Obory (powiat piaseczyński)

Ten artykuł dotyczy wsi Obory w woj. mazowieckim, pow. piaseczyńskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Obory

wieś
Dwór w Oborach, elewacja zachodnia
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	piaseczyński
Gmina	Konstancin-Jeziorna
Liczba ludności (2021)	430[2][3]
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-520[4]
Tablice rejestracyjne	WPI
SIMC	0003926[5]
Położenie na mapie gminy Konstancin-Jeziorna Obory
Położenie na mapie Polski Obory
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Obory
Położenie na mapie powiatu piaseczyńskiego Obory
52°04′54″N 21°08′47″E/52,081667 21,146389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Obory – wieś sołecka^[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Konstancin-Jeziorna^[5][7]. Leży na terenie mikroregionu etnograficznego Urzecze.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa warszawskiego.

Nazwa wsi pojawia się po raz pierwszy w dokumencie z roku 1407^[8], w którym właściciel tych terenów zostaje określony jako Stanisław Pirzchała z Obór^[9]. Rządzący dobrami Oborscy nazwisko to przejęli od nazwy swojej posiadłości. Pochodziło ono najprawdopodobniej od określenia „obora” – „miejsce, gdzie trzyma się bydło”^[8].

Inna teoria mówi o oboraniu terenu otaczającego skarpę wiślaną gdy rzeka cofnęła się ze swej pradoliny. Najpierw obszar ten był określany jako Oborane, a następnie Obory.

W XV i XVI wieku własność rodziny Oborskich^[10]. W 1643 r. właścicielem stała się rodzina Koniecpolskich (również folwarku Chabzinek)^[10]. Od 1653 r. w posiadaniu ich był Jan z Wielopola^[10], wojewoda krakowski. Wybudował on w miejscu starszego drewnianego dworu nowy w stylu barokowym (1681–1688). W 1688 r. dziedzicem dóbr stał się jego syn Franciszek, a następnie jego synowie: Jan, Karol i Hieronim. Pod zarządem Hieronima majątek tętnił życiem: uruchomiony został cieszący się wzięciem browar oraz dokonano rozbudowy dworu^[10]. Kolejnym właścicielem był m.in. hrabia Kasper Potulicki herbu Grzymała.

Z Obór wywodził się starosta piaseczyński Stanisław Oborski. Folwark i dobra w 1877 r. należały do gminy Jeziorna, zamieszkiwało tu według spisu 349 osób, były 2 wiatraki, wydobywano torf, hodowano bydło i ok. 2 tys. owiec. W latach 1896–1899 zbudowano cegielnię.

Potuliccy posiadali dobra do 1944 r^[11]. Po II wojnie w zespole dworskim znajdował się Dom Pracy Twórczej Związku Literatów Polskich. W 2015 dwór wrócił do rąk spadkobierców przedwojennych właścicieli^[12].

• Dwór w Oborach – wybudowany w miejscu pierwotnego drewnianego dworu, wzniesiony w latach 1681–1688 przez Jana z Wielopola. Zamieszkała w nim siostra królowej Marysieńki. Po 1751 r. dwór przebudowano, restaurowano w latach 1785–1791 i po raz kolejny przebudowano w 1893 r. pod kierunkiem Władysława Marconiego. Obecnie jest to budynek murowany, parterowy, z mieszkalnym poddaszem. Posiada układ wnętrz dwutraktowy, z holem, sienią, klatką schodową na osi;
• oficyna podworska wzniesiona w połowie XVIII wieku staraniem Hieronima Wielkopolskiego, restaurowana przez Potulickich;
• dawna stajnia wzniesiona w drugiej połowie XVIII wieku, przebudowana na mieszkanie i pomieszczenia gospodarcze;
• park krajobrazowy z XVIII wieku, przekomponowany po 1945 r., z pomnikami przyrody;
• budynki gospodarcze z XIX wieku: (czworaki, gorzelnia, browar, magazyn zbożowy).

• Obory
• Konstancin-Jeziorna
• Parcela-Obory

Obory(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 341 .