Karaçoban

Karaçoban
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer

İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlErzurum
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamTahir Yılmaz
 • Belediye başkanıHalit Uğun (HDP)
Yüzölçümü
 • Toplam571 km²
Rakım1550 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam23,246
 • Kır
-
 • Şehir
23.610
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu25610
İl alan kodu442
İl plaka kodu25

Karaçoban, Erzurum ilinin bir ilçesidir. Erzurum ilinin güneydoğusunda 166 km uzaklığında yer almaktadır.

Tarihçe

Karaçoban ilçesinin tarihi MÖ 1400 yıllarına dayanmaktadır. Uzun yıllar Pers egemenliği altında kalmış, daha sonra Bizanslılar’ın eline geçmiştir. 1071 yılında Selçuklu Sultanı Alparslan'ın Malazgirt Meydan Muharebesi'ni kazanmasıyla, Karaçoban Türk hâkimiyetine geçmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun yükselme döneminde Anadolu birliği sağlanırken, Karaçoban tekrar Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Birinci Dünya Savaşı öncesi kısa bir süre Rus İmparatorluğu işgalinde kalan ilçe, yeniden Osmanlı hakimiyetine katılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde doğu illerinde Ermeniler, Türkler ve Kürtler bir arada yaşıyorlardı. 1917 Rus İhtilaline kadar bu durum devam etmiştir. I. Dünya Savaşı'nda doğu illeri Rus işgaline uğramıştır. 1917 Ekim Devrimi ile Rusya’nın doğu illerimizden çekilmesi üzerine Ermeniler de söz konusu yerleri boşaltarak Rus tarafına göç etmişlerdir. 1920'de yapılan anlaşma gereği, Rusya’nın Türkiye topraklarına yakın yerlerde ikamet eden Kürtler ve Türkler Ermeniler'in boşalttığı yerlere yerleştirilmiştir.

Karaçoban’da belediye teşkilatı ilk defa 1965 yılında kurulmuştur. 1987 yılında resmi kararname ile ilçe statüsüne kavuşturulan Karaçoban ilçesi, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Erzurum-Kars bölümündeki Erzurum iline bağlı olup il merkezine uzaklığı 190 km’dir. Erzurum’un en güneydoğu ucunda bulunduğundan, Karaçoban esas itibari ile Yukarı Murat-Van bölümüne dahil edilmektedir. 1987 yılından önce Hınıs ilçesine bağlı bir nahiye olan yerleşim daha sonra Karaçoban, Gövendik ve Sarıveli isimli birbirine çok yakın olan üç köyün birleştirilmesi ile ilçe olmuştur. İlçe merkezin 2000 yılı nüfus sayımı verilerine göre toplam nüfusu 12683 olup köyler dahil toplam yüzölçümü 516 km, sadece ilçe merkezi ise 123 km’dir.[1]

Doğal yapı

Bölgenin haritası

Coğrafi konum olarak Karaçoban ilçesi 42o-43o doğu boylamları ve 39o-40o kuzey enlemleri arasında yer almaktadır. İlçenin kuzey ve kuzeydoğusunda Karayazı ilçesi, güneybatısında Hınıs ilçesi, güney ve güneydoğusunda Muş’un Bulanık ilçesi ve doğusunda ise Muş’un Malazgirt ilçesi bulunmakta olup ilçe merkezinin deniz seviyesinden ortalama yükseltisi 1640 m’dir.

İlçe merkezi, Murat Nehri’nin önemli bir kolunu oluşturan Hınıs Çayı’nın doğu-batı yönlü uzanan dar ve uzun alüvyal dolgusu üzerine kurulmuştur. Kuzeyinde Akdağ Masifi (2953 m), güneyinde Akdoğan Dağı (287 9m) ve doğusunda Güzelbaba Dağları (2100 m) tarafından çevrilmiştir.[1]

İklim

Karasal iklim hakimdir. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise sıcak ve kurak geçer. Doğal bitki örtüsü Bozkırdır. Karaçoban bir plato üzerine kurulmuştur. İlçede ve bağlı köylerde doğal kaynak suyu bakımından zengindir. Binpınar'da, isminden de anlaşılacağı üzere, köyün her tarafında doğal kaynak suyu çıkmaktadır. Binpınar köyündeki sular alabalık yetiştiriciliği için uygundur.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[2] 19.704 7.498 12.206
2000[3] 29.503 12.683 16.820
2007[4] 25.999 8.945 17.054
2008[5] 25.755 8.901 16.854
2009[6] 25.715 8.804 16.911
2010[7] 25.709 8.837 16.872
2011[8] 25.758 8.841 16.917
2012[9] 25.542 8.894 16.648
2013[10] 24.968 24.968 veri yok
2014[11] 24.641 24.641 veri yok
2015[12] 23.985 23.985 veri yok
2016[12] 23.534 23.534 veri yok
2017[12] 23.190 23.190 veri yok
2018[12] 23.246 23.246 veri yok
2019[12] 23.322 23.322 veri yok
2020[12] 23.610 23.610 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ekonomi

İlçede ticaret, tarım ve hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, şeker pancarı, mısır, yonca, yulaf ve fasulyedir. Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığın yanı sıra arıcılık da yapılmaktadır. Besicilik yaygın bir şekilde yapılmaktadır. Hayvanların bir kısmı ticari amaçlı yetiştirilmektedir. Hayvansal ürünlerin satışı konusunda yetersizlikler bulunmaktadır. İlçede süt mandırasının bulunmaması ilçe ekonomisini olumsuz etkilemektedir.

Halkın gelir seviyesi düşük olduğu gözlemlenmekte ancak halkın çoğunluğunun başta İstanbul olmak üzere birçok şehirde yatırımları bulunmaktadır. Karaçoban’da sanayi tesisi bulunmamaktadır. Bunun dışında ilçede ağır hayvancılık hamlesiyle küçük baş ve büyük baş canlı hayvan ticareti geçim kaynağıdır. Özellikle yurt dışına canlı hayvan ihracatı başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Avrupa Birliği ülkeleri ve Orta Doğu ülkelerine yapılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2019. 
  2. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  3. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  4. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  10. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  11. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  12. ^ a b c d e f