Margrethe II van Denemarken
| Margrethe II | ||
|---|---|---|
| ||
| Koningin van Denemarken | ||
| Periode | 1972-heden | |
| Voorganger | Frederik IX | |
| Kroonprinses van Denemarken | ||
| Periode | 1953–1972 | |
| Voorganger | Knud van Denemarken | |
| Opvolger | Frederik van Denemarken | |
| Vader | Frederik IX van Denemarken | |
| Moeder | Ingrid van Zweden | |
| Dynastie | Huis Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg | |
| Partner | Henrik (1967-2018) | |
| Kinderen | Frederik Joachim | |
Margrethe[1] Alexandrine Þórhildur Ingrid (Kopenhagen, 16 april 1940) is sinds 14 januari 1972 koningin van Denemarken.[2] Zij is de vijfde monarch uit het huis Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg, dat sinds 1863 regeert.
Ze is na het overlijden van Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk de langst regerende monarch ter wereld.[3]
Na de dood van haar vader Frederik IX van Denemarken werd zij in 1972 als Margrethe II koningin van Denemarken. Margrethe I was vorstin van 1387 tot 1412.
Margrethe is een van de doopmeters van de Nederlandse koning Willem-Alexander. De koning van het buurland Zweden, Carl XVI Gustaf, is haar volle neef.
Levensloop
Jeugd
Margrethe II werd op 16 april 1940 in de Amalienborg te Kopenhagen geboren als eerste kind van kroonprins Frederik en kroonprinses Ingrid. De geboorte vond een week na de Duitse invasie van Denemarken plaats. Haar naam Margrethe Alexandrine Þórhildur Ingrid verwijst naar diverse familieleden: Margrethe naar haar grootmoeder aan moederszijde, Alexandrine naar haar grootmoeder aan vaderszijde en Ingrid naar haar moeder. De IJslandse naam "Þórhildur" (Thorhildur, van Thor + hildur [strijd]) is gekozen omdat haar grootvader toen ook koning van IJsland was.
Margrethe groeide in haar eerste jaren op onder Duitse bezetting. Later kreeg zij twee zusters: Benedikte (1944), gehuwd met prins Richard zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg, en Anne Marie (1946), gehuwd met ex-koning Constantijn II van Griekenland.[4]
Kroonprinses
Op grond van de Salische Wet was Margrethe aanvankelijk geen kroonprinses, omdat de wet geen vrouwelijke erfopvolging duldde. De wettelijke troonopvolger was haar oom, erfprins Knud van Denemarken. Bij het Deense referendum tot grondwetsherziening in 1953 werd de Salische Wet geschrapt en werd Margrethe officieel kroonprinses. Vanaf haar achttiende kreeg zij een zetel in de Statsrådet, de Deense Raad van State.
Margrethe studeerde in 1960 en 1961 prehistorische archeologie aan Girton College van de Universiteit van Cambridge. In het daaropvolgende studiejaar studeerde ze politicologie aan de Universiteit van Aarhus. In 1963 studeerde zij aan de Universiteit van Parijs en in 1965 aan de London School of Economics. Zij heeft geen academische graad behaald.
Op 10 juni 1967 trouwde Margrethe met Henri de Laborde de Monpezat, een Franse diplomaat, in de Holmens Kirke te Kopenhagen. Bijna één jaar later, op 26 mei 1968, werd hun zoon Frederik geboren. Naar traditie wordt de mannelijke troonopvolger altijd Frederik of Christian genoemd. Een jaar later, op 7 juni 1969, werd hun tweede zoon Joachim geboren.
Koningin
Koning Frederik IX werd begin 1972 ziek, kort na Nieuwjaar. Hij overleed op 14 januari dat jaar, waarmee Margrethe automatisch Danmarks Dronning werd. Een dag later werd zij door premier Jens Otto Krag in de Christiansborg ingehuldigd. Margrethe werd tevens de voorzitster van de Statsrådet.
De Deense vorstin heeft een constitutionele rol als voorzitster van de regering. Net zoals tot 2012 in Nederland vindt na de parlementsverkiezingen de Dronningsrunde plaats, waarbij de partijleiders ieder een bezoek aan de vorst afleggen. Vervolgens benoemt de vorstin een (in)formateur. Verder benoemt de vorst de ministers.
Op 28 september 2022 verordonneerde Margrethe II dat de vier kinderen van haar zoon Joachim per 1 januari 2023 hun titel van prins(es) zouden kwijtraken, evenals hun lidmaatschap van het Deense Koninklijk Huis. Als reden werd gegeven dat de kinderen vanaf dan niet meer gebonden zijn aan de beperkingen die het lidmaatschap van het Koninklijk Huis hun in hun persoonlijk leven oplegt.[5] De kinderen van prins Joachim waren door de beslissing van hun grootmoeder bedroefd, in de war en geshockeerd.[6]
Stamboom
Varia
In 1977 illustreerde koningin Margrethe II onder het pseudoniem Ingahild Grathmer een Deense uitgave van In de ban van de Ring van J.R.R. Tolkien.[7]
