بوآ:واقعہ کربلا
| ” | حسین منی و انا من الحسین ۔ قول رسول اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم | “ |
| ” | خداوند نے فرات دے کنارے اک ذبحِ عظیم مقرر کر رکھی اے ۔ توریت ، کتاب یرمیاہ 46:10 | “ |
فرمان سید الانبیا صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم
﴿ان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ﴾
حسین چراغِ ہدایت تے کشتیِ نجات نیں
حیّ الی الحسین علیہ السلام لان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ من اراد النجاۃ فلیوال حسینا
چلے آو حسین علیہ السلام دی طرف کیوںکہ آپ علیہ السلام ہدایت دے چراغ تے نجات دی کشتی نيں جو بندہ نجات چاہندا اے اسنوں چاہیے کہ حسین نوں دوست رکھے۩مَثَلُ أهلِ بَیتی فیکُم مَثَلَ سَفینَهَ نُوحٍ مِن قومِهِ مَن رَکِبَهَا نَجَا وَ مَن تَخَلَّفَ عَنهَا غَرِقا۩
میرے اھل بیت دی مثال کشتی نوح دی طرح اے جو وی اس وچ سوار ہوئے گا اوہ نجات پائے تے جس نے وی اس توں منہ موڑ لیا اوہ غرق ہوجائے گا تعارف سانحۂ کربلا یا واقعہ کربلا یا کربلا دی جنگ 10 محرم 61ھ (بمطابق 9 یا 10 اکتوبر، 680ء) نوں موجودہ عراق چ کربلا دے مقام اتے پیش آیا۔ جتھے مشہور عام تاریخ دے مطابق اموی خلیفہ یزید اول دی بھیجی گئی فوج نے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے نواسے حسین ابن علی تے ان دے اہل خانہ نوں شہید کیتا۔ حسین ابن علی دے نال 72 ساتھی، کچھ غلام،22 اہل بیت دے جوان تے خاندان نبوی دیاں عورتاں تے بچے شامل سن ۔ اسلامی نظام حکومت دی بنیاد شورائیت اتے سی ۔ آنحضور صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم تے خلفائے راشدین دے دور اس دی بہترین مثال سن ۔حضرت حسن بن علی تے معاویہ نے معاہدہ کیتا سی کہا وہ کسے نوں خلیفہ نامزد نہ کرن گے مگر معاویہ نے یزید نوں اپنا جانشین نامزد کرکے ایسے اصول دین دی خلاف ورزی کیتی سی کیونجے اسلامی نقطہ حیات چ شخصی حکومت دے قیام دا کوئی جواز نہیں ۔ حالے تک سرزمین حجاز چ ایسے کبار صحابہ تے اکابرین موجود سن جنہاں نے براہ راست نبی کریم صلی اللّٰہ علیہ و آلہ وسلم دا دور دیکھا سی ۔ لہذا انہاں لئی معاویہ دی غلط روایت قبول کرنا ممکن نئیں سی ۔ امام حسین عليہ السلام نے انہاں ہی اصولاں دی خاطر یزید دی بیعت قبول کرن توں انکار کر دتا۔ یزید دا ذاتی کردار انہاں ساریاں خوبیاں توں عاری سی جو امیر یا خلیفہ لئی شریعت اسلامیہ نے دسیاں نیں ۔ سیروشکار تے شراب و شباب اس دے پسندیدہ مشاغل سن لہذہ ذاتی حیثیت نال وی کسے فاسق تے فاجر نوں بطور حکمران تسلیم کرنا امام حسین عالی مقام لئی کس طرح ممکن ہو سکدا سی۔ یزید نے تخت نشین ہون دے بعد حاکم مدینہ ولید بن عقبہ راہیں امام حسین عليہ السلام توں بیعت طلب کیتی ولید نے سختی نال کم نہ لیا لیکن مروان بن الحکم بزور بیعت لین لئی مجبور کر رہیا سی ۔ انہاں حالات چ امام حسین عليہ السلام نے سفر مکہ اختیار کیتا تے ااہل وتھوں کوفہ دی دعوت اتے کوفہ لئی روانہ ہوئے۔ جدوں امام حسین عليہ السلام مکہ پہنچے تے اہل کوفہ نے انھاں نوں سینکڑے خط لکھ کے کوفہ آن دی دعوت دتی تاکہ اوہ خلافت اسلامیہ دے قیام دی جدوجہد دا آغاز کر سکن لیکن غدار اہل کوفہ نے انہاں نل اغداری کیتی تے اپنے وعدےآں توں پھر کے امام حسین عليہ السلام دا ساتھ نہ دتا۔ یزید دی بھیجی ہوئی فوج نے کربلا چ نواسہ رسول امام حسین عليہ السلام نوں انہاں دے اہل خانہ تے اصحاب نوں شہید کر دتا۔ ولید بن عتبہ نے امام حسین عليہ السلام تے عبداللہ بن زبیر نوں قاصد دے ذریعہ بلایا۔ حالے تک معاویہ دے مرن دی خبر مدینہ چ عام نہ ہوئی سی ۔۔ پر بلاوے دا مقصد دوناں حضرات نے سمجھ لیا ۔امام حسین عليہ السلام توں جدوں بیعت لئی کہیا گیا تے انہاں نے جواب دتا کہ میرے ورگا آدمی خفیہ بیعت نہیں کر سکدا۔ جدوں بیعت عام ہوئے گی اس وقت آ جاواں گا ۔ ولید راضی ہو گیا تے انھاں نوں واپس جان دی اجازت دے دتی ۔ عبداللہ بن زبیر اک دن دی مہلت لے کے مکہ روانہ ہوگیا۔ بعد چ اسدا تعاقب کیتا گیا مگر اس اثناء چ اوہ کتھے دور جا چکیا سی ۔ جدوں مروان نوں اس صورت حال دا علم ہویا تے ولید نال بہت ناراض ہویا تے کہیا کہ توں بیعت دا وقت گوا دتا ۔ ہ نقیامت تک انہاں توں بیعت نئیں لے سکیں گا۔ امام حسین عليہ السلام عجیب الجھن نال دوچار سن اگر اوہ مدینہ چ مقیم رہندے تے بیعت دے بغیر کوئی چارہ کار نہ سی ۔ لٰہذا اوہ27 رجب 60 ہجری(60ھ) چ اپنے اہل و عیال دے نال مکہ روانہ ہو گئے۔ مکہ پہنچ کے شعب ابی طالب چ قیام کیتا۔
|
چُنواں لیکھ علی الاکبر ابن الحسین یا علی اکبر(عربی: علي الأكبر ابن الحسين) حضرت امام حسین تے لیلی بنت ابی مروہ دے پتر سن ، جو عاشورہ دے دن کربلا چ شہید ہوئے ۔ اینہاں دے بھراواں دے ناں وی علی سن ، علی اصغر بن حسین تے علی بن حسین(زین العابدین سید سجاد) ۔ آپ رسول خدا حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نال بوہت زیادہ مشابہت رکھدے سن ، امام حسین اکثر کہندے ،جدوں مینوں اپنے نانا دی یاد آندی ، میں علی اکبر دے چہرے ول تکدا ۔ علی اکبر واقعہ کربلا چ 10 محرم 61ھ چ مرہ بن منقد دے وار نال شہد ہوئے ۔ حضرت علی اکبر دی آواز بوہت خوبصورت تے بلند سی ، عاشورہ دے دن سویرے امام حسین علیہ سلام نے حضرت علی اکبر نوں اذان دین لئی آکھیا ۔ ظہر دی نماز دے بعد علی آکبر نے امام حسین توں جنگ دی اجازت منگی تے آکھیا :بابا جاں مینوں اسلام دے دشمناں نال جنگ دی اجازت دیؤ حضرت امام حسین نے اینہاں نوں جنگ دی اجازت دے دتی تے آکھیا ، اللہ تیرے نال ہوئے ۔ لیکن اکبر تینوں پتا اے کہ تیری ماں ، بھیناں تے پھپھیاں تیرے نال کنا پیار کردیاں نیں ، جاؤ تے اوہناں نوں الوداع کہہ آؤ ۔ علی اکبر اپنی ماں دے خیمے وچ گئے ، ہر بار جدوں اوہ اپنی ماں دے خیمے چوں باہر آنا چاہندے ، پھپھیاں تے بھیناں اینہاں دی بانہہ پھڑ کے آکھدیاں ، علی اکبر تیرے بغیر اسیں کداں جیواں گئیاں ؟۔ امام حسین نے سبنوں آکھیا علی اکبر نوں جاں دیؤ ۔ امام حسین نے علی اکبر دی گھوڑے تے چڑھن چ مدد کیتی ۔ جدوں علی اکبر نے میدان جنگ ول گھوڑا توریا اوہناں نےاپنے پچھے قدماں دی آواز سنی ، اوہناں مڑ کے ویکھیا کہ مام حسین اوہناں دے پچھے پچھے آرہے سن ۔ علی اکبر آکھیا : اسیں الوادع آکھیا اے ۔ تسیں میرے پچھے کیوں آرہے او ؟ حسین بن علی نے حواب دتا ، میرے پتر جے تیرا ، تیرے ورگا پتر ہندا تاں تینوں اس گل دی سمجھ آندی ۔ بعد أن ردّ علي الأكبر على القوم أمانهم الذي عرضوه عليه شدّ عليهم وهو يرتجز معرفا بنفسه القدسية وغايته السامية: أنا علي بن الحسين بن علي نحن وربّ البيت أولى بالنبي
