Cołònia de ła Corona Britànega
|
La cołònia de ła corona britànega (in ingleze: Crown colony), conosesta anca inte el XVII secoło cofà Cołònia reałe (in ingleze: Royal colony), el ze sta un tipo de aministrasion cołoniałe del Regno de Gran Bretagna e dopo de l'Inpero britànego.
Le cołònie de ła corona, o reałi, łe zera aministrae da un goernatore nomenà dal monarca. Da ła metà del XIX secoło, el sovran el ghea nomenà i goernatori reałi drio el consejo del Segretàrio de Stato par łe Cołònie. La prima "Cołònia reałe" ła ze sta ła Cołònia de ła Virginia, inte i atuałi Stati Unii.
L'espresion ła ghea continuà vegner doparada finmente al 1981, co che ła nova leje su ła nasionałità britànega ła ghea reclasifegà łe cołònie britaneghe restanti cofà "Dipendense britàneghe" ("British Dependent Territories"). Dal 2002 sti cuà i ze conosesti cofà "Teritori britàneghi de oltremare" ("British Overseas Territories").
Tipi de cołònie de ła corona
Partindo dal 1918, i zera susistii tre tipi de cołònie de ła corona, co vari gradi de autonomia:
- Cołònie de ła corona co conseji raprezentativi che łe gaveva una o du càmare lejislative, formae da menbri nomenai da ła Corona e da racuanti raprezentanti ełezesti localmente.
- Cołònie de ła corona co conseji nomenai che łe gaveva conseji formai da menbri nomenai da ła Corona, co racuanti menbri nomenai in raprezentasion de ła popołasion locałe.
- Cołònie de ła corona aministrae diretamente da un Goernatore che łe gaveva menor autonomia.
Lista de łe cołònie de ła corona
Àfrica
Cołònia | Dal | Al | Cànbio de status |
---|---|---|---|
Teritòrio de Basutoland | 1884 | 1964 | Ła devien protetorà britànego inte el 1964; de sevente el divien indipendente cofà Lesotho inte el 1966. |
Bechuanaland britànego | 1885 | 1895 | Anetesto da ła Cołònia del Cao inte el 1895. |
Mauritius | 1903 | 1968 | - |
Cołònia del Cao | 1806 | 1910 | Ła devien parte de l'Union Sudafricana inte el 1910. |
Gànbia | 1888 | 1965 | Ła devien indipendente cofà Gànbia |
Costa d'Oro | 1821 | 1957 | Ła devien indipendente cofà Ghana |
Kenya | 1920 | 1963 | Unia col Protetorà del Kenya inte el 1963 par formare el paeze indipendente del Kenya. |
Cołònia del Natal | 1843 | 1910 | Ła devien parte de l'Union Sudafricana inte el 1910. |
Nizèria | 1814 | 1960 | Ła devien indipendente cofà Nizèria. |
Rhodèsia Sud | 1923 | 1980 | Ła devien indipendente cofà Zinbabwe. |
Sierra Leon | 1808 | 1961 | Ła devien indipendente cofà Sierra Leon. |
Sant'Elena, Ascension e Tristan da Cunha | 1834 | 1981 | Ła devien Teritori Britàneghi de Oltremare. |
Amèrica
Cołònia | Dal | Al | Cànbio de status |
---|---|---|---|
Provincia del Quebec | 1763 | 1791 | El ze sudividesta intrà Baso Cànada e Alto Cànada |
Baso Cànada | 1791 | 1841 | Reunio co l'Alto Cànada par formare ła Provincia del Cànada, dopo de ła parénteze de ła Repùblega del Baso Cànada (1838) |
Alto Cànada | 1791 | 1841 | Reunio col Baso Cànada par formar ła Provincia del Cànada |
Provincia del Cànada | 1841 | 1867 | Ła devien parte del Dominion del Cànada (Provincia del Québec e de l'Ontàrio). |
Cołònia de l'Ìzoła de Vancouver | 1848 | 1866 | Confluise inte ła Cołònia de ła Cołunbia britànega |
Cołònia de ła Cołunbia britànega | 1866 | 1871 | Ła devien parte del Dominion del Cànada (Provincia de ła Cołunbia Britànega). |
Cołònia de Teranova | 1583 | 1907 | Ła devien Dominion de Teranova, che inte el 1949 el divien parte del Cànada (Provincia de Teranova e Labrador) |
Cołònia del Connecticut | 1636 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato del Connecticut). |
Cołònia del Delaware | 1664 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato del Deławare). |
Cołònia de Rhode Island e de łe Piantazon de Providence | 1806 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato del Rhode Island). |
Cołònia de ła Virginia | 1624 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato de ła Virginia). |
Provincia de ła Carolina del Nord | 1729 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato de ła Carolina del Nord). |
Provincia de ła Carolina del Sud | 1729 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato de ła Carolina del Sud). |
