میری کیوری
| میری کیوری | |
| |
| جمی: | 7 نومبر 1867 وارسا، روسی سلطنت |
| مرن دن : | 4 جولائی 1934 پاسے، فرانس |
| کم : | فزکس ، کیمسٹری |
| گن: | تابکاری، پولونیم تے ریڈیم لبے |
| انعام: | 1911 اچ کیمسٹری دا نوبل انعام |
میری کیوری (Maria Salomea Skłodowska-Curie) اک پولش فرانسیسی فزکس تے کیمسٹری گرو سی۔ اوہنے تابکاری تے مڈھلی کھوج کیتی۔ اوہ پہلی سوانی سی جنے نوبل انعام جتیا تے اوہ پہلی انسان سی جینے نوبل انعام 2 واری تے سائنس دے وکھرے انگاں وچ جتیا۔ اوہ پیرس یونیورسٹی دی وی پہلی زنانہ پروفیسر سی۔
میری کیوری وارسا وچ جمی تے چوی سال دی عمر تک اوتھے رئی۔ 1881 وچ او اپنی وڑی پہن پچہے پیرس دی یونیورسٹی وچ پڑھن گئی، ایتھے اوہنے اپنی وڈی ڈگری لئی تے ہور سائینسی کم کیتے۔ اوہنے پیرس تے وارسا وچ کیوری انسٹیٹیوٹ قائم کیتے۔ اوہدا جنڑا پیری کیوری وی نوبل انعام وچ اوہدا سنگی سی۔ اوہدی تعی تے جوائی وی رل کے نوبل انعام لیا۔ اودا پیو وارسا وچ دو سکولاں دا ڈائریکٹر وی سی۔ اوہدی ماں دا وارسا وچ اک بورڈنگ سکول سی تے او ٹی بی دے روگ دی شکار سی جدوں میری کیوری 12 سالاں دی ہوئی تے او مر گئی۔
اوہدا پیو اک ان متی سی تے ماں کیتھولک۔
اوہدے کماں وچ ریڈیوایکٹیویٹی دی تھیوری ،ریڈیو آئسوٹوپس نوں وکھرا کرن دے ول تے دو نوے عنصر پولونیم تے ریڈیم دا لبنا وی ہیگا اے۔ اودیاں اکھاں تھلے کینسر دا وی علاج لبیا گیا اے۔
فرانس دی رہن آلی ہو کے وی او اپنے دیس پولینڈ نوں نا پلہی تے اپنے پہلے عنصر جنوں اوہنے لبیا سی، اپنے دیس دا ناں پولونیم دیتا۔1932 وچ اوہنے وارسا اپنے دیس وچ ریڈیم انسٹیٹیوٹ قائم کیتا جیدی سردار اوہدی ڈاکٹر پہن سی۔
پہلا جیون
میری کیوری 7 نومبر 1867 وارسا پولینڈ وچ جمی سی۔ مشہور استاد ماں پیو دی پنجویں تے سب توں نکی تعی سی۔ اوہدے وڈے پہن پراہواں دے ناں زوفیا، جوزف، برونیساوا تے ہیلینا سن۔ اوہدا دادا وی اک استاد سی۔ اوہدے ابے نے اوہنوں میتھ تے فزکس پڑھائی۔ دو سالاں بعد اوہدی وڈی پہن زوفیا ٹائیفائیڈ نال مر گئی۔ رابرٹ ویلیم دا کہنا اے کہ اوہدی ماں تے پہن دے مرن تے او کیتھولک چرچ نوں چھڈ کے ایگناسٹک ہو گئی۔
جدوں میری کیوری دس وریاں دی سی تے اپنی ماں دے بورڈنگ سکول جاںڑ لگ گئی۔ فیر او جمنیزیم چلی گئی جتھوں اوہنے 12 جون 1883 نوں گریجوایشن کیتی۔ اگلے سال او اپنے پیو دے ساکاں نال پنڈاں ساواں رئی۔ اگلے سال اونے وارسا وچ اپنے پیو نال پڑھان شروع کر دتا۔ پولینڈ دی ازادی تے کم کرن تے اوہدے ماں تے پیو دوواں دی جائداد کھو لئی گئی۔ ایس گل نے اوہناں دا جینا اوکھا کر دتا گیا۔
