ടെട്രാ ഈതൈൽ ലെഡ്

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Tetraethyllead

ടെട്രാ ഈതൈൽ ലെഡ്

Names
Preferred IUPAC name Tetraethylplumbane
Other names Lead tetraethyl Tetraethyl lead Tetra-ethyl lead
Identifiers
CAS Number	78-00-2 Y
3D model (JSmol)	Interactive image
Abbreviations	TEL
Beilstein Reference	3903146
ChEBI	CHEBI:30182 Y
ChemSpider	6265 Y
ECHA InfoCard	100.000.979
EC Number	201-075-4
Gmelin Reference	68951
MeSH	{value}
PubChem CID	6511
RTECS number	TP4550000
UNII	13426ZWT6A Y
UN number	1649
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID7023801
InChI
SMILES
Properties
Chemical formula	C8H20Pb
Molar mass	323.4 g·mol−1
Appearance	Colorless liquid
Odor	pleasant, sweet[1]
സാന്ദ്രത	1.653 g cm−3
ദ്രവണാങ്കം
ക്വഥനാങ്കം	84- തൊട്ട് 85 °C (183- തൊട്ട് 185 °F; 357- തൊട്ട് 358 K) 15 mmHg
Solubility in water	200 parts per billion (ppb) (20 °C)[1]
ബാഷ്പമർദ്ദം	0.2 mmHg (20 °C)[1]
Refractive index (nD)	1.5198
Structure
Molecular shape	Tetrahedral
Dipole moment	0 D
Hazards
Occupational safety and health (OHS/OSH):
Main hazards	Flammable, extremely toxic
GHS labelling:
Pictograms
Hazard statements	H300+H310+H330, H360, H373, H410
Precautionary statements	P201, P202, P260, P262, P264, P270, P271, P273, P280, P281, P284, P301+P310, P302+P350, P304+P340, P308+P313, P310, P314, P320, P321, P322, P330, P361, P363, P391, P403+P233, P405, P501
NFPA 704 (fire diamond)	4 2 3
Flash point	73 °C (163 °F; 346 K)
Explosive limits	1.8%–?[1]
Lethal dose or concentration (LD, LC):
LD50 (median dose)	35 mg/kg (rat, oral) 17 mg/kg (rat, oral) 12.3 mg/kg (rat, oral)[2]
LDLo (lowest published)	30 mg/kg (rabbit, oral) 24 mg/kg (rat, oral)[2]
LC50 (median concentration)	850 mg/m3 (rat, 1 hr)[2]
LCLo (lowest published)	650 mg/m3 (mouse, 7 hr)[2]
NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)	TWA 0.075 mg/m3 [skin][1]
REL (Recommended)	TWA 0.075 mg/m3 [skin][1]
IDLH (Immediate danger)	40 mg/m3 (as Pb)[1]
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | colspan=2 |  Y verify (what is: Y/N?) Infobox references

ഒരു ജൈവലോഹ സംയുക്തമാണ് ടെട്രാ ഈതൈൽ ലെഡ്. ഫോർമുല (C2H5)4Pb. നിറമില്ലാത്തതും സ്ഥിരതയുള്ളതുമായ ഒരു വിഷ ദ്രാവകമാണിത്. ജലത്തിൽ ലയിക്കുകയില്ല.

ടെട്രാ ഈതൈൽ ലെഡ് ആദ്യമായി സംശ്ലേഷണം ചെയ്തെടുത്തത് 1859 ലാണ്. ലെഡ് സങ്കരവും(Alloy) സോഡിയവും ഈതൈൽ ക്ളോറൈഡും ഒരു പാത്രത്തിലിട്ട് അടച്ച് 60-80°C വരെ ചൂടാക്കിയാണ് ഇത് സംശ്ലേഷണം ചെയ്യുന്നത്^[3].

