U-614

U-614
Ilustracja
Siostrzana jednostka U-614 – U-660(inne języki)
Klasa

okręt podwodny

Typ

VIIC

Historia
Stocznia

Blohm & Voss, Hamburg III Rzesza

Położenie stępki

6 maja 1941

Wodowanie

29 stycznia 1942

 Kriegsmarine
Nazwa

U-614

Wejście do służby

19 marca 1942

Zatopiony

29 lipca 1943

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


769 ton
871 ton

Długość

67,1 metra

Szerokość

6,2 metra

Zanurzenie

4,74 metra

Zanurzenie testowe

100 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Materiał kadłuba

stal

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 3200 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 750 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


17-17,6 węzła
7,6 węzła

Zasięg

na powierzchni: 8500 Mm przy 10 węzłach
w zanurzeniu: 80 Mm przy 4 węzłach

Sensory
GHG, S-Gerät(inne języki)
Uzbrojenie
początkowo: 1 działo kal. 88 mm
1 działko plot. kal. 20 mm
14 torped
Wyrzutnie torpedowe

5 × 533 mm

Załoga

44

U-614 – niemiecki okręt podwodny typu VIIC z okresu II wojny światowej. Wyporność U-Boota wynosiła 769 ton w położeniu nawodnym i 871 ton pod wodą, a jego główną bronią było 14 torped o kalibrze 533 mm, wystrzeliwanych z pięciu wewnętrznych wyrzutni. Jednostka rozwijała na powierzchni maksymalną prędkość 17,6 węzłów, jej zasięg przy prędkości 10 węzłów wynosił 8500 Mm.

Okręt został zwodowany 29 stycznia 1942 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, a 19 marca 1942 roku wcielono go do służby w Kriegsmarine. Pływając w składzie 6. Flotylli U-Bootów, U-614 odbył trzy patrole bojowe, podczas których zatopił jeden statek o pojemności 5730 BRT. 29 lipca 1943 roku na północny zachód od przylądka Finisterre U-614 został zatopiony wraz z całą załogą bombami głębinowymi przez brytyjski samolot bombowy Vickers Wellington ze 172. Eskadry RAF(inne języki).

Projekt i budowa

 Osobny artykuł: Okręty podwodne typu VIIC.

Jednostki typu VIIC były kolejnym ewolucyjnym ulepszeniem najliczniej budowanych w Niemczech okrętów typu VII. Poprzednik – typ VIIB – miał zbyt mały zasięg i za mało miejsca pod pokładem, by można było zainstalować sonar[1][2]. Opracowany w 1938 roku projekt nowego okrętu różnił się od poprzedniej wersji m.in. zwiększoną grubością blach kadłuba sztywnego (z 16 do 18,5 mm, co zwiększyło maksymalną głębokość zanurzenia z 200 metrów do 250–280 metrów), przedłużeniem kadłuba o 60 cm i kiosku o 30 cm oraz powiększeniem zbiorników paliwa o 5,4 m³, co poprawiło zasięg[3][4]. Powiększone rozmiary pozwoliły na instalację aktywnego sonaru S-Gerät(inne języki), który uzupełniał pasywny Gruppenhorchgerät (GHG)[1][2]. Do zakończenia wojny do służby weszło 568 okrętów typu VIIC[5][6].

U-614 zamówiono 15 sierpnia 1940 roku[7][8]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 171 okrętów typu VIIC zamówionych w tej wytwórni[9][10]. U-614 otrzymał numer stoczniowy 114 (Werk 114)[8][11][a]. Stępkę okrętu położono 6 maja 1941 roku, a zwodowany został 29 stycznia 1942 roku[7][8].

Dane taktyczno-techniczne

Wnętrze przedziału silników wysokoprężnych

U-614 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[12]. Długość całkowita wynosiła 67,1 metra, szerokość 6,2 metra i zanurzenie 4,74 metra[6][13]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 9,6 metra[6]. Wykonany ze stali pancernej CM 351 o grubości 18,5 mm kadłub sztywny miał 50,5 metra długości i 4,7 metra szerokości[14][15][b]. Podzielony był grodziami na sześć przedziałów wodoszczelnych: (od dziobu): I – przedział torpedowy ze sterami głębokości oraz GHG, II – przedział akumulatorów wraz z pomieszczeniami załogi, magazynem amunicji i toaletą, III – centrala z pomieszczeniem wielofunkcyjnym (mieszczącym drugą baterię akumulatorów, pomieszczenia załogi i kambuz), IV – przedział silników spalinowych, V – przedział silników elektrycznych, VI – rufowy przedział torpedowy ze sterami kierunku i głębokości[18]. Kadłub ciśnieniowy otoczony był kadłubem lekkim wykonanym z blach o grubości 4–8 mm[19]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 769 ton, a w zanurzeniu 871 ton[13][20][c].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Krupp-Germaniawerft F46 z doładowaniem o łącznej mocy 3200 KM przy 470-490 obr./min, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym prądu stałego BBC GG UB720/8 o łącznej mocy 750 KM przy 295 obr./min[11][13]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby, zapewniając maksymalną prędkość 17–17,6 węzła na powierzchni i 7,6 węzła w zanurzeniu[11][13]. Zasięg wynosił 8500 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (3250 Mm przy prędkości maksymalnej) oraz 80 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą (130 Mm przy 2 węzłach)[13][21]. Zbiorniki mieściły 113,47 tony paliwa, a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów AFA 33 MAL 800 E po 62 ogniwa o łącznej pojemności 9160 Ah, masie 62 tony i czasie rozładowania 20 godzin[21]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia okrętu wynosiła 100 metrów, a głębokość zgniecenia 250–280 metrów[11][22].

