ยาต้านรีโทรไวรัส
ยาต้านรีโทรไวรัส (อังกฤษ : Antiretroviral drugs ) คือยาต้านไวรัส ประเภทหนึ่ง ใช้สำหรับรักษาการติดเชื้อรีโทรไวรัส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มไวรัสเอชไอวี โดยอาศัยการรักษาร่วมโดยยาสามถึงสีชนิด โดยรู้จักว่าเป็นการักษารีโทรไวรัสที่มีประสิทธิภาพสูง (อังกฤษ : Highly Active Antiretroviral Therapy: HAART ) ในหลายสถาบันสุขภาพทั่วโลกต่างแนะนำให้ใช้การรักษาด้วยยาต้านรีโทรไวรัสสำหรับผู้ป่วยโรคเอดส์ ทุกคน ทั้งนี้ผู้ป่วยจำเป็นต้องบริหารยานี้อย่างเคร่งครัด เพื่อลดความรุนแรงจากอาการอันไม่พึงประสงค์ของยาและป้องกันการดื้อยา ลายองค์กรมีความพยายามให้ผู้ป่วยได้มีส่วนร่วมกับแผนการรักษาใทางเลือกต่างๆ และแนะนำให้วิเคราะห์ความเสียงและประโยชน์จาการบริหารยาเพื่อลดปริมาณไวรัสในกระแสเลือด (อังกฤษ : Viral Load )[1]
ซิโดวูดีน (อังกฤษ : Zidovudine ) เป็นยาต้านรีโทรไวรัสชนิดแรกที่ได้รับการรับรองให้ใช้โดยคณะกรรมการอาหารและยา ของประเทศสหรัฐอเมริกา ในปี ค.ศ. 1987[2] และได้มีการพัฒนายาขนานใหม่เรื่อยมาจนแบ่งได้หลายกลุ่มในปัจจุบัน
ประวัติ
ชนิด
ชนิดยับยั้งการนำเข้า (Entry inhibitors) หรือการรวมกัน (fusion inhibitors) โดยไปรบกวนการจับของเชื้อเอชไอวีวัน (HIV-1) กับ host cell โดยการขัดขวางเป้าหมาย มียาที่สำคัญในกลุ่มนี้คือ มาราไวรอค (Maraviroc) และเอ็นฟูเวอร์ไทด์ (Enfuvirtide)
แอนตาโกนิสต์ของตัวรับซีซีอาร์ไฟฟ์ (CCR5 receptor antagonists) เป็นยาต้านรีโทรไวรัสตัวแรกที่ไม่ได้มีเป้าหมายที่ไวรัสโดยตรง โดยการจับกับตัวรับซีซีอาร์ไฟฟ์ (CCR5 receptor) บนผิวของทีเซลล์ และขัดชวางการจับของไวรัสต่อเซลล์ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วเชื้อเอชไอวีจะใช้ตัวรับซีซีอาร์ไฟฟ์ในการยึดเกาะเข้าจับกับทีเซลล์ ดังนั้นหากไวรัสไม่สามารถยึดเกาะได้ก็จะยังผลมาด้วยการไม่สามารถนำเข้าเซลล์ตลอดจนการรีพลิเคชันได้
การยับยั้งเอนไซมม์นิวคลิโอไซด์รีเวิร์สทรานส์คริปเทส (Nucleoside reverse transcriptase inhibitors: NRTI) และยับยั้งนิวคลิโอไทด์ริเสิร์สทรานส์ตนิปเทส (Neucleotide Reverse transciptase inhibitors: NtRTI)
[3] Two additional inhibitors under investigation are bevirimat [4] and Vivecon.
