Engang

Pikeun sato gegeremet, tempo Éngang.

Engang téh nyaéta bagéan anu ngawangun kecap anu magrupakeun sempalan tina kecap dina hiji engap/rénghap napas (hawa), di mana raket patalina jeung pola tur wangunan kecap. Dina basa Indonésia disebutna suku kata.

Engang anu kecap tungtungna ku vokal disebut engang buka / suku buka (ra-ha-yu), nalika kecap tungungna konsonan disebut engang tutup / suku tutup (san-cang).

Salam manis Rell

Pola Engang

Pola atawa sistem engang basa Sunda anu nyokot dina kecap biasa dirumuskeun kieu.

  1. Kecap-kecap asal dina basa Sunda aya nu diwangun ku :
    • Saengang (ekasuku), conto kecap : jeung
    • Dua engang (dwisuku), conto kecap : bapa >> ba-pa
    • Tilu engang (trisuku), conto kecap : kalapa >> ka-la-pa
    • Opat engang (catursuku), conto kecap : andalemi >> an-da-le-mi
    • Lima engang (pancasuku), conto kecap : murukusunu >> mu-ru-ku-su-nu
  2. Vokal dina basa Sunda bisa madeg mandiri jadi engang, contona: a-ki, e-ma, i-eu.
  3. Konsonan dina basa Sunda teu bisa madeg mandiri jadi engang.
  4. Konsonan ngantet (kluster) basa Sunda salawasna nyicingan posisi di awal kecap, taya nu nyicingan posisi di tungtung kecap iwal nu mangrupa pangaruh basa deungeun, contona: -ks dina kecap /kompleks/.
  5. Konsonan kadua dina runtuyan konsonan ngantét umumna mangrupa konsonan /l/, /r/, /w/, jeung, /y/; sok sanajan nu dituturkeun ku /w/ jeung /y/ mah pohara saeutikna.

Wangunan Engang

Wangunan engang mangrupa susunan vokal atawa pabaurna vokal jeung konsonan dina hiji engang. Wangunan engang atawa pola kanonik basa Sunda téh kieu :

  1. V : a-ya, i-mah, u-ba, é-céng, e-ma, é-ta, eu-reun, jste.
  2. VK : an-cin, an-tep, un-cal, én-tog, jste.
  3. KV : ca-i, ba-pa, na-on, ré-a, se-lop, jste.
  4. KVK : buk-ti, tun-duh, kon-ci, ban-ter, jste.
  5. KKV : bru-bro, tri-plék, ti-bra, tra-di-si, jste.
  6. KKVK : ga-jleng, prak, tri-plek, se-truk, jste.

Jaba ti éta, ku aya pangaruh basa kosta, basa Sunda, mikawanoh wangunan engang kieu :

  1. VKK : ons, éks.
  2. KVKK : teks, kon-téks.
  3. KKVKK : kom-pléks.
  4. KKKV : stra-té-gi, stra-ta.
  5. KKKVK : struk-tur, in-struk-si.
  6. KVKKK : korps.

V : Vokal

K : Konsonan

Tempo oge

Basa Sunda kvkkk

Rujukan

  1. Drs. Budi Rahayu Tamsyah, Spk., Kamus Istilah Tata Basa jeung Sastra Sunda, Pustaka Setia, Bandung, 1999
  2. Dr. Yayat Sudaryat, M.Hum., Élmuning Sora Basa Sunda