Idriz Gjilani

Idriz Gjilani
Mułła
ilustracja
Kraj działania

Królestwo SHS
Jugosławia

Data i miejsce urodzenia

4 czerwca 1901
Velekincё

Data śmierci

25–26 listopada 1949

Imam
Okres sprawowania

1926–1949

Wyznanie

islam

Kościół

Wspólnota Muzułmańska w Jugosławii

Odznaczenia
Order Nderi i Kombit

Idriz Gjilani (ur. 4 czerwca 1901 we wsi Velekincё k. Gjilanu (obecnie Idrizaj), zm. 26 listopada 1949[1]) – kosowski mułła i polityk.

Życiorys

Był synem Hajurllaha i Sale. W 1911 rozpoczął naukę w medresie Atik w Gjilanie. Z powodów rodzinnych przerwał naukę i ukończył szkołę dopiero w 1926[2]. W tym samym roku otrzymał tytuł mułły i został imamem, pracującym w rejonie Karadak - Hogosht[3]. W 1938 otrzymał godność imama Gjilanu[2].

W 1937 założył nielegalną organizację Drita (alb. Światło), skupiającą radykalną młodzież muzułmańską. Działalność społeczna na rzecz budowy dróg i mostów, a także restauracji cmentarzy muzułmańskich ułatwiała Gjilaniemu prowadzenie działalności politycznej. W 1941, kiedy rejon Gjilan znalazł się pod okupacją bułgarską, Idrizi zaangażował się w działalność edukacyjno-kulturalną. Z jego inicjatywy powstało 37 nowych szkół religijnych w rejonie Gjilan.

W 1944 związał się z oddziałem separatystów albańskich, walczących przeciwko przyłączeniu Kosowa do Jugosławii, był członkiem Sztabu Generalnego Kosowa, który miał koordynować działania zmierzające do jego wyzwolenia[3]. Walczył przeciwko oddziałom jugosłowiańskiej XVII Brygady w grudniu 1944[2]. Poległ w listopadzie 1949 w bitwie z oddziałem jugosłowiańskiej służby bezpieczeństwa, która rozegrała się w nocy 25/26 listopada 1949, w pobliżu Gjilanu. Ciało Gjilaniego pochowano na przedmieściach Gjilanu, gdzie zostało później odnalezione w czasie prac drogowych[3].

W 2015 został odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Bujara Nishaniego Orderem Nderi i Kombit (Honor Narodu)[4]. Imię Gjilianego noszą ulice w Prisztinie i w Gjilanie.

Przypisy

  1. ↑ Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 172. ISBN 978-1-78076-431-3.
  2. ↑ a b c Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 839. (alb.).
  3. ↑ a b c Mulla Idriz Gjilani (1901-1949) = 2018-06-10 [online], radiokosovaelire.com, 4 czerwca 2018 (alb.).
  4. ↑ Nishani honors personalities on 70th anniversary of Gjilan massacre = 2019-11-12 [online], arkiva.ata.gov.al, 2015 [zarchiwizowane z adresu 2019-10-29] (alb.).

Bibliografia

  • Mohammad Manzoor Alam: 100 great Muslim leaders of the 20th century. Institute of Objective Studies New Delhi: 2005, s. 411. ISBN 978-81-85220-06-2.
  • Muhamet Pirraku: Mulla Idris Gjilani dhe mbrojtja kombëtare e Kosovës Lindore : 1941-1951. Prisztina: 1995. (alb.).