Okręt wyposażony był w pięć wyrzutni torped kalibru 533 mm (cztery na dziobie i jedną rufową), z łącznym zapasem 14 torped (wymiennie okręt mógł przenosić 26 min typu TMA lub 39 min typu TMB)[23][24]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 88 mm SK C/35 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 220–250 naboi oraz pojedyncze działko przeciwlotnicze kalibru 20 mm C/38 L/65[6][23]. Jednostka wyposażona też była w pasywny sonar GHG i aktywny S-Gerät(inne języki), a do obserwacji służyły dwa peryskopy Zeissa: bojowy i nocny[11][25].

Załoga okrętu składała się z czterech oficerów oraz 40 podoficerów i marynarzy[21][26][d].

Służba

U-614 został wcielony do służby w Kriegsmarine 19 marca 1942 roku[7][27]. Dowództwo okrętu objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Wolfgang Sträter(inne języki), dowodzący wcześniej U-20[28]. U-Boot otrzymał numer poczty polowej M 44 065[29]. 1 lipca 1943 roku dowódca U-614 Wolfgang Sträter otrzymał awans na stopień kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant)[28]. Do 31 stycznia 1943 roku załoga jednostki przechodziła szkolenie w składzie 8. Flotylli U-Bootów, operując z Gdańska[7][8].

Pierwszy rejs bojowy

9 stycznia 1943 roku okręt wyszedł z Kilonii, udając się na swój pierwszy wojenny patrol[30]. 1 lutego okręt został przyporządkowany do 6. Flotylli U-Bootów w Saint-Nazaire[7][8]. W dniach 19–28 stycznia wchodził w skład wilczego stada „Landsknecht”[7][30]. 7 lutego o godzinie 4:11 na południowy wschód od przylądka Farvel U-Boot wystrzelił trzy torpedy w kierunku płynących w konwoju SC-118(inne języki) statków, trafiając w zbudowany w 1935 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Harmala” o pojemności 7300 BRT, płynący z ładunkiem 8500 ton rudy żelaza na trasie Rio de Janeiro – Trinidad (Kuba) – Nowy Jork – Halifax – Middlesbrough[8][31][e]. Statek zatonął na przybliżonej pozycji 55°14′N 26°37′W/55,233333 -26,616667, a z jego załogi składającej się z 54 osób załogi zginęli kapitan, 31 marynarzy, 10 artylerzystów i sygnalista; 11 rozbitków zostało uratowanych przez francuską korwetę „Lobelia” (K05)(inne języki)[8][31]. 9 lutego U-614 na zachód od Szkocji (na pozycji 55°57′N 19°45′W/55,950000 -19,750000) stał się celem ataku przeprowadzonego przez samolot bombowy B-17 z brytyjskiej 206. Eskadry RAF(inne języki) (pilot R.C. Patrick), w rezultacie czego został poważnie uszkodzony[30][32]. Okręt zawrócił w kierunku Saint-Nazaire, docierając do bazy 26 lutego po 49 dniach spędzonych w morzu[30][33].

Drugi rejs bojowy

12 kwietnia U-614 wyszedł z Saint-Nazaire na swój drugi atlantycki patrol[33][34]. Między 15 a 18 kwietnia okręt wchodził w skład wilczego stada o nieznanej nazwie, od 19 kwietnia do 4 maja został przyporządkowany do stada „Specht”, po czym w dniach 4–6 maja operował w stadzie „Fink”[7][34]. Od 7 do 10 maja U-Boot należał do stada „Elbe”, a następnie „Elbe 1” (10–14 maja)[7][34]. 24 maja okręt podwodny powrócił do Saint-Nazaire, po 43 dniach spędzonych w morzu[33][34].

