กาลิทาส
กาลิทาส | |
---|---|
ภาพจำลองของศิลปินในคริสต์ศตวรรษที่ 20 แสดงกาลิทาสเขียนเรื่อง เมฆทูต | |
อาชีพ | กวี, นักเขียนบทละคร |
ภาษา | สันสกฤต, ปรากฤต |
ช่วงเวลา | ป. คริสต์ศตวรรษที่ 4–5 |
แนว | ละครสันสกฤต, วรรณกรรมคลาสสิก |
หัวข้อ | มหากาพย์, ปุราณะ |
ผลงานที่สำคัญ | กุมารสัมภวะ, อภิชญานศากุนตลัม, รฆุวงศ์, เมฆทูต, วิกรโมรวศียัม, มาลวิกาคนิมิตรัม |
กาลิทาส (สันสกฤต: कालिदास, "ผู้รับใช้กาลี"; คริสต์ศตวรรษที่ 4–5) เป็นนักเขียนภาษาสันสกฤตที่มักถือเป็นกวีและนักเขียนบทละครที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในอินเดียโบราณ[1][2] บทละครและกวีของเขาโดยหลักอิงจากปุราณะและปรัชญา ผลงานที่เหลือรอดของเขาประกอบกันเป็นบทละคร 3 เรื่อง บทกวีแบบมหากาพย์ 2 เรื่อง และกวีสั้น 2 เรื่อง
ข้อมูลเกี่ยวกับชีวิตของเขาไม่มีใครทราบมากนัก เว้นแต่สิ่งที่อนุมานได้จากบทกวีและบทละครของเขา[3] ผลงานของเขาไม่สามารถระบุวันที่ได้อย่างแม่นยำ แต่มีแนวโน้มสูงว่าเขียนขึ้นก่อนคริสตศตวรรษที่ 5 ในสมัยจักรวรรดิคุปตะ ส่วนในทสมครันถ์ คัมภีร์ที่สองของชาวซิกข์ที่เขียนโดยคุรุโควินทสิงห์ กล่าวถึงอวตารทั้ง 7 ของพระพรหม โดยกาลิทาสเป็นหนึ่งในบรรดาอวตาร[4]
เขาได้รับการยกย่องเป็นรัตนกวี และกวิกุลคุรุ (ครูใหญ่แห่งกวีทั้งปวง) กาลิทาสเป็นกวีที่นับถือพระศิวะ และได้เขียนบทกวีและบทละครจำนวนมากตามขนบของปกรณัมและปรัชญาฮินดู
ชีวิตช่วงต้น
นักวิชาการคาดการณ์ว่ากาลิทาสอาจอาศัยอยู่ใกล้หิมาลัย ในพื้นที่อุชเชน และในกลิงคะ ข้อสันนิษฐานนี้อิงจากคำอธิบายอย่างละเอียดของหิมาลัยโดยกาลิทาสในกุมารสัมภวัม การแสดงความรักของเขาต่ออุชเชนในเมฆทูต และการสรรเสริญอย่างสูงของเขาต่อ Hemāngada จักรพรรดิกลิงคะ ในรฆุวงศ์
Lakshmi Dhar Kalla (1891–1953) นักวิชาการสันกฤตและบัณฑิตกัศมีร์ เขียนหนังสือเรื่อง The birth-place of Kalidasa (1926) ที่พยายามสืบบ้านเกิดของกาลิทาสโดยอิงจากงานเขียนของเขา เขาสรุปว่ากาลิทาสเกิดที่กัศมีร์ แต่ย้ายลงใต้และแสวงหาการอุปถัมภ์จากผู้ปกครองท้องถิ่นเพื่อให้ตนเองเจริญรุ่งเรือง หลักฐานที่เขาอ้างจากงานเขียนของกาลิทาสประกอบด้วย:[5][6][7]
- รายละเอียดเกี่ยวกับพืชและสัตว์ที่พบในกัศมีร์ แต่ไม่พบในอุชเชนหรือกลิงคะ เช่น หญ้าฝรั่น, ต้น deodar, กวางชะมด เป็นต้น
- รายละเอียดลักษณะทางภูมิศาสตร์ที่พบได้ทั่วไปในกัศมีร์ เช่น ทาร์น และ เกลด
