Dąbrowa Górnicza (stacja kolejowa)

Dąbrowa Górnicza

Stacja w marcu 2023 r.
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Dąbrowa Górnicza
Lokalizacja	Centrum
Poprzednie nazwy	Dabrowa Gornicza, Gsichow
Dane techniczne
Liczba peronów	2
Liczba krawędzi peronowych	3
Kasy
Linie kolejowe
1 Warszawa Zachodnia – Katowice 162 Dąbrowa G. Strzemieszyce – Dąbrowa G. Dąbrowa G. – Sosnowiec Zagórze Dąbrowa G. – Dąbrowa G. kopalnia
Położenie na mapie Dąbrowy Górniczej Dąbrowa Górnicza
Położenie na mapie Polski Dąbrowa Górnicza
Położenie na mapie województwa śląskiego Dąbrowa Górnicza
50°19′48″N 19°11′08″E/50,330000 19,185556
Multimedia w Wikimedia Commons

Dąbrowa Górnicza – stacja kolejowa w Dąbrowie Górniczej, w województwie śląskim, w Polsce. Stacja znajduje się w centrum miasta, przy ulicy Kolejowej 3, w bliskiej odległości od ważnych punktów miasta: Pałac Kultury Zagłębia (550 m), Centrum Handlowe Pogoria (600 m), Fabryka Pełna Życia (400 m). Powstała w XIX w jako przelotowa stacja Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Stanowi główną stację miasta udostępniającą bezpośrednie połączenia kolejowe do Warszawy, Białegostoku, Częstochowy czy Bielska Białej^[1]. Odjeżdżają z niej pociągi prawie wszystkich kategorii, w tym Twoich Linii Kolejowych, PKP Intercity, Express InterCity, oraz pociągi regionalne Kolei Śląskich. Jest ważnym węzłem komunikacyjnym, łączącym Dąbrowę Górniczą z innymi miastami Konurbacji górnośląskiej i Metropolii^[1][2][3].

Budynek dworca, pochodzący z 1888 roku, został gruntownie zmodernizowany w ramach prac zakończonych w 2023 roku, zakres których obejmował nowe fundamenty, stropy oraz więźbę dachową. Budynek zyskał nowoczesne wnętrza, w tym klimatyzowany hol, kasy biletowe, poczekalnię, toalety oraz przestrzeń dla opiekuna z dzieckiem. Na dworcu znajduje się również Dąbrowski Inkubator Przedsiębiorczości^[4].

Stacja posiada dwa perony, które są dostosowane do obsługi osób niepełnosprawnych: windy oraz podjazdy dla wózków inwalidzkich. Perony są wyposażone w wiaty, ławki oraz elektroniczne tablice informacyjne. Perony połączone są przejściem podziemnym łączącym je z budynkiem dworca. Przejście jednocześnie spina obie strony torowiska, łącząc infrastrukturę leżącą po obu jej stronach. Wokół dworca w 2023 powstało centrum przesiadkowe oraz parkingi zapewniające 375 miejsc postojowych po obu stronach będące częścią infrastruktury Park and Ride^[3][5]. Przy dworcu znajdują się wiaty dla rowerów (20 zadaszonych miejsc) oraz stojaki (30 niezadaszonych miejsc). W pobliżu znajduje się stacja Metroroweru, a w całym mieście jest ich kilka. Do stacji prowadzą również drogi rowerowe^[3].

Codziennie przez stację przejeżdża około 94 pociągów pasażerskich oferujących połączenia regionalne, międzymiastowe oraz jedno połączenie międzynarodowe^[1].

Stacja kolejowa w Dąbrowie Górniczej jest dawnym elementem Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, która łączyła Warszawę z granicą zaboru austriackiego – Galicją. Linia ta była znana również jako Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska, a jej dąbrowski otwarto w 1858 roku^[9]. W 1859 otwarto przedłużenie linii do Sosnowca^[9]. Początkowo poprowadzono jedynie jeden tor, w latach 1860-1880 ułożono drugi. Linia przechodząca przez Dąbrowę była odnogą Kolei Warszawsko-Wiedeńsiej stworzona dla połączenia z granicą z Prusami w Sosnowcu oraz w celu transportu węgla z Zagłębia Dąbrowskiego w głąb kraju^[9].

