Кырлыкча

Кырлыкча
Халыкара фәнни исем Spergularia J.Presl & C.Presl, 1819
Таксономик ранг ыру
Югарырак таксон Polycarpeae[d]
Шушы чыганакларда тасвирлана Flora Reipublicae Popularis Sinicae, volume 26[d]

 Кырлыкча Викиҗыентыкта

Кырлыкча ( лат. Spergulária ) - канәферчәләр семьялыгыннан бер-, ике- һәм күпьеллык үләнчел үсемлекләр ыругы [2] .

Таралуы

30 га якын төре билгеле, бөтен Җир шары буйлап диярлек, нигездә, тозлы туфракларда таралган.

Татарстан территориясендә 2 төре бар. Кызыл кырлыкча (S. rubra) ара-тирә барлык районнарда үсә, көтүлек җирләрдә, юл буйларында, чәчүлекләрдә, еш кына көзге культуралар арасында чүп үлән буларак очрый. Тозлак кырлыкча (S. salina) Көнчыгыш Кама аръягында тозлы туфраклы болыннарда үсә.

Ботаник тасвирлау

8-20 см биеклектәге бер- һәм күпьеллык үсемлек. Сабаклары җәенке яки туры. Яфраклары тар кыяк, парлашып үскән элпәле вак төпчек яфраклы. Чәчәкләре алсу-җете кызыл төстә, чук чәчәк төркемендә. Җимеше – өч капкачлы тартмачык. Май-сентябрьдә чәчәк ата. Җимешләре август-сентябрьдә өлгерә, ботакларда кышка кадәр саклана. Орлыктан һәм вегетатив (тамырчалардан) юл белән үрчи.

Куллану

Кызыл кырлыкча – терлек азыгы. [3]

Төрләр

  • Spergularia aberrans I.M.Johnst.
  • Spergularia andina Rohrb.
  • Spergularia arbuscula I.M.Johnst.
  • Spergularia atrosperma R.Rossbach
  • Spergularia australis (Samp.) Ratter
  • Spergularia azorica Lebel
  • Spergularia bocconei (Scheele) Graebn.
  • Spergularia bracteata A.Nelson & J.F.Macbr.
  • Spergularia canadensis (Pers.) G.Don
  • Spergularia capillacea (Kindb.) Willk.
  • Spergularia cerviana G.Don
  • Spergularia collina I.M.Johnst.
  • Spergularia confertiflora Steud.
  • Spergularia congestifolia I.M.Johnst.
  • Spergularia cremnophila I.M.Johnst.
  • Spergularia denticulata Phil.
  • Spergularia depauperata Rohrb.
  • Spergularia diandra (Guss.) Heldr.
  • Spergularia echinosperma (Celak.) Asch. & Graebn.
  • Spergularia fasiculata Phil.
  • Spergularia fimbriata Boiss. & Reut.
  • Spergularia floribunda Rohrb.
  • Spergularia grandis Cambess.
  • Spergularia hanoverensis Simon
  • Spergularia heldreichii Foucaud ex E.Simon & Monnier
  • Spergularia lycia Monnier & Quézel
  • Spergularia macrorrhiza (Req. ex Loisel.) Heynh.
  • Spergularia macrotheca (Hornem. ex Cham. & Schltdl.) Heynh.
  • Spergularia marina (L.) Besser
  • Spergularia marina — Торичник морской
  • Spergularia massafuerana Skottsb.
  • Spergularia media (L.) C.Presl
  • Spergularia microsperma (Kindb.) Vved.
  • Spergularia nicaeensis Sarato ex Burnat
  • Spergularia pazensis (Rusby) R.Rossbach
  • Spergularia pissisii (Phil.) I.M.Johnst.
  • Spergularia platensis (Cambess.) Fenzl
  • Spergularia purpurea G.Don
  • Spergularia pycnantha R.Rossbach
  • Spergularia ramosa Cambess.
  • Spergularia rubra — Торичник красныйКалып:Тип[1]
  • Spergularia rupicola Lebel
  • Spergularia segetalis (L.) G.Don
  • Spergularia sparsiflora A.Nelson in J.M.Coult. & A.Nelson
  • Spergularia sperguloides Heynh.
  • Spergularia spruceana R.Rossbach
  • Spergularia squarrosa Muschl.
  • Spergularia stenocarpa I.M.Johnst.
  • Spergularia tangerina P.Monnier
  • Spergularia villosa (Pers.) Cambess.

Искәрмәләр

  1. ↑ 1,0 1,1 NCU-3e. Names in current use for extant plant genera. Electronic version 1.0. Entry for Spergularia (Pers.) J.Presl & C.Presl Архив копиясе, 29 сентябрь 2013. Wayback Machine(ингл.) (Тикшерелгән 4 март 2012)
  2. ↑ Торичник // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
  3. ↑ https://tatarica.org/tat/razdely/priroda/rastitelnost/kyrlykcha Онлайн - энциклопедия Tatarica

Сылтамалар

Моны да карагыз

Portal icon Үсемлекләр порталы
Portal icon Биология порталы