U radianti (gìniralmenti innìcatu rad quannu nìcissariu), eni la unitati di misura di la larchizza di li anguli dû Sistema 'ntirnazziunali di unitati di misura. Tali misura rapprìsenta u rapportu tra la lunchizza di l'arcu di circunfirenza tracciatu da l'angulu e la lunchizza dû raggiu di tali circunfirenza; essennu u rapportu tra dui grannizzi omogenee eni nu nùmmaru puru.
Definizione di radiante
Si pigghìassi na circunfirenza cu centru ntô vertici di l'angulu e lu sò arcu ntercìttatu da li dui semirette ca formanu l'angulu. Chiamammu
a lunchizza di tali arcu,
chidda dû raggiu,
chidda di la circunfirenza e
l'ampiezza di l'angulu dìscrittu da l'arcu.
Da ciò si evìnci ca u radianti eni nu nummaru puru, ossia eni adimensionali, datu ca esprimi u rapportu tra dui lunchizzi.
Infatti: [rad] = [m] / [m] = [1].
Dìfinemmu comu radianti l'ampiezza di l'angulu ca suttènni nu arcu di circunfirenza ca, rettìficatu, avi lunchizza uguali a lu raggiu di la circunfirenza stissa. 'N paroli poviri nu radianti eni l'angulu ca si avi 'n currìspunnenza di nu arcu di lunchizza pari a lu raggiu di la circunfirenza.
Essennu a lunchizza di la circunfirenza
uguali a
e lu raggiu longu
, l'angulu di nu cerchiu eni uguali a
.

Ricurdannu ca la misura di la lunchizza di la circunfirenza eni:

Si pò scriviri a seguenti prupurzioni:

arrìsulta funzioni di
:

Ossia:

Da cui:

Dunque, punnnu
, da l'equazzioni pricirenti si utteni:

Formulamu ùora nu angulu giru 'n radianti:

Cu la seguenti prupurzioni si ottènnu i formuli pì passari da radianti a gradi sessagesimali e viciversa:



Utilitati di la scelta dû radianti
A misura dû radianti cunsenti di aviri formuli trigonumetriche assai cchìu facili di chiddi ca si avissìru aduttannu i gradi sessagesimali o avutri unitati di misura di li anguli.
Sustanzialmenti i vantaggi dû radianti dìrivanu da lu fattu ca cu tali unitati si uttèni a semplici esprìssioni;

E da chista si ottènnu assai avutri eleganti identitati dû calculu infinitesimali ca hannu mpurtanti cunsicuenzi pratiche. Tra chisti:


.
Se si misurassìru li anguli 'n gradi o 'n avutri unitati di misura, formuli comu i pricirinti avissìru a essìri appìsantiti da custanti di cunvìrsioni e da loru putenzi.
Cancìamentu gradi-radianti
Nu radianti eni uguali a
gradi. Pì cunvirtiri radianti 'n gradi eni quinni sufficenti multiplicari pì
:

Pì esempiu:



Nta stissa maniera, pì cunvirtiri gradi 'n radianti si multiplicanu pì π/180:

Pì esempiu:


gradi
|
radianti
|
0 |
0
|
15 |
π /12
|
30 |
π /6
|
45 |
π /4
|
60 |
π /3
|
90 |
π /2
|
120 |
2/3 π
|
135 |
3/4 π
|
150 |
5/6 π
|
|
gradi
|
radianti
|
180 |
π
|
210 |
7/6 π
|
225 |
5/4 π
|
240 |
4/3 π
|
270 |
3/2 π
|
300 |
5/3 π
|
315 |
7/4 π
|
330 |
11/6 π
|
360 |
2π
|
|
Si avi quinni:
- 1 rad = 57,29577 95131 gradi = 3437,74677 07849 primi = 206264,80625 secunni
- 1 gradu = 0,01745 32925 19943 rad;
- 1 primu = 0,00029 08882 08666 rad
- 1 secunnu = 0,00000 48481 36811 rad
Talìa puru