Waadhoeke
Gemeente in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
| |||
| Situering | |||
| Provincie | Friesland | ||
| COROP-gebied | Noord-Friesland | ||
| Coördinaten | 53° 11′ NB, 5° 32′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 315,26 km² | ||
| - land | 284,86 km² | ||
| - water | 30,4 km² | ||
| Inwoners (1 januari 2024) |
46.910? (165 inw./km²) | ||
| Bestuurscentrum | Franeker | ||
| Belangrijke verkeersaders | A31 N31 N383 N393 spoorlijn Harlingen - Leeuwarden | ||
| Station(s) | Deinum, Dronryp en Franeker | ||
| Politiek | |||
| Burgemeester (lijst) | Marga Waanders (PvdA) | ||
| Zetels Gemeenteraad Gemeentebelangen SAM Waadhoeke CDA FNP VVD ChristenUnie |
29 7 7 6 6 2 1 | ||
| Economie | |||
| Gem. WOZ-waarde (2014) | € 163.000 | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 8800 - 8814, 8850 - 8859 9030 - 9045, 8816 9047, 9075 - 9079 8831, 8841, 8842, 8843 | ||
| Netnummer(s) | 0515, 0517, 0518, 058 | ||
| CBS-code | 1949 | ||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
| Website | Gemeente Waadhoeke | ||
 Bevolkingspiramide (2023) | |||
| Foto's | |||
| |||
| Franeker, Marssum, Sint Jacobiparochie | |||
| |||
Waadhoeke (Fries De Waadhoeke; Bildts/Nederlands: Waddenhoek) is een gemeente in de Nederlandse provincie Friesland. De gemeente ligt in het noordwesten van de provincie bij de Waddenzee. De hoofdplaats van de gemeente is Franeker.
De gemeente is op 1 januari 2018 ontstaan uit de voormalige gemeenten Franekeradeel, het Bildt, Menaldumadeel (Menameradiel) en uit vier dorpen van de voormalige gemeente Littenseradeel (Littenseradiel).[1][2]
Op 1 januari 2024 telde de gemeente 46.910 inwoners.
Naam
De naam verwijst naar de Waddenzee, omdat de gemeente in een hoek bij de Waddenzee ligt.[3]
Eerder gebruikten de ambtelijke organisaties de werknaam Westergo,[4] maar na de tweede stemronde werd de naam Waadhoeke verkozen boven Franeker en Nij-Westergo.[5]
De naam zelf is een combinatie/compromis van het Nederlands en het Fries. In het Fries is de eigenlijke naam De Waadhoeke en in het Nederlands Waddenhoek.
Geografie
De gemeente Waadhoeke bestaat uit 41 officiële kernen, met Franeker als hoofdplaats.[6] In niet elke voormalige gemeente waren de Friese plaatsnamen officieel, zo waren de officiële plaatsnamen in Het Bildt en Franekeradeel de Nederlandse en in Littenseradeel en Menaldumadeel de Friese.
Stad en dorpen
Aantal inwoners per woonkern per 2021.[7]
| Nederlandse naam | Friese naam | Inwoners |
|---|---|---|
| Franeker | Frjentsjer | 12.780 |
| Sint Annaparochie | Sint Anne; Bildts: Sint-Anne | 4.830 |
| Dronrijp | Dronryp | 3.275 |
| Menaldum | Menaam | 2.665 |
| Berlikum | Berltsum | 2.575 |
| Sint Jacobiparochie | Sint Jabik; Bildts: Sint-Jabik | 1.765 |
| Minnertsga | Minnertsgea; Bildts: Minnertska | 1.740 |
| Sexbierum | Seisbierrum | 1.705 |
| Tzummarum | Tsjummearum | 1.370 |
| Tzum | Tsjom | 1.105 |
| Marssum | Marsum | 1.055 |
| Deinum | Deinum | 1.055 |
| Winsum | Winsum | 1.025 |
| Oudebildtzijl | Aldebiltsyl; Bildts: Ouwe-Syl | 950 |
| Beetgumermolen | Bitgummole | 910 |
| Beetgum | Bitgum | 800 |
| Vrouwenparochie | Froubuorren; Bildts: Froubuurt | 685 |
| Achlum | Achlum | 595 |
| Oosterbierum | Easterbierrum | 540 |
| Welsrijp | Wjelsryp | 455 |
| Ried | Rie | 445 |
| Boksum | Boksum | 420 |
| Engelum | Ingelum | 375 |
| Dongjum | Doanjum | 375 |
| Nij Altoenae | Fries/Bildts: Nij Altena | 325 |
| Peins | Peins | 260 |
| Herbaijum | Hjerbeam | 260 |
| Spannum | Spannum | 255 |
| Westhoek | Fries/Bildts: De Westhoek | 255 |
| Hitzum | Hitsum | 225 |
| Wier | Wier | 190 |
| Schalsum | Skalsum | 150 |
| Pietersbierum | Pitersbierrum | 140 |
| Zweins | Sweins | 125 |
| Baijum | Baaium | 115 |
| Schingen | Skingen | 95 |
| Slappeterp | Slappeterp | 90 |
| Blessum | Blessum | 80 |
| Firdgum | Furdgum | 70 |
| Boer | Boer | 45 |
| Klooster-Lidlum | Kleaster-Lidlum | 45 |
Bron: Gemeente Waadhoeke/CBS.
