Potok-Stany

Potok-Stany
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

janowski

Gmina

Potok Wielki

Liczba ludności (2021)

411[2][3]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

23-313[4]

Tablice rejestracyjne

LJA

SIMC

0803963[5]

Położenie na mapie gminy Potok Wielki
Mapa konturowa gminy Potok Wielki, u góry znajduje się punkt z opisem „Potok-Stany”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Potok-Stany”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Potok-Stany”
Położenie na mapie powiatu janowskiego
Mapa konturowa powiatu janowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Potok-Stany”
Ziemia50°48′44″N 22°13′17″E/50,812222 22,221389[1]

Potok-Stany – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Potok Wielki[5][6]. Przez miejscowość przepływa Stanianka niewielka rzeka dorzecza Sanny[7].

Integralne części wsi Potok-Stany[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
1064605 Popielarnia część wsi

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 436 mieszkańców[8].

Miejscowa ludność wyznania katolickiego przynależy do Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Potoku-Stanach[9].

Historia

Początkowo wieś wchodziła w skład rozległego kompleksu osadniczego Potoka. Początek jej powstawania poprzez wyodrębnienie z ziem Potoka przypada na rok 1529. W XVI wieku należała do Chamców, w XVII w. do Drzewickich, w XVIII w. do Ostrowskich, Zamojskich, Karskich i Drzewickich. Z końcem wieku znalazła się w rękach Sołtyków (1778). W XIX wieku wieść nabyli ją Pruszyńscy.

W 1863 roku oddział powstańczy poniósł klęskę w okolicach lasu Osinki. Podczas walk frontowych w 1915 roku spłonęło kilkadziesiąt zabudowań.

Według pierwszego powszechnego spisu Ludności z 1921 wieś liczyła 124 domy i 798 mieszkańców. W latach siedemdziesiątych XIX wieku rozparcelowano między osadników galicyjskich dobra folwarczne Potok Stany Duże i Małe (Stańki). Jeszcze w okresie okupacji austriackiej powstała szkoła powszechna, a w latach dwudziestych straż pożarna. Podczas II wojny światowej istniała w Potoku Stanach silna placówka NSZ. W kwietniu 1944 r. wieś stała się świadkiem bratobójczego ataku oddziałów AL skierowanego wobec członków NSZ. W lipcu 1944 r. w wyniku walk frontowych spłonęło 21 zagród.

W latach 1955–1957 Potok Stany był siedzibą gromady. W latach sześćdziesiątych przeprowadzono elektryfikację. W 1984 roku erygowano parafię, oraz rozpoczęto budowę kościoła parafialnego[9].

W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Potok-Stany, po jej zniesieniu w gromadzie Potok Wielki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Obiekty użyteczności publicznej

  • Zespół Szkół im. Romualda Traugutta w Potoku Stanach[10][11]
    • Publiczna Szkoła Podstawowa[12]
    • Publiczne Gimnazjum
  • Ochotnicza Straż Pożarna w Potoku Stanach[13]
  • Kościół Parafialny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Potoku Stanach

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109313
  2. ↑ Wieś Potok-Stany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-13], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-13].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 972 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Informacje na podstawie mapy na Geoportalu.
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ a b Opis Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Potoku-Stanach na stronie Dieciezji Sandomierskiej.
  10. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy Potok Wielki.
  11. ↑ Zespół Szkół w Potoku Stanach. szkoly.info.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. na stronie [www.szkoly.info.pl www.szkoly.info.pl].
  12. ↑ Publiczna Szkoła Podstawowa im.Romualda Traugutta w Potoku Stanach na stronie www.szkolnictwo.net.
  13. ↑ Informacje o jednostce OSP w Potoku Stanach na stronie Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).

Bibliografia

  • Baranowski Z.:Rys historyczny miejscowości powiatu janowskiego, Stalowa Wola 2001, ISBN 83-87840-53-X.
  • Województwo lubelskie w 15 tomach Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1880-1904, oprać. W. Sakławski, Lublin 1974, s. 246, 299–300.
  • Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa 1924, s. 38.
  • Lawera H., Bata A.: Gmina Potok Wielki. Historia i współczesność, Krosno 1999, s. 48–52.
  • Chodakiewicz M. J.: Narodowe Siły Zbrojne. „Ząb” przeciw dwóm wrogom, Warszawa 1999, s. 162.
  • Pawiński A.: Polska pod względem geograficzno-statystycznym opisana, Małopolska, t. III, w: Źródła Dziejowe, t. XIV, Warszawa 1886.
  • Inglot S. (red.): Rejestr poborowy województwa lubelskiego, Wrocław 1957. s. 83–84.
  • Rocznik Diecezji Sandomierskiej 1994, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 1995, s. 209–210.
  • Rząd Gubernialny Lubelski, Spisy, sygn.: 32; 143.
  • Księgi Grodzkie Lubelskie, Relacje, sygn.: 274,357v-364; 363,205-206.
  • Komisarz do spraw włościańskich powiatu Janów, sygn.: 432, 435.
  • Księgi Ziemskie Lubelskie, Ingrosacje, sygn.: 18, 90v-95.
  • Komisja Województwa Lubelskiego, sygn.: 330, 16.
  • Starostwo Powiatowe Kraśnickie, sygn.: 547.
  • Opis Gmin Powiatu Janowskiego, 1933 r.
  • Archiwum Zamojskich, sygn.: 122-124.
Gmina Potok Wielki
Wsie
Osada leśna
Integralne
części wsi
Zniesione
części wsi