Naftirka
Naftirka (Af Ingiriis : self;) waa faalo akan oo faracyo badan leh, waxaana badanaa laga hadlayaa murtimaalka, cilmi-nafsiga, iyo dhaqamo ruuxi. Si guud, naftu waxay tilmaamaysaa dareenka qofka ee cidda uu yahay, aqoonsigiisa, iyo haybtiisa gaar ahaaneed. Waa sida aad u aragto naftaada, sida aad la xiriirto dunida, iyo sida aad u qeexdo fikradahaaga, dareenkaaga, iyo falalkaaga.
Falsafadeyaal ama murtimaalka ayaa dood ka galay haddii naftu ay tahay shay joogto ah oo aan isbeddelin ama wax ka beddelan. Tusaale ahaan, falsafada Descartes, waxay ku dooday in naftu ay tahay mid joogto ah oo ku saleysan fikradda wacyiga ("Waxaan fikirayaa, markaa waan ahay"). Dhanka kale, falsafada Hume ayaa sheegtay in naftu ay u tahay wax ka kooban khibrado iyo dareemo kala duwan oo aan lahayn aqoonsi go'an.
Cilmi-nafsiga, nafta waxaa badanaa lagu xiraa waxyaabo sida fikradda nafta (sida aan u fikirno nafteena), qiimeynta nafta (sida aan u dareemeyno nafteena), iyo wacyiga nafta (awoodda aan u leenahay in aan ka fiirsano fikradaha iyo falalka nafteena).
Diimaha ama hidooyinka ruuxiga ah ee bariga sida Buddhism, nafta waxaa loo arkaa inay tahay khiyaali, iyadoo la muujinayo isku-xirnaansho iyo fikradda ah in fikradda nafta joogtada ah ee gooni ah aysan dhab ahaan jirin.