8 гыйнвар

8 гыйнвар — Милади тәкъвимендә беренче айның сигезенче көне. Ел ахырына кадәр 357 көн кала.

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

• Монако — Бәйсезлек бәйрәме (1297).^[1][2]
• Ниуе — Такай (әйләнеп йөрү) догалар һәм зыярәтләр атнасы тәмамлана.^[3][4]
• Төньяк Мариана утраулары — Берләшү көне (1978).^{[1][3][5][6][7][8][9]}

• АКШ — Луизиана штатында Джексон көне (es).^[3][10]
• Бразилия — милли фотография көне.^[11][12]
• Болгария — Бабьи каши.
• Греция — Гинайкратия.
• Корея Халык Демократик Җөмһүрияте — Ким Җоң-ун туган көне.^{[5][6][13][14]}
• Төркия — сукырлар көне һәм атнасы.^[15][16]

• 1918 — Казанда, Бөтенроссия мөcелман гаскәриләренең икенче корылтаенда Идел-Урал республикасы проекты хуплана. Аны игълан итү 1 мартка билгеләнә (Резолюция тормышка ашмый кала).
• 1957 — 14 яшьле Роберт Фишер шахматлар буенча АКШ чемпионы исемен яулый.
• 1959 — Шарль де Голль Франция президенты итеп сайлана.
• 1977 — Мәскәүдә террористик актлар сериясе уза.
• 2011 — АКШның Аризона штатында Тусон шәһәрендә сайлаучылар белән очрашуы вакытында АКШ Конгрессына Демократик партиядән сайланган Габриел Гиффордс һәм аның тарафдарларына һөҗүм ясала.^[17].

Шулай ук карагыз: Төркем:8 гыйнвар көнне туганнар

• 1826 — Гәли Чокрый, татар шагыйре, мәгърифәтче.
• 1862 — Жозеф Дешелет,
• 1867 — Эмили Болч, америкалы икътисадчы, пацифист.
• 1871 — Эрвин Гримм,
• 1891 — Вальтер Боте,
• 1891 — Соломон Лурье, тел белеме һәм тарих галиме, профессор.
• 1892 — Георгий Маленков, совет дәүләт һәм фирка эшлеклесе.
• 1898 — Гыймаз Баһаветдинев, дәүләт эшлеклесе.
• 1903 — Иннокентий,
• 1908 — Зыяэтдинхан Бабахан,
• 1913 — Алексей Шмарёв,
• 1916 — Георгий Гудков,
• 1917 — Заһир Исмәгыйлев, композитор.
• 1918 — Оганес Зардарян,
• 1920 — Вадим Бивойно,
• 1920 — Ләйлә Бәдирбәйли,
• 1928 — Анатолий Адо, тарих галиме.
• 1933 — Фәрит Габдрәхим, татар шагыйре.
• 1935 — Василий Седугин,
• 1935 — Элвис Пресли, Америка җырчысы һәм актёры, «Рок'н'Ролл патшасы».
• 1939 — Станислав Кирсанов,
• 1941 — Леонард Мөхәммәтҗанов,
• 1942 — Стивен Һокиң,
• 1947 — Дэвид Боуи, Бөекбританияле җырчы, җырлар авторы, актёр, продюсер.
• 1952 — Валерий Кандилов, ТР социаль-икътисадый мониторинг комитеты рәисе (2017 елдан).
• 1954 — Сергей Маков,
• 1954 — Юлай Гайнетдинов, башкорт курайчысы.
• 1959 — Җәүдәт Салихов, РФ мәхкәмә департаментының ТР буенча идарәсе җитәкчесе.
• 1961 — Евгений Муравьёв,
• 1962 — Фәрит Галимов, радиофизика галиме, А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты кафедра мөдире.
• 1966 — Светлана Аргынбаева,
• 1969 — Финә Вәлиева,
• 1972 — Станислав Лысенко,
• 1977 — Андрей Царёв,
• 1982 — Гүзәл Уразова, Татарстанның атказанган артисты.
• 1982 — Ким Чен Ын,
• 1982 — Юрий Будылин,
• 1988 — Артур Вәликәев,
• 1988 — Эльза Газизова, татар журналист.

