Jabłoń niska

Jabłoń niska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

jabłoń

Gatunek

jabłoń niska

Nazwa systematyczna
Malus pumila Mill.
Gard. dict. ed. 8: Malus no. 3. 1768

Jabłoń niska, rajska jabłoń (Malus pumila Mill.) – gatunek drzewa z rodziny różowatych. Występuje w klimacie umiarkowanym w południowej Europie, na Kaukazie.

Morfologia

Jest gatunkiem niezwykle zmiennym, polimorficznym, często dzielonym na wiele podgatunków i odmian.

Pokrój
Niskie drzewo o wysokości do 2 m, tworzy liczne odrosty korzeniowe nadające mu pokrój krzewiasty.
Pędy
Młode pędy są pokryte kutnerem.
Liść
Kształt szerokoeliptyczny lub jajowaty o długości od 4,5-10 cm i szerokości 3-5,5 cm, u nasady zwykle szerokoklinowaty, na szczycie ostre, podwójnie lub nierównomiernie karbowanopiłkowaty, w młodym wieku obustronnie omszony w późniejszym wieku tylko spodem. Ogonki także omszone, zwykle krótkie (do 3 cm długości).
Kwiaty
Białe, płatki na zewnątrz z różowym rumieńcem. Szypułki do 2,5 cm długości i podobnie kutnerowate jak kielich. Szyjka słupka prawie do połowy zrośnięta i tak samo wysoko omszona.
Owoc
Kulistawy, obustronnie zagłębiony, średniej wielkości (około 2 cm średnicy), w kolorze żółtym, niekiedy także czerwonym.

Zmienność

  • M. pumila var. paradisiaca Schneid. – niska forma najczęściej krzewiasta
  • M. pumila var. mitis Dipp. – o dużych owocach, słodkich skąd też popularna nazwa jabłoń słodka
  • M. pumila var. dasyphylla Borkh. – przez niektórych wyróżniana jako odrębny gatunek, o silnie kutnerowatych liściach i kwiatostanach
  • M. pumila f. pendula Schneid. – ma duże owoce, dojrzewające jesienią, podobne do starej odmiany uprawnej 'Renety Landsberskiej'
  • M. pumila f. translucens Schneid. – tworzy pełne kwiaty, a jej ozdobna odmiana 'Golden Gem' jest odporna na zarazę ogniową

Zastosowanie

Sadzona jako roślina ozdobna. Rozmnażana jest wegetatywnie z odrostów korzeniowych lub sadzonek. Szlachetne odmiany jabłoni szczepione na jabłoni niskiej odznaczają się niskimi wymiarami oraz wczesnym i obfitym owocowaniem.

Z odmian botanicznych M. pumila wyselekcjonowano cały szereg podkładek charakteryzujących się małą siłą wzrostu, które są podstawą współczesnego, intensywnego sadownictwa. Należą do nich m.in. wyselekcjonowane w angielskiej stacji badawczej East Malling - M9 (najpopularniejsza obecnie podkładka dla jabłoni na świecie), M4 czy M7 a także wyselekcjonowane w Merton Malling MM106, M26 i M27. Takie samo pochodzenie mają wyselekcjonowane w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach polskie podkładki o symbolach P2 i P22.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-25] (ang.).

Bibliografia

  • Bolesław Sękowski: Pomologia systematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. ISBN 83-01-10859-2.
  • Rośliny użytkowe. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1966.