Орбиталь резонанс

Орбиталь резонанс күк механикасында — күк җисемнәре әйләнү периодлары кечкенә чын саннар кебек үзара бәйләнештә булуы халәте. Нәтиҗәдә бу җисемнәр периодик рәвештә орбиталарының кайбер нокталарында якынлашалар, шуннан хасил булган үзара гравитацион тәэсир итешүнең регуляр үзгәрешләре җисемнәрнең орбиталарын тотрыкландыралар.

Кайбер очракларда резонанс күренешләре кайбер орбиталар тотрыксызлыгына китерәләр, мисал өчен Юпитер белән резонанс сәбәпле Кирвуд ярыклары.

• Плутон һәм Койпер билбавының бүтән объектлары Нептун белән 2:3 төрендәге резонанста торалар.
• Сатурн һәм Юпитер 2:5 төрендәге резонанста торалар.
• Юпитер иярченнәре Ганимед, Европа һәм Ио 1:2:4 төрендәге резонанста торалар.
• Плутон иярченнәре 1:3:4:5:6 төрендәге резонанста торалар.

Спин-орбиталь резонанс — күк җисеме орбиталь хәрәкәте һәм үз күчәре тирәли әйләнүе синхронланалар.

• Меркурий Кояш тирәли 3:2 төрендәге спин-орбиталь резонанста әйләнә, ягъни 2 Меркурий елы дәвамында планета үз күчәре тирәсендә 3 әйләнү ясый.
• Ай Җир тирәли 1:1 төрендәге спин-орбиталь резонанста әйләнә, ягъни Җиргә карата һаман бер яктан борылган.
• Барлык Галилей иярченнәре Юпитер тирәли 1:1 төрендәге спин-орбиталь резонанста әйләнә

Аерым очрак: 1:1 төрендәге спин-орбиталь резонанс агылыш алу яки синхрон әйләнү дип атала.

Күк механикасы
Кануннар һәм мәсьәләләр	Ньютон кануннары • Бөтендөнья тартылу кануны • Кеплер кануннары • Ике җисем мәсьәләсе • Өч җисем мәсьәләсе • N җисемнәрнең гравитацион мәсьәләсе • Бертран мәсьәләсе • Кеплер тигезләмәсе
Күк сферасы	Күк координатлары сферасы: галактик • һоризонталь • беренче экваториаль • икенче экваториаль • эклиптик • Халыкара күк координатлары системасы • Сферик координатлар системасы • Дөнья күчәре • Күк экваторы • Туры калкулык • Авышлык • Эклиптика • Көн-төн тигезлеге • Кояш торгынлыгы • Фундаменталь яссылык
Орбита параметрлары	Кеплерның орбита элементлары: эксцентриситет • зур ярымкүчәр • уртача аномалия • калку төен озынлыгы • перицентр аргументы • Апоцентр һәм перицентр • Орбиталь тизлек • Орбита төене • Дәвер
Күк җисемнәренең хәрәкәтләре	Кояшның һәм плванеталарның күк сферасы буенча хәрәкәт итүләре • Эфемеридалар Планеталарның конфигурацияләре: каршы тору • тәңгәл килү • квадратура • элонгация • сәйяралар парады Тотылу: Кояш тотылу • Ай тотылу • сарос • Метон циклы • Каплау • Үтү Кульминация • Сидерик период • Синодик период • Әйләнү периоды • Орбиталь резонанс • Көн-төн тигезлекләрен алдан күрү  • Якынлашу • Либрация • Тартылуның йогынты сферасы • Козаи эффекты • Ярковский эффекты • Җанибәков эффекты
Астродинамика
Галәми очыш	Галәми тизлек: беренче • икенче • өченче • дүртенче Циолковский формуласы • Гравитацион манёвр • Һоман траекториясе • Оскуляцияләүче гонсырлар ысулы • Агылыш тизләнеше • Орбита авышлыгының үзгәрүе • Сәйяраара транспорт челтәре • Тоташтыру • Лагранж нокталары • «Пионер» эффекты
Галәми аппарат орбиталары	Геостационар орбита • Һелиоцентрик орбита • Геосинхрон орбита • Геоцентрик орбита • Геокүчемле орбита • Түбән җиртирә орбита • Поляр орбита • «Тундра» орбитасы • Кояш-синхрон орбитасы • «Молния» орбитасы • Оскуляцияләүче орбита

• Впервые найден орбитальный резонанс трёх планет 2010 елның 2 август көнендә архивланган.
• Шевченко И. И. Непредсказуемые орбиты. Природа, 2010. № 4. С. 12-21.
• Locations of Solar System Planetary Mean-Motion Resonances 2007 елның 22 март көнендә архивланган.. Web calculator that plots distributions of the semimajor axes (or in one case the perihelion distances) of the minor planets in relation to mean motion resonances of the planets (website maintained by M.A. Murison). (ингл.)