- กล่าวถึงสถานที่บางแห่งที่ไม่สำคัญมากนัก ซึ่ง Kalla บอกว่าสามารถระบุได้ว่าเป็นสถานที่อยู่อาศัยในกัศมีร์ สถานที่เหล่านี้ไม่ได้มีชื่อเสียงนอกกัศมีร์มากนัก ดังนั้นผู้ที่ไม่ได้มีความใกล้ชิดกับกัศมีร์จึงไม่น่าจะรู้จัก
- อ้างอิงถึงตำนานบางส่วนที่มีต้นตอจากกัศมีร์ เช่น Nikumbha (ระบุไว้ในNīlamata Purāṇa); กล่าวถึง (ใน Shakuntala) ตำนานกัศมีร์สร้างขึ้นจากทะเลสาบ ตำนานนี้ระบุไว้ใน Nīlamata Purāṇa ว่า หัวหน้าเผ่านาม Ananta สูบน้ำออกจากทะเลสาบเพื่อฆ่าอสูร Ananta ได้ตั้งชื่อสถานที่ของทะเลสาบเดิม (ปัจจุบันคือแผ่นดิน) เป็น "Kashmir" ตามพระราชบิดาของตนว่ากาศยปะ
- Kalla รายงานว่า Śakuntalā เป็นการอุปมาเชิงละครของปรัชญา Pratyabhijna (สาขาหนึ่งของลัทธิไศวะกัศมีร์) Kalla โต้แย้งเพิ่มว่าในเวลานั้น สาขานี้ยังไม่เป็นที่รู้จักนอกกัศมีร์
ตำนานเก่าอีกแห่งระบุว่า กาลิทาสเดินทางพบกับกุมารทาส กษัตริย์ลังกา และถูกฆ่าที่นั่นเนื่องด้วยความทรยศ[8]
ยุคสมัย
หนังสือสมัยโบราณถึงสมัยกลางหลายแห่งระบุว่ากาลิทาสเป็นกวีในราชสำนักของพระเจ้าวิกรมาทิตย์ กล่าวกันว่าพระเจ้าวิกรมาทิตย์ในตำนานทรงปกครองอุชเชนเมื่อประมาณศตวรรษที่ 1 ก่อน ค.ศ. นักวิชาการส่วนหนึ่งเชื่อว่าพระเจ้าวิกรมาทิตย์ในตำนานไม่ใช่บุคคลในประวัติศาสตร์ด้วยซ้ำ พระมหากษัตริย์ที่ปกครองจากเมืองอุชเชนและได้รับบรรดาศักดิ์เป็น วิกรมาทิตย์ มีหลายพระองค์ โดยบุคคลที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ พระเจ้าจันทรคุปต์ที่ 2 (ครองราชย์ ค.ศ. 380 – 415) และ Yaśodharman (คริสต์ศตวรรษที่ 6)[2]
ทฤษฎีที่เป็นที่นิยมมากที่สุดคือกาลิทาสเจริญรุ่งเรื่องในรัชสมัยพระเจ้าจันทรคุปต์ที่ 2 ดังนั้นจึงมีชีวิตอยู่เมื่อประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 4-5 นักวิชาการตะวันตกหลายคนสนับสนุนทฤษฎีนี้ เช่น วิลเลียม โจนส์กับเอ. บี. คีธ[2] นักภารตวิทยาและนักวิชาการตะวันตกสมัยใหม่อย่าง Stanley Wolpert ก็สนับสนุนทฤษฎีนี้[9] นักวิชาการอินเดียหลายคน เช่น วาสุเทพ วิษณุ มิรษิ (Vasudev Vishnu Mirashi) และราม คุปตะ ก็จัดให้กาลิทาสอยู่ในยุคนี้[10][11] ตามทฤษฎีนี้ งานอาชีพของเขาอาจอยู่ยาวถึงรัชสมัยกุมารคุปต์ที่ 1 (ครองราชย์ ค.ศ. 414 – 455) และอาจถึงรัชสมัย Skandagupta (ครองราชย์ ค.ศ. 455 – 467)[12][13]