تالله لا يحكم فينا ابن الدعي أضرب بالسيف أحامي عن أبي
ضرب غلام هاشمي علوي بلعمی مطابق علی اکبر نے دشمناں اتے 10 وار حملہ کیتا تے ہر حملے چ 2 یا 3 نوں ماریا ۔ علی اکبر نے کئی مشہور جنگجوآں نوں قتل کیتا ، کسے چ جرات نئیں سی کہ اوہ اوہناں دے نیڑے آئے تے جنگ کرے ۔ عمرو ابن سعد نے اپنے سپاہیاں نوں علی اکبر نوں قتل کرن دا حکم دتا ، تے آکھیا ،جدوں علی اکبر قتل ہوجاؤ ، حسین زندہ رہنا نئیں چاہے گا ، علی اکبر حسین دی زندگی اے ۔ کجھ سپاہیاں نے علی اکبر اتے حملہ کیتا ،مرہ بن منقد نے علی اکبر دے سینے اتے برچھی نال وار کیتا ۔ اس لعین نے برچھی دا لکڑی دا توڑ دتا تے برچھی دا پھل علی اکبر دے سینے چ رہن دتا ، تاکہ اوہ ذیادہ تکلیف دیوے ۔ جدوں علی اکبر اپنے گھوڑے توں ڈگدے ، اوہناں آکھیا ، بابا جاں میرا توانوں آخری سلام ہوئے ۔ایتھے میرے نانا رسول اللہ نے مینوں پانی دتا ۔ اوہ کہندے نیں آپدے ایتھے نیں تواڈے انتظار وچ ۔ علی اکبر نوں فیر دشمناں نے گھیر لیا تے شہید کر دتا ۔ علی اکبر دے ایہ کہن دی وجہ ایہ سی ، جدوں علی اکبر نے دشمن دیاں فوجاں دی کافی گنتی نوں قتل کیتا ، اوہ امام حسین کول آئے تے آکھیا کہ اوہ بوہت پیاسے نیں ، امام حسین بوہت اداس ہوئے تے آکھیا : علی اکبر ، تواڈے نانا خدا دے رسول ، توانوں اوہ پانی پلان گے جسدا ذائقہ تسیں کدی نئیں بھُلو گے ۔ جدوں امام حسین نے علی اکبر دا آخری سلام سنیا ، او ہناں دریاے فرات ول دیکھیا جتھے عباس بن علی(غازی عباس) دا جسم پیا ہوئیا سی تے آکھیا ،عباس ، ہن تیرے اس بھراء نوں تیرے بوہت لوڑ اے ، توں کتھے چلا گیا؟ حسین ابن علی میدان جنگ ول چلے ۔ جدوں امام حسین علی اکبر کول پہنچے ، اکبر نے اپنا سجا ہتھ اپنے زخمی سینے اتے دھریا تے اپنا کھبا ہتھ اپنے بابا دے موڈھے دوالے لپیٹیا ۔ امام حسین نے پچھیا ، اکبر توں مینوں اکو ہتھ نال کیوں پھڑیا ؟ علی اکبر نے جواب نئیں دتا ۔ امام حسین نے علی اکبر دا سجا ہتھ پرے کرن دی کوشش کیتی پر علی اکبر نے پرے نا کیتا ، امام حسین نے زور نال ہتھ پرے کیتا تے اوہناں علی اکبر دے سینے چ برچھی دا پھل دیکھیا ۔ امام حسین نے علی اکبر نوں زمین اتے لٹایا تے آپ گوڈےآں بھار بیٹھے ، تے اپنے دونے ہتھ برچھی دے پھل نوں پائے ۔ اوہنان اپنے بابا علی دی قبر نجف ول دیکھیا تے آکھیا ۔بابا میں وی اپنے خیبر وچ آ گیا ۔ امام حسین نے برچھی دا پھل باہر کھچیا جہڑے علی اکبر دے دل نال باہر آ گیا ۔ اپنے پتر دی ایہ تکلیف ویکھ کے امام دے آنسو نکل آئے ۔ |