Budynek dworca w Dąbrowie Górniczej został otwarty w 1888 roku. Jest to obiekt w całości podpiwniczony, oparty na rzucie prostokąta ze środkową częścią węższą. Składa się z trzech prostokątnych brył. Budynek posiada dwie kondygnacje nadziemne oraz centralną parterową. Poddasze budynku jest nieużytkowe. Elewacje ceglane posiadają bogaty detal architektoniczny w postaci obramowań okiennych i drzwiowych, gzymsu oddzielającego kondygnacje budynku, a także gzymsu znajdującego się pod linią dachu^[10]. W związku z rozwojem miasta, oraz przebudową sieci kolejowej w okolicach 1910 roku cały węzeł Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej został przeniesiony w okolice węzła kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Dla jej potrzeb został wybudowany budynek dworca, który służył jako główny budynek dworcowy dla stacji w II połowie XX wieku i na początku XXI wieku^[11][12][13]. W 1912 roku Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska została upaństwowiona przez rząd rosyjski. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, linia została włączona do systemu kolei polskich^[10]. Stacją w Dąbrowie Górniczej stanowiła stację węzłową, skąd odchodziły linie do Zagórza oraz Huty Katowice, a także bocznica do zakładu Defum^[9][13].

18 kwietnia 2020 PKP podpisały z pracownią architektoniczną GPVT umowę na opracowanie projektu remontu dworca^[14]. W grudniu 2020 w ramach przebudowy okolic dworca został wyburzony dworzec Iwanogrodzko-Dąbrowski i rozpoczął się remont starszego budynku „Dworca Wiedeńskiego”^[15]. Podczas jego modernizacji powstała poczekalnia, kasy biletowe i węzeł sanitarny, a całość została dostosowana do obsługi osób niepełnosprawnych. Dodatkowo zbudowano przejście podziemne łączące budynek z peronem^[16]. Koszt prac remontowych to około 20 mln złotych^[17]. Modernizacja zakończyła się w 2023 roku a dworzec uzyskał status dworca aglomeracyjnego^[16].

Bezpośrednio przy dworcu znajduje się węzeł komunikacyjny: czterostanowiskowy przystanek autobusowy Dąbrowa Górnicza Dworzec PKP obsługujących 9 lini miejskich i jedną metropolitaną obsługujące połączenia do centrum miasta, innych dzielnic Dąbrowy Górniczej oraz sąsiednich miast^[18][19], parking P+R, parking B+R; postój taksówek, miejsca postojowe K+R; stacja sytemu roweru metropolitalnego Mertrorower nr 27768; W odległości 100m po północnej stronie stacji znajdują się przystanki Dąbrowa Górnicza Limanowskiego, a w odległości 700m od stacji po południowej stronie znajduje się główny węzeł komunikacyjny miasta Dąbrowa Górnicza Centrum obsługujący 27 linii autobusowych i 3 linie tramwajowe publicznej komunikacji metropolitalnej oraz linie prywatne^[18].

• 
  Dworzec Wiedeński po renowacji (2023)
• 
  Dworzec Wiedeński po renowacji (2023)
• 
  Peron stacji po renowacji (2023)
• 
  Dworzec Iwanogrodzki (2006)
• 
  Nastawnia na stacji Dąbrowa Górnicza (2006)
• 
  Wyburzony w 2020 roku budynek dworca Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej
• 
  Na pierwszym planie austriaccy żołnierze stojący przed budynkiem stacji Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej.
• 
  Dworzec Wiedeńsk
  (około 1916)
• 
  Dworzec Wiedeński (1910)

• Dąbrowa Górnicza w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl

Dąbrowa Górnicza
Linia 1 Warszawa Zachodnia – Katowice (300,125 km)
Dąbrowa Górnicza Gołonóg odległość: 3,399 km		Będzin Ksawera odległość: 1,952 km
Linia 162 Dąbrowa Górnicza Strzemieszyce – Dąbrowa Górnicza (9,936 km)
Dąbrowa Górnicza Gołonóg odległość: 3,425 km
Linia Dąbrowa Górnicza – Sosnowiec Zagórze(inne języki) (0,000 km)
		Sosnowiec Zagórze(inne języki)