สูตรและแนวทางการรักษา
เภสัชบำบัด
อาการอันไม่พึงประสงค์
อ้างอิง
ยับยั้งการนำเข้า/การรวมกัน (การค้นพบและการพัฒนา)
gp41 (เอนฟูเวอร์ไทด์ (ENF, T-20))
CCR5 (มาราไวรอค (MVC)
ไวคริไวรอค† , เซนิคริไวรอค† , โปร 140† )
CD4 (ไอบาลิซูแมบ† )
gp120 (ฟอสเทมซาเวียร์† )
ยับยั้งเอนไซม์รีเวิร์สแทรนสคริปเทส (RTIs)
นิวคลีโอไซด์และ นิวคลีโอไทด์ (NRTI)
อนุพันธ์ของนิวคลีโอไทด์/NtRTI: ทีโนโฟเวียร์ ไดโซพรอกซิล (TDF)°#
ทีโนโฟเวียร์ อะลาฟีนาไมด์ (TAF)
ไม่ใช่นิวคลีโอไซด์ (NNRTI)(การค้นพบและการพัฒนา)
รุ่นที่ 1 รุ่นที่ 2
ไดเอริลไพริมิดีน
อีทราไวรีน (ETR)
ริลพิไวรีน (RPV)°
โดราไวรีน†
ยับยั้งเอนไซม์อินทีเกรซ (ยับยั้งการขนส่งสายเอนไซม์อินทีเกรซ; INSTI)
โดลูทีกราเวียร์ (DTG)°
เอลวิทีกราเวียร์ (EVG)°
ราลทีกราเวียร์ (RAL)°
บีไอ 224436†
โกลบอยด์นาน เอ (กำลังทดลอง)
คาโบทีกราเวียร์†
บิคทีกราเวียร์†
เอ็มเค-2048†
ยับยั้งระยะเจริญเต็มที่
บีไวริแมท†
บีเอ็มเอส-955176§
ยับยั้งเอนไซม์โปรตีเนส (PI)(การค้นพบและพัฒนา)
ยาสูตรผสม
อะบาคาเวียร์/ลามิวูดีน°#
อะบาคาเวียร์/โดลูทีกราเวียร์/ลามิวูดีน°
อะบาคาเวียร์/ลามิวูดีน/ซิโดวูดีน
อะทาซานาเวียร์/โคไบซิสแทท
บิคทีกราเวียร์/เอ็มตริไซตาบีน/ทีโนโฟเวียร์ อะลาฟีนาไมด์
ดารูนาเวียร์/โคไบซิสแทท
อีฟาวิเรนซ์/เอ็มตริไซตาบีน/ทีโนโฟเวียร์°#
เอลวิทีกราเวียร์/โคไบซิสแทท/เอ็มตริไซตาบีน/ทีโนโฟเวียร์ อะลาฟีนาไมด์
เอลวิทีกราเวียร์/โคไบซิสแทท/เอ็มตริไซตาบีน/ทีโนโฟเวียร์°
เอ็มตริไซตาบีน/ทีโนโฟเวียร์ อะลาฟีนาไมด์
เอ็มตริไซตาบีน/ริลพิไวรีน/ทีโนโฟเวียร์ อะลาฟีนาไมด์
เอ็มตริไซตาบีน/ริลพิไวรีน/ทีโนโฟเวียร์°
เอ็มตริไซตาบีน/ทีโนโฟเวียร์°#
ลามิวูดีน/ราลทิกราเวียร์
ลามิวูดีน/ซิโดวูดีน#
โลปินาเวียร์/ริโตนาเวียร์ °#
ยาที่เสริมฤทธิ์ยาอื่นด้านเภสัชจลนศาสตร์ สารที่อยู่ระหว่างการทดลอง
ยับยั้งการแยกส่วน ยับยั้งการถอดหรัส ยับยั้งการแปรรหัส อื่นๆ
แอบไซม์
บีไอที 225†
คาลาโนไลด์ เอ
ซีราเจนิน
ไซยาโนวิริน-เอ็น
ไอเอริลไพริมิดีนส์
อีพิกอลโลแคทีชิน กอลเลท (EGCG)
เคพี-1461†
ฟอสคาร์เนท
ฟอสดีวิรีน†
กริฟฟิธซิน
ไฮดรอกซีคาร์บาไมด์
มิลทีโฟซีน
ยาที่ยับยั้งพอร์ตแมนโทว์
สไซโตวิริน
ซีลิซิคลิบ†
สารเสริมฤทธิ์
ทรีรีคอมบิเนส
ZF-TFs
สารที่ให้ผลล้มเหลว ในการทดลอง
อะพลาไวรอค
อะทีเวอร์ดีน
บรีคานาเวียร์
คาพราวิรีน
เดกเซลวูซิตาบีน
ดรอกซินาเวียร์
ลาซินาเวียร์
เอมมิวิรีน
เลอร์ซิวิรีน
โลดีโนซีน
โลวิไรด์
โมซีนาเวียร์
พาลินาเวียร์
เทลินาเวียร์
° ได้รับการแนะนำให้เป็นยาทางเลือกแรกจากกระทรวงสาธารณสุขและบริการประชาชนแห่งสหรัฐอเมริกา
◊ เคยมีการใช้ในอดีต หรือแทบไม่มีการใช้ในปัจจุบัน
บัลติมอร์ I
เฮอร์ปีส์ไวรัส
ยับยั้งการ สังเคราะห์ดีเอ็นเอ
กระตุ้น เอนไซม์ TK
อนุพันธ์ของพิวรีน อนุพันธ์ของไพริมิดีน
ไม่ส่งผลต่อ TK
อื่นๆ
เอชพีวี /เอ็มซี แวคซิเนียไวรัส พ็อกไวรัส
ไวรัสตับอักเสบบี (VII)
อนุพันธ์ของนิวคลีโอไซด์/NARTIs: เอ็นทีคาเวียร์#
