Оппенгеймер-Волков чиге

Оппенгеймер-Волков чиге — нейтрон йолдыз массасының иң югары чиге, шул кысаларда тәлгәшләнгән нейтрон газ басымы гравитацион көчне тиңләштерә ала һәм йолдызга кара тишеккә коллапсларга бирми.

Шулай ук Оппенгеймер-Волков чиге - йолдызлар эволюциясе барышында барлыкка килгән кара тишек массасының иң кечкенә чиге булып тора.

Нейтрон йолдызлар үзәгендә матдәнең тыгызлыгы атом-төш тыгызлыгыннан югарырак (~ 10¹⁴ г/см³, бу сан ~10⁸ га тапкыр ак кәрлә тыгызлыгыннан зуррак) була. Бик тыгыз барион матдәнең төгәл үзлекләре әлегә билгесез, шуңа күрә Оппенгеймер-Волков чигенең төгәл кыйммәте дә әлегә билгесез.

Оппенгеймер-Волков чигенең заманча бәяләре 2,5—3 кысаларында тора.

Күзәтелгән объектлар

Бүгенге вакытка ачылган иң массив нейтрон йолдыз J0348+0432 2,04 Кояш массасына ия
2001 елда ачылган иң кече массив кара тишек XTE J1650-500 3,8±0,5 Кояш массасына ия.

Моны да карагыз

Сылтамалар

Йолдызлар

Эволюция

Формалашу • Баш эзлеклелеккәчә йолдызлар • Баш эзлеклелек • Һоризонталь тармак • Гигантларның асимптотик тармгы • Тотрыксызлык полосасы • Кызыл куерык • Томанлыклар (Планетар • Протопланетар) • Якты зәңгәр үзгәрмә • Вольф — Райе йолдызы • Псевдоүтәяңа йолдыз • Үтә яңа • Һиперяңа • Кварк яңа йолдыз • Һерцшпрунг — Рассел диаграмы • Йолдызлар популяцияләре

Протойолдызлар

Молекуляр болыт • Глобула • Яшь объектлар • Һербиг — Һаро объекты • Һаяши трегы • Һаяси чиге • Һеньи трегы • Орион үзгәрмә (T Үгезбозау типлы • Фуорлар) • Һербиг йолдызлары (Ae/Be)

Төрләр

Субкәрлә • Кәрлә (Кызыл • Сары • Оранж • Зәңгәр) • Субгигант • Гигантлар (Кызыл • Зәңгәр • Яркий) • Үтәгигантлар (Кызыл • Сары • Зәңгәр) • Һипергигантлар (Сары) • Зәңгәр артта калган йолдызлар • Йолдызлар • Углеродлы (Метинлы) • Барийлы • S-типлы • Пекуляр • Технецийлы • Терекөмеш-марганецлы • Үзгәрмә

Калдыклар

Гади матдә	Ак кәрлә • Кара кәрлә
Нейтрон йолдыз	Пульсар (Радиопульсар • Рөнтген • Миллисекундлы) • Магнетар (Аномаль рөнтген пульсары • Йомшак кабатланмалы гамма-нурлар тарату чыганагы) • Искиткеч җиделек • Әйләнмәле радиотранзиент
Үтә тыгыз	Йолдыз массасының кара тишеге • Тыгыз йолдыз
Һипотетик	Экзотик йолдыз (Кварк • Преон • Q) • Блицар • Тимер йолдыз

«Чала»йолдызлар

Коңгырт кәрлә • Субкоңгырт кәрлә • Планетар

Йолдызлар төзелеше

Төш • Конвектив зона • Нурлы зона • Фотосфера • Хромосфера • Корона • Җил (Куык) • Металлылык • Магнит кыры • Астросейсмология • Кояшсыман осцилляцияләр • Эддиңтон чиге • Кельвин — Һелмгольц механизмы

Нуклеосинтез

Процесслар (s- • r- • p- • rp- • Альфа-) • Өчле һелий реакциясе • Протон-протон циклы • Углерод-азот циклы • Һелийнең кабынып китүе • Яну процесслары (Углеродның яну процессы (Детонация) • Кислородның яну процессы • Неонның яну процессы • Кремнийнең яну процессы)

Үзлекләр

Спектраль сыйныф • Эффектив температура • Кинематика (Үзхәрәкәт • Почмакча тизлек) • Микротурбулентлык • Кояш массасы • Планеталар системасы • Йолдыз әйләнүе • Йолдызлар системасы (Куш йолдыз • Катлаулы йолдыз) • Йолдызлар динамикасы • UBV-фотометрия • Йолдызларны тамгалау • Йолдыз зурлыгы (Әпсәлүт)