میری نے اپنی پہن دی پیرس وچ پڑھن وچ ہتھ وٹایا۔ دو سال مغروں اوہدی پہن نے میری نوں پڑھن لئی پیسے دتے۔ ایس کم لئی میری کسے کاہر وچ استانی لگی رئی، پہلے کاہراکو وچ اک ٹبر دے کاہر فیر چیہنوف دو سال تک اک زمیندار دے کاہر پڑھایا جیدے تادے پیو دے ساک سن۔ اوہنوں اوس کاہر کم کردیاں اوہناں دے لڑکے نال پیار ہو گیا۔ پر اوس منڈے دے ماں پیو نے اوس غریب ساک نال ویاہ نا ہونڑ دتا۔ جس دی وجہ توں اوہنوں اس کاہر نوں چھڈ کے جانا پیا۔ فیر او سوپوٹ وچ اک سال تک استانی رئئ، اس پیسے نال اپنی پہن دی مدد کردی رئی۔
1890 دے شروع وچ اوہدی پہن برونیساوا نے ویاہ کر لیا جیدے ھوڈے مہینیاں بعد اودی پہن نے اوہنوں پیرس آن نوں آکھیا پر میری نے منع کر دیتا کیوں جے اوہ یونیورسٹی دی فیس نئی دے سکدی سی۔ او اوہدوں وی اوس منڈے نال ویاہ کرنا چاندی سی۔ او اپنے پیو دے کاہر وارسا چلی گئی تے 1891 تک اوتھے رئی۔ اوہنے اک یونیورسٹی وچ پڑھائی وی کیتی تے پڑھایا وی۔ فیر اوہنے میوزیم آف انڈسٹری تے ایگریکلچر دی لبارٹری وچ اپنا سائنسی کم شروع کیتا وارسا دے پرانے شہر کول۔ اوس لبارٹری نوں اوہدا کزن جازف بوگوسکی چلاندا سی جتھے مینڈلیف وی کم کردا سی۔
اپنی وڈی پہن دے کہن تے زوراوسکی کولوں اک خط ملیا جیدے وچ اوہنے میری دے نال اپنا جوڑ مکا دیتا ،جدی وجہ توں اوہنے فرانس جانڑ دی ٹھان لئی۔
پیرس وچ میری کیوری اپنی پہن تے پہنوئی نال رہن آستے جگہ مل گئی ، پیرس یونیورسٹی سوربون وچ اپنی فزکس ،کیمسٹری تے میتھ وچ پڑھائی اگے ودھائی۔
سوربون
میری دن وچ پڑھدی سی تے شام نوں بچیاں نوں پڑھاندی سی فیر وی اوہدا گزارا اوکھا سی۔ 1893 وچ اوہنے فزکس وچ ڈگری لئی تے لپمینز دی انڈسٹری لیبارٹری وچ نوکری شروع کر دتی تے اوہدے نال نال سوربون وچ اپنی پڑاھئی جاری رکھی تے 1894 وچ میتھ دی ڈگری لئی۔
اوسے سال پیری کیوری اوہدی زندگی وچ آیا۔ میری نے لوہے دیاں وکھریاں ونڈاں دی مقنایسی زور ناپن توں اپنی پڑھائی نیو رکھی۔ میگنیٹیزم وچ اوہناں دوواں دا رلی ہوئی دلچسپی نے اوہناں دواں نوں نیڑے کیتا۔
گرمیاں چ اوہ شہر وارسا ٹر گئی جس دی وجہ توں اوہ ہور نیڑے آگئے۔ اوہ جاندی سی کے پولینڈ واپس ٹر کے اپنے جی دے مضمون چ اگے پڑھے پر جدوں اوہنوں کراکو یونیورسٹی نے اس وجہ توں داخلہ نہ دتا کہ اوہ کڑی سی تے اوہ پیرس ٹر گئی۔ اک ورے بعد اوہنے تے پیری نے جولائی 1895 چ ویاہ کر لیا تے اس توں بعد اوہ سارے ویلے لیبارٹری چ رل کے کم کردے ریندے سن۔ سیکل چلاںا تے باہر دے ملکاں دی سیر کرنا ایناں دوواں دا مشغلا سی۔میری نوں اک سنگی تے سائنسی تعاون لب گیا سی جیدے اتے او بھروسہ کر سکدی سی۔
