Peitau
Peitau[2] o Peitiau[3] (Poetou en peitavin-santongés, Poitou en francés) era una província francesa comprenent los actuaus departaments de Vendea, de las Doas Sevras e de Vinhana. La capitala era Peitieus.
Lo gentilici es peitavin -a e non peitevin -a que significa los abitants de Peitieus[4].
Balhet son nom a la Palun Peitavina, situada dins l'ancian golf de Peitau, sus la còsta occidentala dau país. Segonda zona umida de França en superfícia après Camarga, la palun s'estend de l'Atlantic a las pòrtas de Niòrt e dau sud de Vendea au nòrd de La Rochela.
Geografia
Se parteja entre diferentas formacions geologicas que balhan daus releus diferents. A l'oest (Bas Peitau o Vendea) e dins lo sud-est, se tròban los massís ancians, de releu fòrça craulat, de còlas de terras frejas e siliciosas cubertas de bòscs. Au centre, lo plan calcari de Peitieus, gaireben planier, descend de l'aigavers de Peitau vers la vau de Léger en passant per lo país de Châtellerault, variant entre una altitud de 150 a 100 m.
Es una zona de transicion anciana entre los bacins parisenc e aquitan: de lenga d'òc au segle XI, es auei de lenga d'oïl emb l'excepcion de sieis comunas limitròfas de la Nauta Vinhana; se situa tanben au limit de las zonas de cubertura tradicionau daus techs (lausa au nord, teule canau au sud), en mai daus noms de vilatges en -ay, -y (gaireben tota la zona) e -ac (zona pita au sud-est).
Las vilas principalas son Peitieus (capitala tradicionala de Peitau), Niòrt, Châtellerault (longtemps lo bastion daus reis de França en Peitau), Thouars, Parthenay...
Antiquitat
Pendent la protoistòria lo pòble gau daus pictons ocupet lo Naut Peitau (correspondent aperaquí aus actuaus departaments de las Doas Sevras e de Vinhana). Pendent la Guerra de las Gàllias, se parteget: 'na partida daus pictons lucheren contra Juli Cesar, 'na autra partida se ne restacheren.
Sos l'Empèri Roman, lo territòri picton formava 'na ciutat (subdivision administrativa romana) e fuguet représ per la diocesi crestiana de Peitieus. Doas figuras dau Cristianisme fugueren presentas a Peitieus a la fin de l'Antiquitat: Sant Ilari lo Grand, evesque, e Sant Martin de Tors.
Referéncias
- ↑ http://ouest.heraldique.free.fr/poitou_armoiries.htm
- ↑ En occitan ancian Peitaus au cas subjècte) https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1976_num_19_74_2034
- ↑ https://dumas.ccsd.cnrs.fr/file/index/docid/542700/filename/Coulange_M._mA_moire.pdf
- ↑ http://linguistica-oc.com/wp-content/uploads/2013/07/Linguistica-occitana-6-CLO.pdf p. 129