4C2H5Cl+4Na+Pb→ (C2H5)4Pb+4NaCl

ആന്തര ദഹന യന്ത്രങ്ങളിൽ ഇന്ധന ജ്വലനം കൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന അപസ്ഫോടനം (knocking) കുറയ്ക്കുന്നതിനായി ഇത് പെട്രോളിനോടൊപ്പം ചേർക്കുന്നു. ടെട്രാ ഈതൈൽ ലെഡിന്റെ പ്രതി അപസ്ഫോടന ഗുണം (antiknock) 1921 മുതൽ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി തുടങ്ങിയിരുന്നു. വളരെ ചെറിയ അളവിൽ (0.6 ശ.മാ. വ്യാപ്തത്തിൽ) പെട്രോളിനോടൊപ്പം ചേർക്കുമ്പോൾതന്നെ ഒക്ടേൻ സംഖ്യയിൽ ഗണ്യമായ (5 മുതൽ 10 വരെ) വർധനവുണ്ടാകുന്നു. ഇന്ധനത്തിൽ എതിലീൻ ബ്രോമൈഡുമായി ചേർത്ത് ഇതുപയോഗിക്കുന്നതിനാൽ എൻജിനിൽ ലെഡ്(ഈയം) അടിഞ്ഞുകൂടുകയില്ല. ലെഡ് - ബ്രോമിൻ ബാഷ്പങ്ങൾ രൂപീകൃതമാവുകയും മറ്റ് ജ്വലന ഉത്പന്നങ്ങളോടൊപ്പം ബഹിർഗമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

അന്തരീക്ഷത്തിൽ ലെഡ് ഉളവാക്കുന്ന മലിനീകരണം സംബന്ധിച്ച് സമീപകാലത്ത് വളരെയധികം ആശങ്ക ഉളവായിട്ടുണ്ട്. പല രാജ്യങ്ങളും പെട്രോളിൽ ലെഡിന്റെ ഉയർന്ന അളവ് 0.15 ഗ്രാം./ലി. ആക്കിക്കൊണ്ടുള്ള നിയമ നിർമ്മാണം നടത്തിയിട്ടുമുണ്ട്. കാർബൺ മോണോക്സൈഡിന്റെയും ഹൈഡ്രോകാർബണുകളുടെയും ബഹിർഗമനം കുറയ്ക്കുന്നതിനുള്ള രാസത്വരകങ്ങൾക്ക് ലെഡ് വിഷമായിത്തീരുന്നു എന്നതിനാലും ലെഡില്ലാത്ത പെട്രോളിന്റെ ഉപയോഗം ഇപ്പോൾ വ്യാപകമായിട്ടുണ്ട്.

• U.S. Gov't, Agency for Toxic Substances and Disease Registry. Case Studies in Environmental Medicine (CSEM): Lead Toxicity Archived 2009-06-05 at the Wayback Machine
• U.S. Gov't, Agency for Toxic Substances and Disease Registry. ToxFAQs: Lead Archived 1999-10-05 at the Wayback Machine
• Australian Government, National Pollutant Inventory - Lead and Lead Compounds Fact Sheet
• Kovarik, Bill (1999). Charles F. Kettering and the 1921 Discovery of Tetraethyl Lead Archived 2006-07-08 at the Wayback Machine
• True unleaded alternative for 100LL needed for general aviation

കടപ്പാട്: കേരള സർക്കാർ ഗ്നൂ സ്വതന്ത്ര പ്രസിദ്ധീകരണാനുമതി പ്രകാരം ഓൺലൈനിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മലയാളം സർ‌വ്വവിജ്ഞാനകോശത്തിലെ ടെട്രാ ഈതൈൽ ലെഡ് എന്ന ലേഖനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം ഈ ലേഖനത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക് പകർത്തിയതിന് ശേഷം പ്രസ്തുത ഉള്ളടക്കത്തിന് സാരമായ മാറ്റങ്ങൾ വന്നിട്ടുണ്ടാകാം.