Шулай ук карагыз: Төркем:8 гыйнвар көнне вафатлар

• 1324 — Марко Поло, итальян сәүдәгәре һәм сәяхәтчесе.
• 1642 — Галилео Галилей, мәшһүр итальян галиме.
• 1819 — Иван Браун,
• 1894 — Пётр Перемежко,
• 1914 — Дмитрий Клеменц,
• 1938 — Миикул Крисун,
• 1939 — Шәехгаттар Иманаев, татар адвокат һәм тел белгече, газета мөхәррире.
• 1942 — Солтан Габәши, татар композиторы.
• 1955 — Леонид Смирнов,
• 1965 — Владимир Сосюра,
• 1983 — Александр Бажанов,
• 1986 — Валерий Шатерников,
• 1986 — Зиннур Насыйбуллин, татар язучысы.
• 1992 — Зоя Воскресенская,
• 1993 — Хөсәен Әхмәтов, башкорт композиторы.
• 1995 — Виталий Горин,
• 1996 — Прокофий Зубец,
• 1997 — Мелвин Кәлвин,
• 1998 — Лемик Назаров,
• 2000 — Рәхилә Мифтахова, татар опера җырчысы.
• 2002 — Александр Прохоров,
• 2002 — Василий Средин,
• 2007 — Владимир Игошев,
• 2008 — Әнвәр Мөлеков,
• 2009 — Мансур Гыймранов,
• 2014 — Миңнулла Чинкин, атаклы җиңел атлетика тренеры.
• 2014 — Риф Тойгынов, башкорт шагыйре.
• 2017 — Һашими Рафсанҗани (82), Иран президенты (1989-1997). [1]
• 2017 — Ринат Гобәйдуллин, композитор, "Сердәш" ансамбленең җитәкчесе (Чаллы).
• 2021 — Владимир Третьяков,

• «изге» Мәрьямгә (Гайсә анасы) багышланган вәгазъ һәм дога кылу җыелышлары

Көнбатыш Христианларда:

• Пегги, Пеакёрк шәһәреннән († ~714 ел)
• Хендрик, Арнсбергтан († 1200 ел)
• Эгмонт
• Натанлан
• Торфинн († 1285 ел)
• Вульсин, Шерборн шәһәреннән († 1002 ел)
• Аполлинарий Клавдий (+ ~180 ел), Марк Аврелий императоры заманында Фригиядагы Хиераполис епископы
• Люсиан, Бовэ яклы († ~280 ел)
• Северин, Норикум яклы († 482 ел)
• Торфинн, Хамар яклы
• Эуросия Фабрис (°1866 ел – +1932 ел), шатлыклы, "Мамма Роза" кушаматы белән билгеле иде.
• Лоренцо Юстиниан (+ 1455 ел), Венеция шәһәре баш епископы, Кастилия ягыннан
• Адельмо, Кантербури архиепископы
• Альберто, Кашэл епископы
• Арконте, Вивьерс епископы
• Балдовино, Лаон канонигы
• Картерий, жәфа чигүче
• Доменика, Константинополь шәһәреннән, гыйффәтле кыз хатын
• Эдуард Ватерсон († 1594 ел), хикмәт иясе, җәфа чигүче
• Эгемон, Аутун епископы
• Эргнад, монах
• Эрменфред, Вердун епископы
• Эугениано, Аутун епископы, җәфа чигүче († IV гасыр)
• Фродоберт, аббат († 673 ел)
• Эрхард, Регенсбург епископы († ~686 ел)
• Джакобелла Мария делла Кроче, гыйффәтле кыз хатын, mercedaria
• Иоанн, суфый
• Гвителин, Лондон епископы
• Леандр, mercedario
• Массимо, Павиа епископы († 511 ел)
• Наталан, Әбердин епископы
• Пациенте, Мец епископы
• Пьер Томмазо, († 1366, Гаскония яклы, епископ, архиепископ, Константинополь патриархы титулы иясе
• Пьетро, Роскильд епископы
• Северино, Сеттемпеда епископы
• Теофил, дьякон һәм җәфа чигүче
• Вульсино, аббат һәм епископ
• Лиана
• Маргарита

Көнчыгыш христианларда:

