Лоренц көче
Магнит индукциясе
B
→
{\displaystyle {\vec {B}
— коргылы кисәкчекләргә тәэсир итүче магнит кырының көчен тасвирлаучы вектор зурлыгы.
Магнит индукциясе
B
→
{\displaystyle {\vec {B}
- магнит кырында
v
→
{\displaystyle {\vec {v}
тизлеге белән хәрәкәт итүче
q
{\displaystyle q}
коргыга тәэсир итүче
F
→
{\displaystyle {\vec {F}
көчен билгели.
Әлеге билгеләмә Лоренц көче тигезләмәсендә күрсәтелә:
F
→
=
q
E
→
+
q
[
v
→
×
B
→
]
.
{\displaystyle {\vec {F}=q{\vec {E}+q[{\vec {v}\times {\vec {B}].}
Электр кыры булмаганда Лоренц көче болай күренә:
F
→
=
q
[
v
→
×
B
→
]
{\displaystyle {\vec {F}=q[{\vec {v}\times {\vec {B}]}
F
=
q
v
B
sin
α
{\displaystyle F=qvB\sin \alpha }
авыш тәре вектор тапкырчыгышын күрсәтә, α — магнит индукциясе һәм тизлеге арасындагы почмак.
Магнит кырының фундаменталь сыйфатламасы.
СГС үлчәү системасында Гаусс (Гс), СИ системасында Тесла (Тл) белән үлчәнә:
1 Тл = 104 Гс
Магнит кырын үлчәгеч - Тесламетр дип атала.
Магнитостатикада
Магнитостатикада төп кануны - Био-Савар кануны:
B
→
(
r
→
)
=
μ
0
4
π
∫
L
1
I
(
r
→
1
)
d
L
1
→
×
(
r
→
−
r
→
1
)
|
r
→
−
r
→
1
|
3
,
{\displaystyle {\vec {B}({\vec {r})={\mu _{0} \over 4\pi }\int \limits _{L_{1}{\frac {I({\vec {r}_{1}){\vec {dL_{1}\times ({\vec {r}-{\vec {r}_{1})}{|{\vec {r}-{\vec {r}_{1}|^{3},}
B
→
(
r
→
)
=
μ
0
4
π
∫
j
→
(
r
→
1
)
d
V
1
×
(
r
→
−
r
→
1
)
|
r
→
−
r
→
1
|
3
,
{\displaystyle {\vec {B}({\vec {r})={\mu _{0} \over 4\pi }\int {\frac {\vec {j}({\vec {r}_{1})dV_{1}\times ({\vec {r}-{\vec {r}_{1})}{|{\vec {r}-{\vec {r}_{1}|^{3},}
Магнит кыры циркуляциясе турында Ампер теоремасы:
∮
∂
S
B
→
⋅
d
l
→
=
μ
0
I
S
≡
μ
0
∫
S
j
→
⋅
d
S
→
,
{\displaystyle \oint \limits _{\partial S}{\vec {B}\cdot {\vec {dl}=\mu _{0}I_{S}\equiv \mu _{0}\int \limits _{S}{\vec {j}\cdot {\vec {dS},}
r
o
t
B
→
≡
∇
→
×
B
→
=
μ
0
j
→
.
{\displaystyle \mathrm {rot} \,{\vec {B}\equiv {\vec {\nabla }\times {\vec {B}=\mu _{0}{\vec {j}.}
Гомуми очракта
Өч Максвелл тигезләмәсе магнит индукциясен тасвирлый:
d
i
v
E
→
=
ρ
ε
0
r
o
t
E
→
=
−
∂
B
→
∂
t
{\displaystyle \mathrm {div} \,{\vec {E}={\frac {\rho }{\varepsilon _{0}\ \ \ \mathrm {rot} \,{\vec {E}=-{\frac {\partial {\vec {B}{\partial t}
d
i
v
B
→
=
0
r
o
t
B
→
=
μ
0
j
→
+
1
c
2
∂
E
→
∂
t
{\displaystyle \mathrm {div} \,{\vec {B}=0\ \ \ \ \,\mathrm {rot} \,{\vec {B}=\mu _{0}{\vec {j}+{\frac {1}{c^{2}{\frac {\partial {\vec {E}{\partial t}
Ягъни:
d
i
v
B
→
=
0
,
{\displaystyle \mathrm {div} \,{\vec {B}=0,}
r
o
t
E
→
=
−
∂
B
→
∂
t
,
{\displaystyle \mathrm {rot} \,{\vec {E}=-{\frac {\partial {\vec {B}{\partial t},}
r
o
t
B
→
=
μ
0
j
→
+
1
c
2
∂
E
→
∂
t
.
{\displaystyle \mathrm {rot} \,{\vec {B}=\mu _{0}{\vec {j}+{\frac {1}{c^{2}{\frac {\partial {\vec {E}{\partial t}.}
Лоренц көче
F
→
=
q
E
→
+
q
[
v
→
×
B
→
]
,
{\displaystyle {\vec {F}=q{\vec {E}+q[{\vec {v}\times {\vec {B}],}
d
F
→
=
[
I
d
l
→
×
B
→
]
,
{\displaystyle d{\vec {F}=[I{\vec {dl}\times {\vec {B}],}
d
F
→
=
[
j
→
d
V
×
B
→
]
,
{\displaystyle d{\vec {F}=[{\vec {j}dV\times {\vec {B}],}
Магнит кыры энергиясенең тыгызлыгы:
w
=
B
2
2
μ
0
{\displaystyle w={\frac {B^{2}{2\mu _{0}
Әдәбият
Сивухин Д. В. Общий курс физики. — Изд. 4-е, стереотипное. — М.: Физматлит; Изд-во МФТИ, 2004. — Т. III. Электричество. — 656 с. — ISBN 5-9221-0227-3 ; ISBN 5-89155-086-5 .
Ландау, Л. Д., Лифшиц, Е. М. Теория поля. — Издание 7-е, исправленное. — М.: Наука, 1988. — 512 с. — («Теоретическая физика», том II). — ISBN 5-02-014420-7