| شہدائے کربلا آپ قبیلہ بنو ہمدان دی شاخ بنو ارجدوں دے چشم و چراغ سن۔ آپ دا پورا نام عبد الرحمن بن عبداللہ الکذن بن ارجدوں بن دعام بن مالک بن معاویہ بن صعب بن رومان بن بکیر الھمدانی الارجبی سی۔ آپ اس دوسرے وفد دے اک رکن سن جو کوفے توں خطوط لے دے مکہ گئے سن۔ جبکہ آپ دے ہمراہ قیس ہور 50 خطوط سن ۔ یہ وفد12 رمضان کو امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ پہنچا سی ۔ کچھ مورخین دا کہنا اے دے جناب مسلم علیہ السلام دے ہمراہ یہی عبد الرحمن ، قیس ہور عمارہ شامل سن ۔ عبد الرحمن جناب مسلم کو کوفے پہنچا کر واپس امام علیہ السلام دی خدمت وچ مستقل شامل ہو گئے سن ہور عاشور کو امام علیہ السلام دے ساتھیوں دے ہمراہ شہید ہوئے ۔ امام حسین نے کوفیاں دے انہاں خطوط دے جواب وچ مسلم بن عقیل نوں قیس بن مسہر صیداوی، عبدالرحمان بن عبدالله تے عمارۃ بن عبید سلولی دے نال کوفہ روانہ کیتا۔ عبدالرحمان مسلم بن عقیل دی شہادت دے بعد مخفیانہ طور اُتے کوفے توں نکلے تے امام حسین دے قافلے توں مل گئے عبدالرحمن عاشورا دے روز امام حسین دی اجازت توں میدان کارزار وچ گئے ۔ چند لوکاں نوں قتل تے زخمی کرنے دے بعد خود شہید ہوئے گئے۔انہاں نوں پہلے حملے وچ شہید ہونے والےآں وچ شمار کیتا جاندا اے ۔ بنی اسد نے انہاں دے جسد نوں ہور شہدا دے نال اک قبر وچ دفنایا ۔ ۔۔۔۔۔۔۔ |
چُنویں تصویر |
حديث نبوی
محمد بن عمرو بن حسین بیان کردے نيں :کنا مع الحسين بنهر کربلا فنظر إلي شمر ذي الجوشن فقال : صدق اﷲ ورسوله! فقال رسول اﷲ صلي الله عليه وآله وسلم کائي أنظر : إلي کلب أبقع يلغ في دماء أهل بيتي و کان شمر أبرصہم یعنی امام حسین دے نال کربلا دے دریا اُتے موجود سن تاں آپ نے شمر دے سینے دی طرف دیکھیا تے فرمایا : اللہ تے اس دے رسول صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے سچ فرمایا اے۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا سی کہ گویا میں اس سفید داغاں والے کتے دی طرف دیکھ رہیا ہاں جو میرے اہل بیت دے خون وچ منہ مار رہیا اے تے شمر برص دے داغاں والا سی۔(کنز العمال فضائل اهل بي، قتل حسين، 13) چنانچہ حسین ابن علی نے نشانی دیکھ کے فرمایا ہاں ایہ بدبختی تیرا ہی مقدر اے، اوہ بدبخت اگے ودھیا تے سر نوں تن توں جدا کر دتا۔
|
| اقتباس امام حسین عليہ السلام نے مقام بیضہ اُتے خطبہ دتا ۔ جس وچ اپنےمقاصد دی وضاحت کيتی ۔ آپ نے فرمایا:
|
کیہ تسیں جاندے او؟
|
| عاشورہ عاشور تے عاشورہ تے عاشوراء علمائے لغت دے مشہور قول دے مطابق دس محرم نوں کہیا جاندا اے۔ بعض علمائے لغت دا کہنا اے کہ لفظ عاشورہ لفظ عاشور دا معرب اے تے عاشورا اک عبرانی لفظ اے۔ عبرانی وچ لفظ عاشورا (یہودی مہینے) ماہ " تشْری" دی دسويں تریخ نوں کہیا جاندا اے ۔عاشورہ، محرم دا دسواں دن اے، (اوہ دن جدوں حسین ابن علی شہید ہوئے سن ۔) |
| واقعات حسین بن علی توں بیعت دے مطالبہ دے بعد قافلہ حسینی دی مدینہ توں روانگی توں شروع ہو کے قافلہ حسینی دی واپس مدینہ آمد تک دے واقعات ۔ سنہ 60 ھ
سنہ 61 ه
|
ہورمعلوماتی صفحے
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| گٹھاں |
مورتاں
| |||||||||||
| ویکیمیڈیا منصوبےآں وچ سانچہ:بوآ:واقعہ کربلا/ویکیمیڈیا |