• Георгий Чосебит (7 гасыр)
• Домница, Константинополь шәһәреннән (474 ел)
• Эмилиан, Цизикус җирләреннән, епископ һәм тәүбә кылдыручы (9 гасыр)
• Григорий, могҗиза кылучы, Киев Лаврасы монастыреннән (1094 ел)
• Григорий, могҗиза кылучы, Киев Лаврасы монастыреннән (14 гасыр)
• Илия суфый, Мисырдан, (4 гасыр)
• Юлиан һәм хатыны Василисса, улы Цельсий һәм хатыны Марционилла; Антиох яклылар Антоний һәм Анастасий; Мисырда Антиноэ якларында җәфа чигеп хәлакъ булучылар (313 ел)
• Теофил һәм Хэлладий, Ливия җирләрендә 3 гасырда җәфа чигүчеләр
• Агато, Мисыр җирләрендән, монах 4 гасыр
• Григорий, Болгарияның Моэсия шәһәреннән, епископ (1012 ел)
• Паизий, Углич шәһәреннән, (1504 ел)
• Аксакал Исая, Валаам монастыреннән(1914 ел)

Бердәм Католик һәм Православ изгеләре:

• Тифлистан Або, яки Хабо (+ 786 ел), яшь гарәп христианлы, Багдадтан Гөрҗистан җирләренә Тифлиска килгән, мөсельманнар тарафыннан колга алынып, җәфа чиктерелеп үтерелде; Көнбатышта 6 гыйнвар искә төшерелә.
• Сциттан Агафон (+ 370 ел), Мисырның Сцит чүлендә суфый тормышын алып барган.
• Аттик, (+ 425), Арменияның Себасте якларында туа, (406 ел- 425 ел) арасында Константинополь патриархы була, «изге» Иоанн Хризостом исемен белгенлектән кайтара.
• Картерий (+ ~304 ел), Каппадокия җирләрендәге Цезареяда (бүгенге Төркиянең Кайсари яклары) Диоклет императоры заманында җәфа чигүче,
• Сир, яки Кирос (+ ~714 ел), Константинополь Патриархы (706 ел-711 ел), узюрпатор Филиппикус заманында монотелизмның Monothélismeөстенлегенә каршы чыгу сәбәпле Хора монастырена сөргенгә җибәрелгән.
• Люсьен дэ Бовэ (+ 290 ел), Бовэзи да җәфа чигеп хәлакъ булган; III гасыр башында Максимьен һәм Юлиен беректәшләре белән бергә Галлияга Инҗилне китергән роман руханиләр.
• Северин дэ Норик (° 410 ел – +481 ел яки 482 ел), аббат, Норик җирләрендә(бүгенге Австрия) дин өйрәтүче.
• Доминик яки Домник (V гасыр), originaires de Картажда туган кыз хатын монах.
• Эрхард, Эберхард яки Эврард (+ 686 ел), Ирландия яки Нарбонния (хәзерге Франциянең диңгез буе көнъякында урнашкан Борынгы Рим колониясе) якларында туган милләте белән скотт (шотландия халкы), Баварияда миссионер епископ, соңрак Ратисбоннда урнашкан өлкә епархия башлыгы.
• Фроберт (+ 673 ел), Люксойда монах һәм et бүгенге Франциянең Трой шәһәре буендагы Монтьей-ля-Селле (бүген Сэнт-Андрэ-ле-Вержер) аббатлыгының беренче башлыгы (игумен).
• Хозибадан Георгий (VII гасыр), Палестинада аскет.
• Гудуль (+ 712 ел), Виттерик графы кызы, гыйффәтле кыз хатын, Брүсселны яклаучы изге.
• Исидор (+ 1472), рухани, һәм җитмеш ике шәкерте, Эстонияның Юрьев шәһәрендә Рим католик чиркәве яклыларын кулыннан хәлакъ ителде.
• Макар яки Макрис (+ 1431 ел), Константинопольның Христос Понкратор монастыреның игумены.

Александр Альберт Анфиса Аполинарий Григорий Гудрун Гудуль Давид Дмитрий Еварест Евфимий Ефим Иосиф Исаакий Константин һәм ясалмалары: Констанций һ.б. Лауренсиуш Лаурентий Люсьен һәм ясалмалары: Люсиан, Люциана, Лючиано, Люсьенна, һ.б. Максим Мария Мроцыслав Мстислав Пегги Северин Теофил Торстен Хейнрих Хеладия Хеладиуш Эрхард Юхим

Борынгы Рим дине:

• Юстиция Аугуста

Викиҗыентыкта бу тема буенча

медиафайллар тупланмасы

• Календарь событий Calend.ru
• Православ исемнәре һәм көн бәйрәмнәре
• Portal Sao Francisco (Бразилия)
• Бөтендөнья Католикларның очрашу порталы, испан телендәге көн изгеләре бүлеге
• Францияз телле дөнья көннәре порталы