praesumptio iuris tantum ^[11]– praetor peregrinus – prima facie – Prior in tempore, potior in iure – prius quam exaudias ne iudices – probatio diabolica – probatio vincit praesumptionem – pro bono – pro bono pacis –pro bono publico – pro forma – pro hac vice – pro per – propria persona– proprietas– pro rata – pro se – pro tanto – pro tem – pro tempore

Q

quaesitur – quaere – Quamquam coactus tamen voluit – quantum – quantum meruit – quasi – qui facit per alium facit per se – qui possidet dominus esse praesumitur – qui suo iure utitur neminem laedit – qui tam action – quid pro quo – quo ante – quoad hoc – quod non est in actis non est in mundo^[12] – Quod omnes similiter tangit, ab omnibus comprobetur – quod sine die debetur statim debetur – quot generationes tot gradus

R

ratio decidendi – ratio scripta – rebus sic stantibus – res – res communes ^[13] - res derelictae –res iudicata – res gestae – res ipsa loquitur – res inter alios acta^[14] – res iudicata – res nullius – res perit domino – res publica – res publica christiana – respondeat superior – restitutio in integrum

S

salus populi est suprema lex – scandalum magnatum – scandalum magnum – scienter – scintilla – scire facias – scire feci – se defendendo – sententia quae in rem iudicatam transit, pro veritate habetur – seriatim – servitus –sine die – sine qua non – situs – spoliatus ante omnia restituendus –Societas delinquere non potest –solve et repete – stare decisis – sua sponte – sub iudice – sub modo – sub nomine – sub silentio – subpoena – subpoena ad testificandum – subpoena duces tecum – suggestio falsi – sui generis – sui iuris – Summa supplicia – suo moto – supersedeas – suppressio veri – supra

T

tabula rasa – terra nullius – testes de relato^[15] – Testes non numerantur sed ponderandum –testis non est iudicare – titulus – titulus possessionis – traditio – tres faciunt collegium – trinoda necessitas – turpis causa – turpitudinem suam allegans nemo auditur

U

uberrima fides – ubi iudex, ibi iudicium – ubi rem meam invenio, ibi vindico – ubi lex voluit, dixit; ubi noluit, tacuit – ultima ratio – ultra posse nemo obligatur – ultra petita partium – ultra vires – unitas actus – uno actu – uno flatu – usucapio – usurpatio – usus – ususfructus – uti possidetis – utile per inutile non vitiatur – uxor in manu

V

vel non – venire contra factum proprium – veto – vice versa – vide – videlicet – vis maior – vim vi repellere licet – volenti non fit iniuria – vigilantibus non dormientibus aequitas subvenit – viventis nulla hereditas

Notae

Nexus externi

Lege de Lingua Latina in iure in Vicilibris.

• Sententiae iuridicae Latinae
• Glossarium verborum Latinorum
• "The Roman Law Library" (Iuris Romani bibliotheca)