หลักฐานทางบรรพชีวินวิทยาที่เก่าแก่ที่สุดของกาลิทาสพบในจารึกภาษาสันสกฤตที่มีอายุถึง ป. ค.ศ. 473 พบในวิหารสุริยะที่ Mandsaur โดยมีบางโองการที่ดูคล้ายกับเมฆทูต Purva, 66; และฤตุสังหาร V, 2–3 แม้ว่าจะไม่มีการระบุชื่อกาลิทาสโดยตรง[14] ชื่อของเขากับกวีนามภารวีได้รับการกล่าวถึงครั้งแรกใน ค.ศ. 634 บนจารึกไอโหเฬที่พบในรัฐกรณาฏกะ[15]
ทฤษฎีกาลิทาสหลายคน
นักวิชาการบางคน เช่น M. Srinivasachariar และ T. S. Narayana Sastri เชื่อว่าผลงานที่ระบุที่มาจาก "กาลิทาส" ไม่ใช่แค่บุคคลเดียว Srinivasachariar นักเขียนในคริสต์ศตวรรษที่ 8 ถึง 9 บอกเป็นนัยถึงการมีอยู่ของนักวรรณกรรมที่มีชื่อเสียงสามคนซึ่งมีชื่อว่ากาลิทาส ได้แก่ Devendra (ผู้เขียน Kavi-Kalpa-Latā), Rājaśekhara และ Abhinanda. Sastri จัดรายการผลงานของกาลิทาสทั้งสามออกเป็นดังนี้:[16]
- กาลิทาส นามแฝงของ Mātṛgupta, ผู้เขียน Setu-Bandha และบทละคร 3 เรื่อง (อภิชญานศากุนตลัม, มาลวิกาคนิมิตรัม และ วิกรโมรวศียัม)
- กาลิทาส นามแฝงของ Medharudra, ผู้เขียน กุมารสัมภวัม, เมฆทูต และ รฆุวงศ์
- กาลิทาส นามแฝงของ Kotijit: ผู้เขียน ฤตุสังหาร, Śyāmala-Daṇḍakam และ Śṛngāratilaka กับผลงานอื่น ๆ
K. Krishnamoorthy รายงานว่า ชื่อ "วิกรมาทิตย์" และ "กาลิทาส" ใช้งานเป็นคำนามทั่วไป เพื่ออธิบายถึงพระมหากษัตริย์ผู้อุปถัมภ์และกวีในราชสำนักตามลำดับ[17]
ผลงาน
บทละครที่มีชื่อเสียง 3 เรื่องของกาลิทาส ได้แก่ มาลวิกาคฺนิมิตฺร (มาลวิกา และ อัคนิมิตร), วิกฺรโมรฺวศียะ (วิกรม และอุรวศิ) และอภิชฺญานศากุนฺตลํ (ศกุนตลา)
นอกจากนี้ยังมีบทร้อยกรองที่รู้จักกันดีอีกจำนวนไม่น้อย ได้แก่ รฆุวงศ์ (ประวัติของพระราม) เมฆทูต และฤตุสํหาร เป็นต้น
ผลงานของกาลิทาสได้รับการเปลเป็นภาษาต่างๆ มากมาย ทั้งเยอรมัน อังกฤษ ฝรั่งเศส แม้กระทั่งในภาษาไทยด้วย
อิทธิพล
อิทธิพลของกาลิทาสส่งผลไปถึงผลงานสันสกฤตยุคหลังทั้งหมดที่ดำเนินตามรอยของเขา และวรรณกรรมอินเดียโดยกว้าง กลายเป็นต้นแบบของวรรณกรรมสันสกฤต[1][14]
อ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 กาลิทาส ที่สารานุกรมบริตานิกา.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Chandra Rajan (2005). The Loom Of Time. Penguin UK. pp. 268–274. ISBN 9789351180104.
- ↑ Kālidāsa (2001). The Recognition of Sakuntala: A Play In Seven Acts. Oxford University Press. pp. ix. ISBN 9780191606090. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 October 2020. สืบค้นเมื่อ 14 January 2016.