نوےعنصر
1896 وچ ہینری بیکرل نے یورینیم دے نمک دی کھوج توں تابکاری دریافت کیتی۔
پیری تے میری نے اپنے تھیسس دی معلومات نوں وداںڑھ آستے یورینیم دی ریز دی بقاعدہ چھان بین کرن دا سوچیا۔ میری کیوری نے نمونیاں نوں لبھن آستے اک چلاک تکنیک دا استعمال کیتا۔ 15 سال پہلے پیری دے پرعا تے پیری نے اک الیکٹرومیٹر ایجاد کیتا۔ اپنے بندے دا الیکٹرومیٹر ورت کے اوہنے اے لبھیا کے یورینیم دی ریز ہوا نوں آئیونائز کر دیندیاں نیں تے ہوا چوں بجلی لنگ سکدی اے۔ اوہنے تجربے توں اے پتہ کیتا کے یورینیم دی طاقت اوہدی مقدار اتے نیو رکھدی اے۔ اوہنے تجربے توں اے وکھایا کہ یورینیم دی تابکاری اوہدے مالیکیولاں دے وشکار کوئی ری ایکشن دی بجاۓ اوہدے ایٹم توں خارج ہوندی اے۔
پیری تے میری نے یورینیم دی کچ تعاتاں پچبلنڈے تے ٹاربرنائٹ اتے وی کھوج کیتی تے اوہنوں پتہ چلیا کے پچبلنڈے یورینیم توں چار گنا تے ٹاربرنائٹ دو گنا بوتی تابکاری خارج کردی اے۔ اونے اس توں اے نتیجہ کڈیا کہ ایناں کچ تعاتاں وچ یورینیم توں وی طاقتور تابکار عنصر نکی تعداد وچ پاۓ جاندے نیں۔
نوبل انعام
دسمبر 1903 وچ سائنس دی شاہی سویڈنی اکیڈمی نے فزکس وچ نوبل انعام، میری کیوری، پیری کیوری تے ہنری بیکرل نوں دتا۔ پہلے ایہ پیری تے بیکرل نوں ای دے رۓ سن۔ کمیٹی دے اک سنگی نے پیری نوں ایہ گل دسی تے فیر پیری دی شکیت تے میری دا ناں وی رلایا گیا تے اینج اوہ پہلی سوانی بنی جنے نوبل انعام جتیا۔
ہور ویکھو
بارلے جوڑ
 |
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: میری کیوری |
جیکوبس فانت ہوف · ایمل فشر · سوانتے آرہینیاس · ولیم ریمزے · ایڈولف فان بایر · ہنری موئیسان · ایڈورڈ رچنر · ارنسٹ ردرفورڈ · ولیہلم اوسٹوالڈ · اٹو ولاخ · میری کیوری · وکٹر گرگنارڈ · پال سبٹیائر · ایلفرڈ ورنر · تھیوڈر ولیم رچرڈز · رچرڈ ولسٹاٹر · فرتز ہابر · والٹر ہرمن نرنسٹ · فریڈرک سوڈی · فرانسس ولیم آسٹن · فرٹز پریگل · رچرڈ ایڈالف سگمونڈی · تھیوڈر سویڈبرگ · ہائنرش اٹو ویلینڈ · ایڈولف اٹو رائنہولڈ ونڈاؤس · آرتھر ہارڈن · ہانز فان ایولرچیلپن · ہانز فشر · کارل بوش · فریڈرخ برجیاس · ارونگ لینگمر · فریڈرک جولیو-کیوری · ارین جولیو-کیوری · پیٹر ڈیبے · پیٹر ڈیبے · والٹر ہاورتھ · پال کارر · رچرڈ کوہن · ایڈلف بوتنانت · لیوپولڈ روزیکا · جارج ڈی ہفسے · ارتری الماری فرتانن · جیمز سمنر · جان ہوورڈ نارتھراپ · وینڈل میریڈتھ سٹینلے · رابرٹ رابنسن · آرنے ٹسیلیس · ولیم جیوک · اٹو ڈائیلز · کرت ایلڈر · ایڈون میکملن · گلین سیبورگ · آرچر مارٹن · رچرڈ سنج · آرچر مارٹن · رچرڈ سنج · ہرمن شتاؤڈنگر · لینس پالنگ · ونسنٹ دو وینیو · سائرل نارمن ہنشلوڈ · نیکولے سمیونوو · الیگزنڈر ٹوڈ · فریڈرک سینگر · یاروسلاو ہیروسکی · سیویرو اوچوا · ولرڈ لبی · میلون کیلون · جان کینڈریو · کارل زیگلر · گیولیو نٹا · ڈورتھی ہوجکن · رابرٹ وڈورڈ · رابرٹ ملیکن · رونلڈ نورش · جارج پورٹر · لارس اونساگر · آڈ ہاسل · لوئیس لیلور · رابرٹ لیفکوٹز · بریان کوبلکا · سٹیفن ہیل · ولیم مورنر · ایریک بیٹزگ
ولہیلم رونٹیگن · ہینڈرک لورینٹز · پیٹر زیمن · ہینری بیکرل · پیری کیوری · میری کیوری · لارڈ ریلے · فلپ لینارڈ · جے جے تھامسن · البرٹ اے مائیکلسن · گیبرل لپمان · کارل فرڈیننڈ براون · مارکونی · یوہانس دائیڈیرک فان ڈی والز · ولیہلم ویین · گستاف دالین · ھایک کامرلنگ اونس · میکس فان لائو · ولیم ہنری بریگ · ولیم لارنس بریگ · چارلس گلوور بارکلہ · میکس پلانک · یوہانز سٹارک · چارلس ایڈورڈ گیوم · ایلبرٹ آئینسٹائن · نیلز بوہر · رابرٹ اے ملیکنز · مان سیگباہن · گستاف ہرٹز · یان باپٹسٹے پیرن · آرتھر کومپٹن · چارلس تھامسن ریز ولسن · اون ولانز رچرڈسن · لوئی دوبروی · وینکٹا رامن · ورنر ہائسنبرگ · ارون شروڈنگر · پال ڈیراک · جیمز چیڈوک · کارل اینڈرسن · جارج پیجٹ تھامسن · اینریکو فرمی · ارنسٹ لارنس · اٹو سٹرن · ولفگانگ پالی · پرسی برجمین · ایڈورڈ وکٹر ایپلٹن · پیٹرک بلیکٹ · ہائیڈکی یوکاوا · سیسل فرینک پاول · جان کوککرافٹ · ارنسٹ والٹن · فیلکس بلوخ · ایڈورڈ ملز پرسل · فرتس زرنائیک · میکس بورن · والتھر بوتھے · ولیس لیمب · پولیکارپ کش · جان بردین · والٹر بریٹمین · والٹر بریٹمین · چین ننگ یانگ · سنگ-ڈاؤ لی · پاول چرنکوف · الیا فرینک · جان بردین · والٹر بریٹمین · ولیم شوکلے · چین ننگ یانگ · پاول چرنکوف · الیا فرینک · ایمیلیو سیگرے · اون چیمبرلین · ڈونلڈ گلاسر · ڈونلڈ گلاسر · لیو لنداؤ · یوجین وگنر · ماریا گوپرٹ مائر · ہانز جنسن · الیگزنڈر پروخروف · ہانز جنسن · چارلس ٹاؤنز · سن اتیرو ٹوموناگا · جولین شونگر · رچرڈ فائنمین · ایلفرڈ کیسلر · ہانز بیتھے · لوئیس الوارز · ہنس الفوین · لوئیس نیل · سرگ ہاروش · ڈیوڈ وائنلینڈ · شوجی ناکامورا · اسامو آکاساکی · ہیروشی آمانو