Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
Ant le region polar ëd la Tèra as peulo s-ciairesse dle lus antense ant ël cel nuité: a son j'aurore, boreaj al nòrd e austraj al sud.
A son provocà da l'intrada ëd partissele ch'a rivo dal sol ant ël camp magnétich ëd la Tèra.