- ↑ Kapoor, S.S. Dasam Granth. Hemkunt Press. p. 16. ISBN 9788170103257. สืบค้นเมื่อ 2017-02-24.
- ↑ Gopal 1984, p. 3.
- ↑ P. N. K. Bamzai (1 January 1994). Culture and Political History of Kashmir. Vol. 1. M.D. Publications Pvt. Ltd. pp. 261–262. ISBN 978-81-85880-31-0. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 15 May 2016. สืบค้นเมื่อ 15 November 2015.
- ↑ M. K. Kaw (1 January 2004). Kashmir and Its People: Studies in the Evolution of Kashmiri Society. APH Publishing. p. 388. ISBN 978-81-7648-537-1. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 May 2016. สืบค้นเมื่อ 15 November 2015.
- ↑ "About Kalidasa". Kalidasa Academi. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 กรกฎาคม 2013. สืบค้นเมื่อ 30 ธันวาคม 2015.
- ↑ Wolpert, Stanley (2005). India. University of California Press. pp. 38. ISBN 978-0-520-24696-6.
- ↑ Vasudev Vishnu Mirashi and Narayan Raghunath Navlekar (1969). Kālidāsa; Date, Life, and Works. Popular Prakashan. pp. 1–35. ISBN 9788171544684.
- ↑ Gopal 1984, p. 14.
- ↑ C. R. Devadhar (1999). Works of Kālidāsa. Vol. 1. Motilal Banarsidass. pp. vii–viii. ISBN 9788120800236.
- ↑ Sastri 1987, pp. 77–78.
- ↑ 14.0 14.1 Gopal 1984, p. 8.
- ↑ Sastri 1987, p. 80.
- ↑ M. Srinivasachariar (1974). History of Classical Sanskrit Literature. Motilal Banarsidass. pp. 112–114. ISBN 9788120802841.
- ↑ K. Krishnamoorthy (1994). Eng Kalindi Charan Panigrahi. Sahitya Akademi. pp. 9–10. ISBN 978-81-7201-688-3.
หมายเหตุ
บรรณานุกรม
- Raghavan, V. (January–March 1968). "A Bibliography of translations of Kalidasa's works in Indian Languages". Indian Literature. 11 (1): 5–35. JSTOR 23329605.
- Śāstrī, Gaurīnātha (1987). A Concise History of Classical Sanskrit Literature. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0027-4. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 May 2016. สืบค้นเมื่อ 15 November 2015.
- Gopal, Ram (1 January 1984). Kālidāsa: His Art and Culture. Concept Publishing Company. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 May 2016. สืบค้นเมื่อ 15 November 2015.
- Kale, M.R. (1969). The Abhijñānaśākuntalam of Kālidāsa. Motilal Banarsidass. ISBN 978-8120802834.
อ่านเพิ่ม
- Kālidāsa (1984). Miller, Barbara Stoler (บ.ก.). The Plays of Kālidāsa: Theater of Memory (ภาษาอังกฤษ). New York: Columbia University Press. ISBN 978-81-208-1681-7.
- Sethna, Kaikhushru Dhunjibhoy (2000). Problems of Ancient India (ภาษาอังกฤษ). Aditya Prakashan. pp. 79–120. ISBN 978-81-7742-026-5.
- Venkatachalam, V. (1986). "Kalidasa Special Number (X), The Vikram". Bhāsa (ภาษาอังกฤษ). Sahitya Akademi. pp. 130–140.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Kalidasa: Translations of Shakuntala and Other Works โดย Arthur W. Ryder
- Biography of Kalidasa
- ผลงานของ กาลิทาส ที่โครงการกูเทินแบร์ค
- ผลงานเกี่ยวกับ/โดย กาลิทาส ที่อินเทอร์เน็ตอาร์ไคฟ์
- Clay Sanskrit Library publishes classical Indian literature, including the works of Kalidasa with Sanskrit facing-page text and translation. Also offers searchable corpus and downloadable materials.
- Kalidasa at The Online Library of Liberty
- กาลิทาส ที่อินเทอร์เน็ตมูวีเดตาเบส
- Epigraphical Echoes of Kalidasa