Provincia de ła Georgia | 1732 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato de ła Georgia). |
Provincia del Maryland | 1632 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato del Maryland). |
Provincia de ła Massachusetts Bay | 1692 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato del Massachusetts). |
Provincia del New Hampshire | 1692 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato del New Hampshire). |
Provincia del New Jersey | 1702 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato del New Jersey). |
Provincia de New York | 1691 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato de New York). |
Provincia de Pennsylvania | 1681 | 1776 | Ła devien parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato de ła Pennsylvania). |
Florida orientałe | 1763 | 1783 | Inte el 1783 ła ze cedesta a ła Spagna; inte el 1822 ła divien Teritòrio de ła Florida; inte el 1845 parte dei Stati Unii de l'Amèrica (Stato de ła Florida). |
Florida osidentałe | 1763 | 1783 | Inte el 1783 ła ze cedesta a ła Spagna; dopo ła divien parte dei Stati Unii de l'Amèrica. |
Guyana britànega | 1831 | 1966 | Ła devien indipendente (Guyana). |
Honduras britànego (Bełize, dal 1973) | 1884 | 1981 | El devien un reame del Commonwealth (Bełize). |
Cołònia de ła Zamàega | 1865 | 1962 | Ła devien un reame del Commonwealth (Zamàega). |
Bermuda | 1684 | 1981 | Ła devien Teritori britàneghi de oltremare. |
Ìzołe Cayman | 1962 | 1981 | Ła devien Teritori britàneghi de oltremare. |
Ìzołe Falkland | 1841 | 1981 | Ła devien Teritori britàneghi de oltremare. |
Saint Christopher-Nevis-Anguiła | 1980 | 1981 | Se sudivide intrà Saint Kitts e Nevis (reame del Commonwealth) e Anguiła (Teritòrio britàneghi de oltremare, dopo de ła parénteze de ła Repùblega de Anguiła). |
Bahamas | 1912 | 1973 | Ła devien un Reame del Commonwealth (Bahamas). |
Trinidad e Tobago | 1888 | 1962 | Ła taca formar parte del Commonwealth de łe Nasion |
Àzia
Cołònia | Dal | Al | Cànbio de status |
---|---|---|---|
Cołònia de Aden | 1937 | 1963 | Ła devien parte de ła Federasion de l'Arabia Sud inte el 1963; de sevente el divien parte de ła Repùblega Democràtega Popołare del Yemen inte el 1967. |
Borneo del Nord | 1946 | 1963 | Ła devien parte de ła Małaysia inte el 1963. |
Cołònia del Sarawak | 1946 | 1963 | Ła devien parte de ła Małaysia inte el 1963. |
Ceylon | 1815 | 1948 | Ła devien indipendente cofà Ceylon inte el 1948. |
Cołònia de Hong Kong | 1841 | 1981 | Ła devien dipendensa britànega inte el 1981; de sevente el vien cedesta a ła Cina inte el 1997. |
Ceylon britànego | 1824 | 1948 | Ła devien Dominion de Ceylon |
Cołònia de Labuan | 1846 | 1890 | |
Cołònia de Singapore | 1946 | 1963 | |
Stabiłimenti del Streto | 1786 | 1946 |
Eoropa
Cołònia | Dal | Al | Cànbio de status |
---|---|---|---|
Cipro | 1914 | 1960 | Ła devien indipendente cofà Cipro inte el 1960. |
Zibiltera | 1713 | 1980 | Ła devien dipendensa britànega inte el 1981. |
Cołònia de Malta | 1800 | 1964 | Ła devien indipendente cofà Malta inte el 1964. |
Oseània
Cołònia | Dal | Al | Cànbio de status |
---|---|---|---|
Novo Gàłes del Sud | 1788 | 1901 | Ła devien parte del Commonwealth de l'Austràlia inte el 1901. |
Queensland | 1824 | 1901 | Ła devien parte del Commonwealth de l'Austràlia inte el 1901. |
Victòria | 1851 | 1901 | Ła devien parte del Commonwealth de l'Austràlia inte el 1901. |
Austràlia Sud | 1834 | 1901 | Ła devien parte del Commonwealth de l'Austràlia inte el 1901. |
Austràlia Osidentałe | 1829 | 1901 | Ła devien parte del Commonwealth de l'Austràlia inte el 1901. |
Cołònia de ła Tasmània | 1803 | 1901 | Ła devien parte del Commonwealth de l'Austràlia inte el 1901. |
Teritòrio de ła Papuàzia | 1888 | 1902 | Ła devien teritòrio esterno del Commonwealth de l'Austràlia inte el 1902. |
Cołònia de ła Nova Zełanda | 1841 | 1907 | |
Ìzołe Gilbert e Ellice | 1916 | 1976 | Separasion de łe cołònie Ìzołe Gilbert e Tuvalu prima de ła so respetiva indipendensa inte el 1979 e 1978. |
Ìzołe Sałomon britàneghe | 1953 | 1978 | Indipendensa (protetorà co goernatore britànego) |
Ìzoła de Norfolk | 1788 | 1914 | |
Fizi | 1874 | 1970 | Indipendensa |
Notasion
Altri projeti