Kuklik górski

Kuklik górski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

kuklik

Gatunek

kuklik górski

Nazwa systematyczna
Geum montanum L.
Sp. Pl. 1. 501. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Kuklik górski (Geum montanum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. W Polsce występuje w Sudetach i Karpatach. Jest tam rośliną pospolitą.

Morfologia

Pokrój
Owoc zbiorowy
Łodyga
Delikatnie owłosiona łodyga kwiatowa osiąga wysokość do 30 cm. Pod ziemią roślina posiada grube, płożące się kłącze.
Liście
Zebrane w rozety, wyrastające z kłącza. Liście te są przerywano-pierzaste. Składają się z karbowanych listków, których wielkość wzrasta od nasady liścia ku jego szczytowi. Listek szczytowy jest zdecydowanie większy od pozostałych. Oprócz liści różyczkowych na łodydze występują 3–6 małych liści łodygowych z większymi od nich, wcinanymi przylistkami.
Kwiaty
Pojedyncze na szczycie pędu (rzadziej dwa kwiaty), o płatkach korony barwy złocistożółtej i średnicy ok. 3,5 cm. Sercowatych płatków korony jest od 5–8. Kielich składa się z 5 zielonych działek, oraz 5 mniejszych działek tworzących kieliszek. Pomiędzy bardzo licznymi pręcikami występują miodniki. W środku kwiatu liczne, zielonkawe słupki o wydłużonych, piórkowatych szyjkach. Czasami spotyka się kwiaty zawierające wyłącznie kwiaty pręcikowe (męskie).
Owoc
Owoc zbiorowy podobny do włochatej kulki, złożony z niełupek. Niełupki uzbrojone są w bardzo długi, czerwonawy, owłosiony wyrostek, który działa jak skrzydło i pomaga w rozsiewaniu nasion.

Biologia i ekologia

  • Bylina. Kwitnie od maja do późnej jesieni, zapylana jest przez muchówki. Owoce rozsiewane są przez wiatr (anemochoria).
  • Siedlisko: porasta wysokie murawy, ziołorośla, hale i pastwiska. W górach kuklik jest pospolity od regla dolnego po piętro turni, najczęściej jednak można go spotkać w partiach wysokich. W Tatrach spotkać go można nawet na najwyższych szczytach. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym, jednak częściej na tym drugim. W niektórych miejscach tworzy bardzo gęste darnie.
  • W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Nardion[3].

Zastosowanie

Bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się do ogrodów skalnych i na rabaty kwiatowe. Oprócz typowej dziko rosnącej formy istnieją bardziej ozdobne kultywary. W swoim naturalnym środowisku w górach nie przemarza, gdyż zawsze w zimie przykryty jest grubą warstwą śniegu. Bez okrycia na zimę może być uprawiany w strefach mrozoodporności 6-9[4]. Uprawiany na nizinach podczas mroźnych i bezśnieżnych zim w Polsce może przemarzać, dlatego też należy go na zimę okryć. Wymaga słonecznego stanowiska, ziemi wilgotnej i przepuszczalnej[4]. Rozmnaża się przez podział kęp lub przez wysiew nasion jesienią.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
  3. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  4. ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Bibliografia

  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  • Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.