Het dorp Ritsumazijl (Ritsumasyl) is (nog) geen officiële kern (verdeeld onder Marssum en Deinum) en een klein deeltje van het dorp Oude Leije ligt binnen de gemeentegrenzen (verdeeld onder Oudebildtzijl en Vrouwenparochie).
Buurtschappen
Naast de officiële plaatsen bevinden zich in de gemeente de volgende buurtschappen:
Aangrenzende gemeenten
Waadhoeke grenst aan de volgende gemeenten:
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Terschelling (over zee) | Noardeast-Fryslân Ameland (over zee) | |||
|
||||
| Harlingen | ||||
| Súdwest-Fryslân | Leeuwarden | |||
Wateren
In de gemeente Waadhoeke zijn de officiële namen van de oppervlaktewateren meestal Fries of Bildts.
Diverse kanalen, sloten en watergangen in de gemeente zijn:
|
|
Politiek
College van B&W[8]
- Burgemeester
- Marga Waanders (PvdA)[9]
- Openbare orde en veiligheid
- Informatiebeheer
- Publiekscentrum
- Bedrijfsvoering
- Staf
- Programma's ontwikkelperspectief en dienstverlening
- Wethouders
- René de Vries (SAM Waadhoeke)
- WMO
- Jeugd(zorg) en jongeren
- Welzijn
- Gezondheid
- Onderwijs
- Sporten, spelen, bewegen
- Bibliotheken
- Marja van der Meer (SAM Waadhoeke)
- Financiën
- Participatie, werk en inkomen
- Economische Zaken
- Recreatie en toerisme
- Coördinatie dorpen en wijken
- Europese aangelegenheden
- Kees Arendz (Gemeentebelangen)
- Wonen
- Verkeer en Vervoer
- Statushouders / Arbeidsmigranten (wonen)
- Gemeentelijk vastgoed (excl. sportaccommodaties)
- Beheer openbare ruimte
- Vergunningen, toezicht, handhaving
- eerste locoburgemeester
- Jan Dijkstra (FNP)
- Ruimtelijke ordening (Omgevingswet)
- Landschap, land- en glastuinbouw
- Meertaligheid
- Cultuur, erfgoed, monumenten en musea
- Duurzaamheid & milieu
- Waddenkust
- Gemeentesecretaris
- Jeroen IJkema
Gemeenteraad[10][11]
De behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 2017:[12]
| Gemeenteraadszetels | ||
|---|---|---|
| Partij | 2017 | 2022 |
| Gemeentebelangen | 6 | 7 |
| SAM Waadhoeke | 6 | 7 |
| CDA | 8 | 6 |
| FNP | 5 | 6 |
| VVD | 3 | 2 |
| ChristenUnie | 1 | 1 |
| Totaal | 29 | 29 |
| Opkomst | 44,13% | |
- Raadsgriffier
- Tinco Lyklema
Jongerenraad[13]
De gemeente Waadhoeke beschikt over een jongerenraad, een orgaan met als doel de jeugd binnen de gemeente te vertegenwoordigen.[14]
Kinderburgemeester
- Dian Rienstra[15]
Rekenkamer[16]
- Voorzitter rekenkamer
- Jet Lepage[17]
- Leden rekenkamer
Cultuur
Monumenten
De gemeente heeft een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:
Externe links
· 
· 
· ·