Afrykanka złotoplama

Afrykanka złotoplama
	Poicephalus meyeri
	(Cretzschmar, 1827)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi afrykańskie
Rodzaj	Poicephalus
Gatunek	afrykanka złotoplama
Synonimy
	Psittacus Meyeri Cretzschmar, 1827;
	Psittacus Meyeri Cretzschmar, 1827;
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Afrykanka złotoplama^[4] (Poicephalus meyeri) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Występuje w części Afryki Subsaharyjskiej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał niemiecki lekarz i zoolog Philipp Jakob Cretzschmar w 1827. Holotyp pochodził z Sudanu. Nowemu gatunkowi autor nadał nazwę Psittacus Meyeri^[2]^[5]. Obecnie (2022) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza afrykankę złotoplamą w rodzaju Poicephalus. Wyróżnia 6 podgatunków^[6], podobnie jak autorzy Handbook of the Birds of the World^[2].

Podgaunki i zasięg występowania

IOC wyróżnia następujące podgatunki^[6]:

P. m. meyeri (Cretzschmar, 1827) – północno-wschodni Kamerun na wschód przez południowy Czad i północną Republikę Środkowoafrykańską po południowy Sudan, zachodnią Etiopię i Erytreę^[2]
P. m. saturatus Sharpe, 1901 – południowy Sudan Południowy, Uganda i zachodnia Kenia na południe po wschodnią Demokratyczną Republikę Konga, Rwandę, Burundi i północno-zachodnią Tanzanię^[2]
P. m. matschiei Neumann, 1898 – wschodnia Angola po południowo-wschodnią DRK, zachodnią i centralną Tanzanię, północną Zambię i północne Malawi^[2]
P. m. reichenowi Neumann, 1898 – zachodnia Angola^[2]
P. m. damarensis Neumann, 1898 – południowa Angola, północna Namibia, północno-zachodnia Botswana^[2]
P. m. transvaalensis Neumann, 1899 – południowa Zambia, północno-zachodni Mozambik na południe przez wschodnią Botswanę po północną Południową Afrykę (północna i zachodnia prowincja Limpopo)^[2]

Morfologia

Długość ciała wynosi 21–25 cm; masa ciała 100–165 g^[2]. Samiec i samica wyglądają tak samo. Ptak ma szary wierzch ciała, jasnoszare skrzydła i zieloną, połyskującą plamę na piersi. Gatunek ten charakteryzują żółte plamy na głowie i na skrzydłach. Spód ciała oliwkowy, nogi żółte, stopy jasnoszare. Ma czerwone oczy i czarne źrenice^[7].

Zachowanie

Papuga ta nie jest głośna. Gnieździ się w dziuplach. W okresie lęgowym agresywna wobec innych przedstawicieli swojego gatunku^[7].

Pokarm w niewoli

Głównie słonecznik. Je także owies, pszenicę, kukurydzę, ryż i nasiona dyni. Czasem nasiona drzew i orzechy.

Status i zagrożenia

IUCN uznaje afrykankę złotoplamą za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988. Liczebność populacji nie została oszacowana, choć ptak opisywany jest jako zazwyczaj pospolity w północnej części zasięgu. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest odłów z przeznaczeniem na handel jako ptak klatkowy^[3]. Umieszczony w II załączniku konwencji CITES^[3]^[8].

Przypisy

↑ Poicephalus meyeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Collar, N. & Boesman, P.: Brown Parrot (Poicephalus meyeri). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-09-06].
↑ ^a ^b ^c Poicephalus meyeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Psittacinae Rafinesque, 1815 - papugi afrykańskie (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-22].
↑ P.J.P.J. Cretzschmar P.J.P.J., Atlas zu der Reise im nördlichen Afrika von Eduard Rüppell. Vögel, 1826, 18–19, pl.11 (niem.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
↑ ^a ^b AngelikaA. Lang AngelikaA., Ptaki ozdobne od A do Z, 2005 .
↑ Poicephalus meyeri. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Poicephalus meyeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Collar, N. & Boesman, P.: Brown Parrot (Poicephalus meyeri). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-09-06].

[iucn-3] Poicephalus meyeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Psittacinae Rafinesque, 1815 - papugi afrykańskie (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-22].

[oryg-5] P.J.P.J. Cretzschmar P.J.P.J., Atlas zu der Reise im nördlichen Afrika von Eduard Rüppell. Vögel, 1826, 18–19, pl.11 (niem.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-10-16]. (ang.).

[ptaki2005-7] AngelikaA. Lang AngelikaA., Ptaki ozdobne od A do Z, 2005 .

[cites-8] Poicephalus meyeri. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]