Lingua Samica Septentrionalis
| Lingua Samica septentrionalis Davvisámegiella | |
|---|---|
| Taxinomia | Uralica Finno-Permica |
| Locutores | inter 15 000 et 25 000 |
| Sigla | 1 se, 2 sme, 3 sme |
| Status publicus | |
| Officialis | — |
| Privata | Partes Norvegiae, Finniae et Suetiae |
| Litterae | Litteratura Samica septentrionalis |
| Scriptura | Latina |
| Procuratio | — |
 | |
Lingua Samica septentrionalis,[1] sive Lappica,[2] est sermo Samicus quo hodie circiter 20 000 hominum in partibus borealibus Norvegiae, Finniae, et Suetiae habitantium utuntur. Omnium linguarum Samicarum haec est diffusissima numero loquentium.
Litterae
Linguae Samicae septentrionali abecedarium Latinum est litteris propriis auctum, anno 1979 excogitatum. Litterae sunt (cum notis IPA):
| A a | Á á | B b | C c | Č č | D d | Đ đ | E e | F f | G g |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| a | á | be | ce | če | de | đe | e | eff | ge |
| /ɑ/ | /a/ | /b/ | /ts/ | /tʃ/ | /d/ | /ð/ | /e/ | /f/ | /ɡ/ |
| H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n | Ŋ ŋ | O o | P p |
| ho | i | je | ko | ell | emm | enn | eŋŋ | o | pe |
| /h/ | /i/ | /j/ | /k/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ŋ/ | /o/ | /p/ |
| R r | S s | Š š | T t | Ŧ ŧ | U u | V v | Z z | Ž ž | |
| err | ess | eš | te | ŧe | u | ve | ez | ež | |
| /r/ | /s/ | /ʃ/ | /t/ | /θ/ | /u/ | /v/ | /dz/ | /dʒ/ |
Grammatica
Casus
Lingua Samica septentrionalis sex vel septem casus grammaticos habet: nominativum, genetivo-accusativum (qui semper similes sunt), locativum, illativum, comitativum, et essivum:
| Casus | Singularis finis | Pluralis finis |
|---|---|---|
| Nominativus | - | -t |
| Genetivo-accusativus | - | -id |
| Locativus | -s | -in |
| Illativus | -i | -ide / -idda |
| Comitativus | -in | -iguin |
| Essivus | -n | |
Pronomina
Pronomina personalia numeros tres habent: singularem, dualem, pluralem. Secunda in tabula pronomina personalia in nominativo et genetivo-accusativo sunt.
| Latine | nominativus | Latine | genetivus | |
|---|---|---|---|---|
| I (singularis) | ego | mun | meus | mu |
| II (singularis) | tu | don | tuus | du |
| III (singularis) | is, ea | son | suus | su |
| I (dualis) | nos (duo) | moai | noster | munno |
| II (dualis) | vos (duo) | doai | vester | dudno |
| III (dualis) | ei (duo) | soai | eorum | sudno |
| I (pluralis) | nos | mii | noster | min |
| II (pluralis) | vos | dii | vester | din |
| III (pluralis) | ei | sii | eorum | sin |
Tabula secunda declensionem pronominum personalium (is, ea, id) in variis casibus monstrat:
| Singularis | Dualis | Pluralis | |
|---|---|---|---|
| Nominativus | son | soai | sii |
| Genetivo-accusativus | su | sudno | sin |
| Locativus | sus | sudnos | sis |
| Illativus | sutnje | sudnuide | sidjiide |
| Comitativus | suinna | sudnuin | singuin |
| Essivus | sunin | sudnon | sinin |
Notae
- ↑ "Lingua Samica" hic videtur in contextu Rhaetico
- ↑ "De Lappica seu Lapponica lingg.": Epitome descriptionis Sueciae. Aboae, 1650 (rubrica cap. 12 apud Google Books)