Fallugia paradoxa

Fallugia paradoxa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

falugia

Gatunek

Fallugia paradoxa

Nazwa systematyczna
Fallugia paradoxa (D. Don) Endl. ex Torr.
W. H. Emory, Not. milit. reconn. 139. 1848[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Fallugia paradoxa w Red Rock Canyon na zachód od Las Vegas

Fallugia paradoxa – gatunek z monotypowego rodzaju roślin falugia[4] Fallugia Endl., 1840 z rodziny różowatych[5]. Występuje w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych (Oklahoma, Kolorado, Nowy Meksyk, Teksas, Arizona, Kalifornia, Nevada, Utah) oraz w północnym Meksyku[3]. Roślina uprawiana jest jako ozdobna. Potencjalnie z nasion można pozyskiwać oleje[6].

Morfologia

Pokrój
Krzew osiągający do 20, rzadziej 35 cm wysokości, z licznymi łodygami rozpościerającymi się i podnoszącymi, z krótkopędami i długopędami. Młode gałązki owłosione, białawe, także z włoskami gwiazdkowatymi koloru białego do rdzawego. Starsze pędy brązowe, z czasem łuszczące się papierzasto[5].
Liście
Pojedyncze, 1–2-krotnie pierzasto klapowane, osiągające do 3 cm długości. Blaszka liściowa skórzasta, podwinięta na brzegach. Odcinki liścia jajowate do równowąskich[5].
Kwiaty
Skupione w 1–7-kwiatowe baldachogroniaste kwiatostany na końcach długopędów. Kwiaty z kieliszkiem na szypułkach (5 listków całobrzegich lub trójdzielnych). Hypancjum szeroko lejkowate, owłosione. Okwiat pięciokrotny o średnicy do 3,5–4 cm; działki kielicha trwałe, szerokojajowate; płatki korony białe do lekko różowych. Pręciki liczne, zwykle w liczbie ponad 50, krótsze od płatków. Zalążnia tworzona jest przez liczne owocolistki z trwałymi szyjkami słupków[5].
Owoce
Liczne, ścieśnione niełupki osadzone w trwałym hypancjum z trwałymi, nitkowatymi i znacznie wydłużającymi się szyjkami słupka[5].
  • Kwiat
    Kwiat
  • Owoce
    Owoce
  • Pędy z liśćmi
    Pędy z liśćmi

Systematyka

Jeden z rodzajów plemienia Colurieae, do którego należy kuklik Geum i Sieversia z podrodziny Rosoideae w obrębie różowatych (Rosaceae). Rodzina ta z kolei jest kladem bazalnym w obrębie rzędu różowców (Rosales)[2][7][3]. Bliskie pokrewieństwo z kuklikiem wykazały badania molekularne. Wcześniej na podstawie kryteriów morfologicznych łączono ten gatunek i rodzaj raczej z podrodziną Dryadoideae (tj. z dębikiem Dryas i wrzęślą Purshia)[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-12-12] (ang.).
  3. ↑ a b c Taxon: Fallugia paradoxa (D. Don) Endl. ex Torr.. [w:] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [on-line]. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). [dostęp 2018-12-12].
  4. ↑ Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 331. ISBN 83-01-13434-8.
  5. ↑ a b c d e f James Henrickson, Bruce D. Parfitt: Fallugia Endlicher. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-12].
  6. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 359, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ D. Potter i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9.