ลามิวูดีน
เทลบิวูดีน
คลีวูดีน
อนุพันธ์ของนิวคลีโอไซด์/NtRTIs: อะดีโฟเวียร์
ทีโนโฟเวียร์ ไดโซพรอกซิล
ทีโนโฟเวียร์ อะลาฟีนาไมด์
หลายกลไก/ทั่วไป
ไวรัสตับอักเสบซี
ยับยั้งเอนไซม์ NS3/4A โปรตีเอส (–พรีเวียร์)
อาซูนาพรีเวียร์
โบซีพรีเวียร์‡
ซิลูพรีเวียร์§
ดาโนพรีเวียร์†
ฟาลดาพรีเวียร์‡
กลีคาพรีเวียร์
กราโซพรีเวียร์
นาร์ลาพรีเวียร์
พาริทาพรีเวียร์
ไซมีพรีเวียร์#
โซวาพรีเวียร์†
ทีลาพรีเวียร์‡
วานิพรีเวียร์
วีโดรพรีเวียร์§
วอกซิลาพรีเวียร์
ยับยั้งโปรตีน NS5A (–อาสเวียร์)
ดาคลาทาสเวียร์#
เอลบาสเวียร์
ลีดิพาสเวียร์
โอดาลาสเวียร์†
ออมบิทาสเวียร์
ไพเบรนทาสเวียร์
ราวิดาสเวียร์†
รูซาสเวียร์†
ซามาทาสเวียร์†
วีลพาทาสเวียร์
ยับยั้ง NS5B อาร์เอ็นเอพอลิเมอเรส (–บูเวียร์)
บีคลาบูเวียร์†
ดาซาบูเวียร์#
ดีลีโอบูเวียร์§
ฟิลิบูเวียร์§
เซโทรบูเวียร์§
โซฟอสบูเวียร์#
ราดาลบูเวียร์†
ยูพริฟอสบูเวียร์†
ยาสูตรผสม
เอลบาสเวียร์/กราโซพรีเวียร์
กลีคาพรีเวียร์/ไพเบรนทาสเวียร์
ลีดิพาสเวียร์/โซฟอสบูเวียร์#
ออมบิทาสเวียร์/พาริทาพรีเวียร์/ริโตนาเวียร์#
โซฟอสบูเวียร์/ดาคลาทาสเวียร์
โซฟอสบูเวียร์/วีลพาทาสเวียร์/วอกซิลาพรีเวียร์
วีลพาทาสเวียร์/โซฟอสบูเวียร์
พิคอร์นาไวรัส ไวรัสไข้หวัดใหญ่ หลายกลไก/ทั่วไป
อินเตอร์เฟียรอน
อินเตอร์เฟียรอน อัลฟา ทูบี
เพกอินเตอร์เฟียรอน อัลฟา ทูบี#
หลายกลไก/ไม่ทราบแน่ชัด
ทางเดินอาหาร /เมแทบอลิซึม (A )เลือด และอวัยวะ สร้างเลือด (B )สารต้านลิ่มเลือด (
สารกันเลือดเป็นลิ่ม , สารต้านเกล็ดเลือด , สารสลายลิ่มเลือด) • ยาต้านการตกเลือด (สารก่อลิ่มเลือด , ยาต้านการสลายลิ่มเลือด)
ระบบหัวใจ และหลอดเลือด (C )ผิวหนัง (D )สารทำให้นุ่มและชุ่มชื้น • สารก่อแผลเป็น • ยาแก้คัน • ยารักษาโรคสะเก็ดเงิน •
สิ่งแต่งแผล ระบบสืบพันธุ์ (G )ยาคุมกำเนิด • ยากระตุ้นภาวะเจริญพันธุ์ • SERMs • ฮอร์โมนเพศ
ระบบต่อมไร้ท่อ (H )การติดเชื้อ และ การติดเชื้อปรสิต (J , P , QI)มะเร็ง (L01-L02 )สารต้านมะเร็ง (แอนติเมแทบอไลต์ , สารอัลคิเลต , สปินเดิลพอยซัน , สารต้านเนื้องอก , โทโปไอโซเมอเรสอินฮิบิเตอร์)
โรคทางระบบ ภูมิคุ้มกัน (L03-L04 ) สารปรับระบบภูมิคุ้มกัน (สารกระตุ้นภูมิคุ้มกัน , สารกดภูมิคุ้มกัน)
กล้ามเนื้อ กระดูก และข้อต่อ (M )แอนาบอลิกสเตอรอยด์ • ยาแก้อักเสบ (
เอ็นเซด ) • ยารักษาโรคข้ออักเสบรูมาทอยด์•
คอร์ติโคสเตอรอยด์ • ยาคลายกล้ามเนื้อ • บิสฟอสโฟเนต
สมอง และระบบประสาท (N )ระบบทางเดินหายใจ (R )อวัยวะรับความรู้สึก (S )อื่น ๆ (V ) ยาแก้พิษ • สารเพิ่มความชัดภาพ • เภสัชรังสี • สิ่งแต่งแผล
The article is a derivative under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License .
A link to the original article can be found here and attribution parties here
By using this site, you agree to the Terms of Use . Gpedia ® is a registered trademark of the Cyberajah Pty Ltd