18 сентябрь

18 сентябрь — Милади тәкъвимендә тугызынчы айның унсигезенче көне. Ел ахырына кадәр 104 көн кала.

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар

Халыкара

• Аурупа Берлеге — 16-22 сентябрь:Европа хәрәкәт атналыгы (франц.). Шәһәрләрдә җәяү яки җәмгыяви транспорт белән йөрү, яки велосипед куллану өчен уңайлы инфраструктура булдырылуын алга сөрүче еллык вакыйга: Европа комиссиясе (урысча) тарафыннан оештырыла.
• Халыкара су сыйфатын күзәтү көне (ингл.).

Милли

• Азәрбайҗан — Милли музыка көне (урысча).
• Чили — 1810 елгы бәйсезлеге көне (урысча).

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

Өлкә яки җирле

• Бразилияның:
  • Баия штатындагы (урысча) Фейра-ди-Сантана (урысча) шәһәренең нигезләнү көне (1873)
  • Мату-Гросу штатындагы (урысча) Диамантину (урысча) шәһәренең нигезләнү көне (1729)
  • Минас-Жерайс штатындагы (урысча) Айморес (урысча) шәһәренең нигезләнү көне (1915)

Вакыйгалар

• 1851 — The New York Times газетасы нигезләнә.
• 1913 — XX гасыр башы кырымтатар шагыйре Хөсәен Туктаргазый үтерелә.
• 1934 — ССРБ Милләтләр Лигасы составына керә.
• 1961 — Африкадагы авиаһәлакәттә БМОның генераль сәркатибы Даг Хаммаршельд белән 15 кеше вафат була.
• 1981 — Франциядә үлем җәзасы тыела.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:18 сентябрь көнне туганнар

• 1776 — Карл Фукс, алман табибы, ботаник, этнограф, тарихчы.
• 1829 — Антон Жбиковский,
• 1830 — Михаил Загоскин,
• 1831 — Зигфрид Маркус,
• 1885 — Абдулмөслим Магомаев,
• 1885 — Гозәир Хаҗибәков, композитор, ССРБ халык артисты.
• 1886 — Зөләйха Богданова, актриса, режиссер.
• 1888 — Иосиф Наговицын, удмурт совет дәүләт эшлеклесе.
• 1894 — Искәндәр Тальковски,
• 1899 — Борис Некрасов,
• 1905 — Грета Гарбо,
• 1905 — Сабир Габдулла, үзбәк язучысы, шагыйрь, драматург.
• 1907 — Эдвин Макмиллан,
• 1923 — Надежда Кралина,
• 1924 — Таһир Балтачиев, балет артисты, мөгаллим.
• 1925 — Гариф Ахунов, татар язучысы, драматург, публицист.
• 1928 — Антон Костарев,
• 1929 — Һәнүзә Дәүләтколова,
• 1931 — Руфил Миңлебаев,
• 1937 — Риза Бариев,
• 1942 — Павел Садырин,
• 1943 — Рим Гыйниятуллин, Үзбәкстан дәүләт эшлеклесе.
• 1945 — Зөбәрҗәт Янбирдина,
• 1947 — Алмаз Хәмзин, татар артисты, композитор.
• 1948 — Мөхәммәт Харрасов,
• 1949 — Владимир Плечев,
• 1956 — Валерий Кокин,
• 1962 — Игорь Савельев,
• 1962 — Рифә Рахман,
• 1963 — Фёдор Касапу,
• 1964 — Ильяс Җиһаншин,
• 1971 — Анна Нетребко, опера җырчысы.
• 1971 — Гөлнара Габдрахманова, Архив дәүләт комитеты рәисе (2018 елдан). ТР атказанган укытучысы (2016).
• 1972 — Озан Чолаглу, мәшһүр төрек композиторы.
• 1975 — Денис Проценко,
• 1983 — Светлана Шимкова,
• 1984 — Иван Завалий,
• 1996 — Игамеддин Хөсәенов,
• 1996 — Лоран Алекно,
• 1999 — Елизавета Дрозд, Россия жырчысы.

Вафатлар

Шулай ук карагыз: Төркем:18 сентябрь көнне вафатлар

• 1783 — Леонард Эйлер, алман математик, механик, физик, астроном.
• 1877 — Осип Бодянский,
• 1906 — Эмилиан Адамюк,
• 1911 — Пётр Столыпин, Россия империясе дәүләт эшлеклесе.
• 1913 — Хөсәен Туктаргазый, XX гасыр башы кырымтатар шагыйре.
• 1918 — Александр Баратынский,
• 1919 — Нугай Батырморзаев,
• 1935 — Воислав Маринкович,
• 1964 — Шон О’Кейси, ирланд драматургы.
• 1967 — Джон Кокрофт, инглиз физигы, Нобель бүләге лауреаты.
• 1972 — Аллаһияр Вәлиуллин, татар композиторы.
• 1980 — Константин Марков,
• 1984 — Михаил Кондратьев,
• 1995 — Сергей Богатырев,
• 1998 — Юрий (Хәлил) Бариев, шагыйрь (Норильск).
• 1999 — Җәүдәт Мостаев,
• 2000 — Әбрар Кәримуллин, татар галиме, филология фәннәре докторы.
• 2003 — Рәфика Әсфәндиярова,
• 2013 — Вадим Рабинович,
• 2018 — Лилия Нәҗметдинова, спортчы, тренер (нәфис гимнастика).

Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар

Исем бәйрәмнәре

Шулай ук карагыз

Викиҗыентыкта бу тема буенча

медиафайллар тупланмасы

Искәрмәләр