Trzeci rejs bojowy i utrata okrętu

Trzeci atlantycki patrol załogi U-Boota rozpoczął się 25 lipca, kiedy to okręt wyszedł z Saint-Nazaire udając się na zachód[33][35]. 29 lipca 1943 roku na północny zachód od przylądka Finisterre U-614 został zaatakowany sześcioma bombami głębinowymi przez brytyjski bombowiec Vickers Wellington G ze 172. Eskadry RAF(inne języki), pilotowany przez Rowlanda G. Mussona[7][36]. Realizując nowe wytyczne BdU(inne języki) w zakresie obrony przed lotnictwem okręt pozostał na powierzchni, broniąc się z nowo zamontowanego czterolufowego zestawu działek kalibru 20 mm Flakvierling 38[36]. Pomimo tego U-Boot został zatopiony na pozycji 46°42′N 11°03′W/46,700000 -11,050000 wraz z całą, liczącą 49 osób załogą, po patrolu trwającym pięć dni[7][27][35][f].

Podsumowanie działalności bojowej

U-614 odbył trzy patrole bojowe, spędzając w morzu 97 dni[33]. W ich trakcie zatopił brytyjski statek „Harmala” o pojemności 7300 BRT, na pokładzie którego zginęły 43 osoby[31].

Uwagi

  1. ↑ U-614 ↓ podaje, że okręt zbudowano pod numerem stoczniowym 590.
  2. ↑ Stal CM 351 produkcji zakładów Kruppa składała się z 1,23% manganu, 0,3% krzemu, 0,17% węgla, 0,13% chromu oraz 0,1% wanadu i miała następujące parametry: wytrzymałość od 55 do 70 kg/mm², granicę plastyczności 45 kg/mm², ściskanie 60% i rozciąganie 28%[16][17].
  3. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242 podaje wyporność 749/851 ton; Rössler 1989 ↓, s. 335 i Miller 2000 ↓, s. 27 761/865 ton, zaś Gogin 2025 ↓ i Showell 2006 ↓, s. 81 769/1070 ton.
  4. ↑ W momencie zatopienia U-614 na jego pokładzie przebywało 49 osób[7][8].
  5. ↑ Blair 1999 ↓, s. 213 podaje, że jedna z torped wystrzelonych przez U-614 trafiła też w uszkodzony przez U-402(inne języki) norweski zbiornikowiec „Daghild” o pojemności 9300 BRT; trafienia statku przez U-614 nie potwierdza natomiast Daghild ↓.
  6. ↑ Borowiak 2009b ↓, s. 386 podaje, że U-614 został zatopiony na pozycji 46°21′N 11°03′W/46,350000 -11,050000.

Przypisy

  1. ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 115.
  2. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 89.
  3. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 115–116.
  4. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 90–91.
  5. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 94.
  6. ↑ a b c d VIIC ↓.
  7. ↑ a b c d e f g h i j k U-614 ↓.
  8. ↑ a b c d e f g h Borowiak 2009b ↓, s. 386.
  9. ↑ Blohm & Voss ↓.
  10. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 206.
  11. ↑ a b c d e Gogin 2025 ↓.
  12. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 78.
  13. ↑ a b c d e Möller i Brack 2004 ↓, s. 73.
  14. ↑ Gröner 1985 ↓, s. 72.
  15. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 92, 113.
  16. ↑ Rössler 1989 ↓, s. 157.
  17. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113.
  18. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 113, 120–132.
  19. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 114.
  20. ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 209.
  21. ↑ a b c Borowiak 2009a ↓, s. 93.
  22. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 91.
  23. ↑ a b Borowiak 2009a ↓, s. 92.
  24. ↑ Miller 2000 ↓, s. 27.
  25. ↑ Borowiak 2009a ↓, s. 126.
  26. ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 242.
  27. ↑ a b Gröner 1985 ↓, s. 93.
  28. ↑ a b Wolfgang Sträter ↓.
  29. ↑ Borowiak 2009b ↓, s. 385.
  30. ↑ a b c d patrol 1 ↓.
  31. ↑ a b c Harmala ↓.
  32. ↑ Blair 1999 ↓, s. 214.
  33. ↑ a b c d e patrole ↓.
  34. ↑ a b c d patrol 2 ↓.
  35. ↑ a b patrol 3 ↓.
  36. ↑ a b Blair 1999 ↓, s. 413.

Bibliografia

  • Clay Blair: Hitlera wojna U-Bootów. Ścigani 1942–1945. Warszawa: Wydawnictwo Magnum, 1999. ISBN 83-85852-42-5.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-400-6.
  • Mariusz Borowiak: Żelazne rekiny Dönitza. T. 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2009. ISBN 978-83-7020-406-8.
  • Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Ivan Gogin: "VIIC" type seagoing submarines (1940–1944). Navypedia. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
  • Guðmundur Helgason: Blohm & Voss, Hamburg. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Daghild. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Harmala. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Korvettenkapitän Wolfgang Sträter. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-614. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-614. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrol info for U-614. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Patrols by U-614. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: Type VIIC. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • Guðmundur Helgason: U-614. uboat.net. [dostęp 2025-01-10]. (ang.).
  • David Miller: U-Boats: History, Development and Equipment, 1914–1945. London: Conway Maritime Press, 2000. ISBN 978-0851777900. (ang.).
  • Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
  • Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.).
Okręty podwodne typu VII C